SUMMI PONTIFICIS IOANNIS XXIII

ALLOCUTIO

MAGNO IOANNI PP. XXIII
POPVLIS QVI PACEM OPTAVIT IN TERRIS
EOSDEM ECCLESIA MATRE AC MAGISTRA
AD VNITATEM REFERRE ENIXE STVDVIT
OECVMENICO CONCILIO VATICANO II
PASTOR BONVS ANIMAM SVAM HOSTIAM PRO OVIBVS POSVIT
VT ILLIVS IMPLERETUR OVILE REGIS
CVI HONOREM ET GLORIAM
VERBO NON MODO
SED SVAVISSIMO MAGIS FIRMAVIT EXEMPLO

Blasius anno XXV in commemoratione apud "UPS" in Vrbe

Paucis sane documentis, gravissimis etiam, contigit ut a Summo Pontifice tanta in celebritate sacrarum dignitatum ac tanta cum sollemnitate consulto sanciretur in ipsa Patriarchali Petriana Basilica, ad aram templi maximam, die festo Cathedrae S. Petri.
Aderant enim Purpurati Patres supra quadraginta, ad centum Sacrorum Antistites, Dignitates omnes Sacrorum Dicasteriorum Consiliique publicis Ecclesiae negotiis praepositi, integrum Primarium Consilium Concilio Oecumenico Vaticano II apparando, Clerus Romanus, sacri quadragesimae oratores, Seminariorum Collegiorumque alumni, ingens piorum peregrinorum turba. Cum hanc inter Augustissimam coronam, absydem aramque Basilicae circumsaepientem, Summus Pontilex in summo altaris gradu consedisset, dum Iulianus cantorum coetus concinit Tu es Petrus, Apostolicam Constitutionem « Veterum sapientia » supra appositam ei mensulam subscripsit tradiditque Iosepho Pizzardo Cardinali, Sacrae Congregationis de Seminariis et studiorum Universitatibus Praefecto. Dein venerando consessui contionem habuit, cuius pars, quae ad ipsam de Latina lingua Constitutionem attinet, hic refertur Latine conversa (Cf. A. A. S. LIV (1962), pp. 173-175).

Sinite ut pauca verba addam, dilecti filii. Haec enim congressio felicem Nobis pracbet occasionem quasdam vobis laetas offerendi primitias. En igitur vobis nova Apostolica Constitutio « Veterum sapientia », Latinae linguae studio et usui consecrata. Aestimationis honorisque causa ei subscribere voluimus in hoc sollemni conventu, qui impendens praenuntiat Concilium. Etsi primum de ea nuntium iam die XXIII superioris Ianuarii dedimus viris primarii Consilii Pontificii, apparando Oecumenico Concilio praepositi, nulla pulchrior offertur Nobis occasio praebendi eam vobis, quam dies festus Cathedrae Sancti Petri, quae ab Urbe in universum orbem effundit suum veritatis unitatisque splendorem inter gentes adeo ritibus, linguis et origine diversas.

Omnes enim linguae decursu saeculorum ius habuere civitatis in Ecclesia. Sic civitate donatae sunt antiquae linguae orientalium regionum, in quibus cunabula habuit Christiana fides; sic lingua illa Graeca, quae primum validumque exstitit instrumentum, quo Evangelium per cuncta Mediterranei maris litora late diffusum est; sic linguae Latina et Slavicae, quae maiestatem singularem venustatemque induunt in splendidis illarum gentium ritibus; sic, denique, linguae omnes suum in Ecclesia habuere retinentque locum.

At ex peculiaribus rerum temporumque adiunctis singulare prorsus inter ceteras habuit Latina lingua momentum, quae Romanum cultum mire significavit retulitque, ac potuit vinculum non videri modo, sed re vera magna ex parte esse pacificationis coniunctionisque inter gentes. Et ipsa instrumentum fuit quo Evangelium per consulares vias delatum disseminatumque et Mystici Corporis unitas providenti Dei consilio significata est. Quod idem presse confirmat et ipse Sanctus Decessor Noster, Leo Magnus: « Disposito namque divinitus operi maxime congruebat, ut multa regna uno confoederarentur imperio, et cito pervios haberet populos praedicatio generalis, quos unius teneret regimen civitatis » (Serm. LXXXII: MIGNE, PL, 54, 423).

Tunc etiam, cum novae linguae singularum Europae nationum ita invaluerunt ut in unius Romanae linguae locum sufficerentur, perstitit haec in usu Ecclesiae Romanae, in sapidis sacrae Liturgiae locutionibus, in sollemnibus Apostolicae Sedis documentis, fuitque gentibus instrumentum communicandi cum Augusto christianae fidei domicilio.

Quod si rationes, quas Constitutio «Veterum sapientia» ex historia et animi sensibus deducit, nos impellunt ad Latinam linguam servandam colendamque, nunc maxime meminisse iuvat huius linguae momentum et praestantiam, cum ea decurrant tempora, quibus unitatis mutuaeque populorum coniunctionis necessitas acrius sentitur, nec desunt tamen imprudentes ad eam infringendam conatus. Etenim Latina lingua, a Latina Ecclesia adhibita, etiamnunc potest, praesertim vero inter eius sacros diversarum gentium administros, magno esse usui ad animos, extinctis dissensionibus, reconciliandos. Magno et novis populis esse potest usui, qui civilem gentium consortionem fidentes ingrediuntur, cum nullius gentis commodis bonisve sit peculiariter adstricta vel faveat, fons omnibus exstet perspicuae tutaeque doctrinae, sit iis ad intellegendum facilis qui humanitatis studia peregerint, sit praecipue mutuae intelligentiae instrumentum atque, ut aiebat Pius XII, «magni pretii vinculum» (Pius XII, Serm. Magis quam, 23 sept. 1951: A. A. S. 43 (1951), pag. 737).

Nos iuvat confidere hoc editum documentum persuasurum esse omnibus ut studium Latinae linguae excolant, et altius perspiciant vim plenam textuum sacrae Liturgiae, Divini Officii, Sanctorum Patrum, ita ut, hac etiam in parte, veluti lampades ardere possint et collucere lumenque mentibus hominum afferre, calorem cordibus.