Blasius Amata
LEXICON RECENTIORIS LATINITATIS

A B C D E F G H I JK L M N O P Q R S T U V WXY Z

canonicum de Curia Lexica Multiplex Orbis 1 Plantae 1 [Verg] Retialia Varia Vocale
ORTHODOXVM

A

a distanza absentes

a lungo disposti iam diu nos comparavimus ad

A. - Absolvo | Aed -es, -ilis | Amic -us -a | Anima | Ara | Augur | August -us -a -alis || Aulus -i; Annus -i

a.Ch. ante Christum natum

a.d. ante diem

a.U. ab Urbe condita

A.A. Augustiniani Assumptionis

A.A.S. anno aetatis suae | Acta Apostolicae Sedis

A.B. Artium Baccalaureus

A.B.A. Antoniani Benedictini Armeni (Mechitaristae)

A.C. ante Christum | A.C. Auditor Camerae | ante cenam

a.Ch. ante Christum natum

A.D. Anno Domini | Ante Diem (… Sextum] Kal. Apriles | Anima Dulcis | aure dextra

A.E.I.O.U. Austriae est imperare orbi universo

A.H. anno Hegirae

a.l. aure laeva

A.M. Anno Mundi | ante meridiem | ante mortem | Artium Magister

A.M.D.G. Ad Majorem Dei Gloriam

A.Q.I.C. Anima Quiescat In Christo

A.R. anno regni

A.R.S. Anno Reparatae Salutis

A.S. (aetatis suae) | aure sinistra

A.U. Alma Urbs | a.u.c. ab Urbe condita | anno urbis conditae | a.u. aure utra

Aachen Aquisgrànum nt | -di Aquisgrânénsis

Aaron -onis.

Aberdeen Aberdônia f adj Aberdônènsis
Abergavenny Gobannium nt
Aberystwith Aberistyvium nt

AB Baccalaureus (-alarius, Bachelarius) Artium [Bachelor of Arts] | Abbas

Abaelardus-i

abate abbas -atis, m | v. abbate

abatjour lámpadis umbráculum -i n; (paralume) radiáculum -i n | lampas -adis f umbráculo instrúcta

abazia v. abbazia

abbacchio agnina -ae f

abatjour lámpadis umbráculum -i n | lampas -adis f umbráculo instrúcta

abbacchio agnina -ae f abbadessa abbatissa -ae f; abbatissalis -e.

abbagliamento alucinatio -nis f | oculorum caligatio -nis f | facibus fulguratio -nis f | lux candens f | imago [phot.] | obcaecatio -nis f | caecatio -nis f | animi conturbatio -nis f; confusio.

abbagliante speciosus -a -um, splendidus -a -um | luminária praelúcida n pl.

abbagliare oculos perstringo -is -strínxi -strictum -ere | lasciarsi - capio -is capi; (illudere) decipio -is decipere; oculorum aciem praestringo.

abbaglio error -òris m abbaiare baubor -ari; latro -áre intr.

abbaìno tecti fenestèlla -ae f; specula -ae f, tegulata; fenestrella -ae f subtegulana; (soffitta) cella -ae f subtegulánea.

abbandonare | [allontanarsi] decedo -is -ere; | [malitia] destituo -ere | [fare a meno] omitto -ere | [genericamente] relinquo -is -ìqui -líctum -ere | | [ignavia] désero -is -serui -sertum -ere tr | - un uomo hominem deserere | | [tradire] deficere ab alio ad aliquem | [uscire] excedo -ere | -RSI [darsi a] indúlgeo -es -dúlsi -dúltum -ére intr (dat) | come fosse lecito - al vizio tamquam indulta licentia vitiis, in omni genere flagitiorum volutari | | [perdersi d'animo] animo defício -is -féci -fectum -ere intr.

abbandonato desertus -a -um

abbandono relíctio -ònis f | derelíctio -ònis f | neglegentia -ae f | [scoraggiamento] ánimi deféctio -ónis f | destitutio -nis f | [diserzione] desértio -ónis f | animi diffusio -nis f, effusio -nis f | languor -oris m | - in Dio Deum consequuntur | - all'azione intentio -nis f

abbassamento demíssio -onis f; deditio, deminútio -ónis f; | - della voce vocis remissio -ónis f

abbassare demítto -is -misi -míssum -ere tr; déprimo -is -préssi -préssum -ere tr; | [diminuire] immínuo -nui -nútum -núere tr | -rsi [chinarsi] me demítto -is -mísi -míssum -ere; | [aqua] decrésco -is -crévi -crétum -ere intr | inclino -áre intr; | [humilis] me submítto-is-mísi-missum -ere.

