LEON HEMPEL

Leon Hempel urodził się w 1864 roku w Skorczycach k. Urzędowa. Naukę rozpoczął w Gimnazjum w Lublinie, skąd został wydalony w 1880 r. z „wilczym biletem” za udział w manifestacjach przeciw caratowi. Przeniósł się do Równego na Wołyniu, gdzie ukończył szkołę realną, po czym studia wyższe odbył w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Puławach. Po odbyciu praktyki powrócił do rodzinnych Skorczyc i zajął się gospodarstwem i pracą społeczną. W 1898 r. został aresztowany i więziony przez kilka miesięcy w Cytadeli Warszawskiej. Po powrocie z więzienia ponownie włączył się do pracy społecznej a szczególnie do działalności w Kółkach Rolniczych. Prowadził wzorowo swój majątek, a las swój przeznaczył na doświadczalnię. Tutaj odbywały się ogólnopolskie konferencje leśników. Rozwijał uprawę roślin przemysłowych rzepaku i buraków cukrowych i zachęcał okolicznych rolników do ich uprawy. Był jednym z założycieli Kółka Rolniczego w Urzędowie.

Wojewódzki Zjazd w Lublinie w 1906 r. powierzył mu funkcję prezesa Lubelskiego Towarzystwa Rolniczego, w którym kierował przez szereg lat sekcją Włościańskich Kółek Rolniczych, urządzając wystawy i pokazy maszyn rolniczych. Zjazd Krajowy, który odbył się 15 maja 1907 roku w Warszawie powierzył mu godność zastępcy prezesa Zarządu Głównego Centralnego Towarzystwa Rolniczego. W Urzędowie gdzie działały dwa kółka rolnicze: staszicowskie i Centralnego Towarzystwa Rolniczego, z jego inicjatywy w 1916 roku połączyły się one w jedną organizację, jako jedne z pierwszych na Lubelszczyźnie, w imię jedności narodowej.

Drugą pasją w jego życiu była praca oświatowa. Szczególnie duże zasługi osiągnął w rozwoju szkolnictwa w gminie Urzędów. W 1906 r. wyjednał u władz carskich zezwolenie na otwarcie prywatnego 4-letniego Progimnazjum Koedukacyjnego im. Władysława Jagiełły w Urzędowie i objął funkcję Prezesa Dozoru Szkolnego Pieniądza. Leon Hempel hojną ręką wspierał szkołę pokrywając jej wydatki z własnych funduszy. W 1915 roku podczas pożaru Urzędowa spłonęła szkoła - L. Hempel bezpłatnie dostarczył drzewo z własnego lasu na budowę szkoły. Do grona nauczycieli zaprosił wybitnych pedagogów. Nauka stała na dobrym poziomie. Czesne wysokie, wynoszące kwartalnie w 1-szym roku nauki - 3 ruble, w 2-gim - 6 rubli opłacał niezamożnym, zdolnym uczniom, całkowicie lub w całości udzielając też innej pomocy materialnej. Cieszyły go postępy młodzieży w nauce. Rozdzielał nagrody, urządzał majówki. Z jego inicjatywy uczono potajemnie geografii i historii ojczystej. Progimnazjum urzędowskie ukończyło około 120 młodzieży obojga płci z Urzędowa i okolic, a 30 kontynuowało studia wyższe. W rodzinnych Skorczycach pobudował L. Hempel szkołę elementarną z 4 oddziałami. Dzięki jego pomocy materialnej 16 synów pracowników jego majątku ukończyło szkoły średnie, a 6 najzdolniejszych wyższe.

Był L. Hempel działaczem Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, sędzią gminnym w Urzędowie, organizatorem Straży Pożarnej w Skorczycach i Urzędowie i działaczem sejmiku powiatowego w Janowie Lubelskim. W czasie I wojny światowej od 1916 roku sprawował funkcję prezesa Powiatowego Komitetu Opiekuńczego. Zmarł bezżennie 17 maja 1924 r. Jego prochy złożono w grobie rodzinnym w Popkowicach.

Gazeta Rolnicza nr 25/26 z 1924 roku - tak oceniła jego osobowość: „Posiadał głęboki rozum i wielką równowagę ducha. Zawsze bezstronny o sprawach i ludziach. Był wrogiem frazesu, odważnie skracał demagogię, gardził schlebianiu niskim instynktom. O popularność nie zabiegał a wielki, swój wpływ, miłość i szacunek zawdzięczał niezwykłej prawości duszy i wielkiej sile charakteru i gorącemu umiłowaniu pracy, której swe siły poświęcił”. Na manifestacyjny pogrzeb L. Hempla przybyły delegacje instytucji rolniczych i oświatowych z całego kraju z ministrem rolnictwa na czele, i rzesze współziomków z Lubelszczyzny. Trumnę ze zwłokami niesiono na ramionach 3 kilometrową drogą z rodzinnych Skorczyc na cmentarz.

opr. Tadeusz Wośkowski