abbasso! deiciendus! pereat! péreant! ábeant !

abbastanza satis | abúnde | - scienza satis doctrinae | - dotto doctior; | - buono mélior mélius | [averne -] satis hábeo -es -ére alicúius (rei); | (eum) taedet pertáesum est taedère + gen.

abbate abbas -tis m. | nullius abbas.

abbattere [atterrare, demolire deício-is -iéci -iéctum -eré tr, prosterno -is -strávi -strátum -ere tr | - alberi caedo -is cecídi caesum -ere tr | - prostrare perfríngo -is -frégi -fráctum -ere tr; afflicto -as -are; confùto -are; affligo -is -xi -ctum -ere | -rsi, avvilirsi animo cóncido -is -cidi -ere intr; ánimo defício -is -féci -féctum -ere intr; ánimo frangor -eris fractus sum -gi; afflictari (calamitate), animo debilitari

abbattimento eversio -onis f | tunsio -onis f | [avvilimento] ánimi demíssio -ónis f | animi aegritudo -nis f | mala tristitia -ae f

abbattuto adflictus -a -um, demissus -a -um, fractus -a -um, perculsus -a -um, prostratus -a -um

abbazia abbatía -ae f; praelatura nullius (iur.) | monachórum coenóbium -ii n.

abbaziale abbatialis, e

abbecedario tabula -ae elementaria; elementarius libéllus -i; abecedárium -ii n; tábula -ae abecedária.

abbellire orno -as -are; exorno -as -are; excolo -is -ere tr.

abbeverare ádaquo -áre tr; potum práebeo -es -ui -bitum -ére tr.

abbeveratoio aquarium -ii n; aquátio -ónis f

abbicci [alfabeto] litterárum formae -árum f | ordo -inis m | abecedarium -ii n; [sillabario] elementárius libéllus -i m; prima eleménta -órum n pl.

abbiente lócuples -étis; dives -vitis; pecuniósus -a -um

abbigliamento cultus -us m; [corporis] ornatus -us m; habitus -us m; vestitus -us m; industria dell' - vestiária ars artis f; véstium officina -ae f

abbigliare [véstire] (vestem) induo -is índui indútum -ere álicui; -rsi indúere sibi vestem.

abbinamento copulatio -nis f; consociatio -nis f; iunctio -nis f; coniunctio -ónis f

abbinare copulo -áre tr; gemino; misceo; con-iúngo -is -únxi -únctum -ere tr.

abbindolare decipio -is -cepi -céptum -cipere tr.

abboccamento colloquendi [causa], colloquium -ii n.

abboccare coniúngo -is -únxi -únctum -ere tr | hamum voro -are | fraude elùdor -eris elùsus sum elùdi pass; decipior -eris -cèptus sum dècipi pass | -rsi con convenire aliquem, colloqui cum aliquo.

abboccato lene vinum n; molle vinum; suave vinum; homo omnìvorus m.

abbonamento [subscriptio] subnotátio -ónis f

abbonare sùbnoto -are; commentarios periodicos subnotare; -rsi [a giornali, riviste] nomen do -as -are (diario); - subnotationem [adnotatiónem] (diariórum) solvo -is solvi solútum -ere tr.

abbonato subnotator -óris m; [notator notas musicas scribit].

abbondante | abúndans -ántis + gen vel abl; | fertilis -e; uber -era -um; | affluens -ntis; copiosus, fecundus. abbondantemente luculenter.

abbondanza abundántia -ae f; cópia -ae f; quae affatim profert terra; affluentia -ae f; in - affatim, large.

abbondare abúndo -are intr (abl); áffluo -is -flúxi -flúxum -flúere intr (abl); complere, cumulare, imbuere (abl); plenus, refertus (abl); plenus gratiae et veritatis, gratia plena.

Abbondio Abundius -ii Abbone Abbo Mettensis

abbordabile [persona] áditu fácilis -e; comis; benígnus -a -um; (prezzo) aequus, módicus.

abbordare [argomento] rem attingo; causam attingo (aggrédior) | causam tractandam suscipio; [nave] navem attingo-is -tigi -táctum -ere tr; (in) navem conscendo | manus ferreas in navem inicio; in hostium navem transcendo; áliquem ádeo -is ádii áditum -ire tr; aliquem convenio; cum aliquo congredior.

abborracciare neglegenter aliquid facio (dico, scribo, compono); incondite (incomplete, inordinate, incomposite, illepide, indigeste) scribo; praefestino.

abbottonare globulis necto; globulis conecto; globulis atringo; botono -as -are; glóbulis (vestem) constringo-is-strínxi -strlctum -ere tr,

abbottonato tectus -a -um [fig] ad alios,

abbozzare adùmbro, are; primis lineis designo (describo, conformo); prima lineamenta describo; formam describo; incoho -as -are; delíneo; primis lineis designo -áre tr; prima eleménta describo -is -scripsi -scriptum -ere tr,

abbozzo adumbrátio, delineátio -ónis f; - di un'opera óperis prima lineaménta n pl,

Abbr. - abbreviatura abbracciare ampléctor, compléctor -eris -pléxus sum -plécti dep tr; [professione] sequor -eris secútus sum sequi dep tr; suscipio -is -cépi -ceptum -eretr; -rsi complecti inter se,

abbraccio ampléxus, compléxus -us m,

abbreviare brevio -are; epitomo -are; in angustum concludo -ere, in brevius cogo -ere; sermonem incido -ere; - una sillaba corripio -ere syllabam | cóntraho -is -tráxi -tráctum -ere tr; coárto -áre (in unum librum) tr | -rsi brévior fio -fíeri | cóntrahor -eris contráctus sum cóntrahi

abbreviativo compendiarius -a -um,

abbreviato breviarius -a -um

abbreviazione epitoma -ae f, epitome -es f | compendium -ii n; abbreviatio -nis f; Compendiaria nota; contráctio -ónis f; signum -i n compendiósum; - di una sillaba correptio -onis f

abbronzante óleum -i n infúscans,

abbronzare (in)fusco -are; aeno colore inficio -is -cere; -rsi (sole) infuscári, sole nigresco -is -ere, sole infuscari

abbronzatura adústio -ónis; color -óris m fuscus, adústus, Sole infuscari

abbrunare nigro insigni orno; nigra nota orno (vexillum); (in)fusco, are

abbrunire v. abbrunare

abbrustolire tórreo -es tórrui tostum -ére tr; torrefácio -is -féci -fáctum -ere.

abbuiare vesperáscit -ávit -ere impers; -rsi obscúror -ári pass-med; [fig] contristor -ari pass med.

abbuonare alicui áliquid condóno -áre.

abbuono ex re deductio -nis f; (de)minutio -nis f; remissio -nis f

abdicare (dictaturam) abdico -avi -are; magistratum depono -is -ere; se (ab) aliqua re ábdico -áre tr.

abdicazione abdicatio -onis f

Abelardo Abaelardus

Abele Abel -elis

Aberdeen Aberdônia f adj Aberdônènsis

Abergavenny Gobannium nt

aberrazione error -òris m.; erratum -i n.

Aberystwith Aberistyvium nt

abete ábies abíetis f (pectinata); - rosso abies -etis picea -ae f

abietto abiéctus, contémptus -a -um

abiezione ánimi abiéctio -ónis f

abigeato abigeatus -us m; abactio -nis f; furtum gregis

abile | [idoneo] habilis + in aliqua re; aptus -a -um | idoneus -a -um + ad aliquid; | [capace] peritus -a -um + gen, | erudítus -a -um; | prudens -ntis; | -i artifici callidae artes -artium f; | ad rem militarem aptus - a -um; [accorto] promptus, cállidus -a -um; | - alla leva probábilis -e.

abilità peritia -ae f; | sollertia -ae f; | dexteritas -tis f; | ars artis f; | actio -nis f rerum; | habilitas corporis f; | - artistica artificium -ii n.; | - politica consilium et prudentia; | [capacità] ingénium -ii n aptum ad; | [accortezza] prudéntia -ae f; | callíditas -átis f

abilitare iure muneris gerendi dono (aliquem).

abilitato iure muneris exercendi donatus; idoneus -a -um; habilitatus (acad); proféssus -a -um; insegnanti -i magístri proféssi.

abilitazione ius muneris gerendi n; ius publici doctoris; probátio -ónis f; ius iuris n docéndi.

abilmente callide; dextere; sollérter; períte, apte, docte.

abiogenesi abiogenesis -is f; origo substantiae viventis e natura inanimata

abisso vorágo -ginis f

abitabilità condicio habitabilis; facultas habitandi f

abitacolo habitaculum -i n; gubernatoris cellula -ae f; capsus -i m.

abitante incola -ae m/f; habitator -óris m; civis -is m; - vicino accola -ae m | -i della città populares -ium m.

abitare hábito -áre intr/tr | colo, íncolo-is-cólui -cúltum -ere tr/intr | in qua iustitia habitat | - nel cuore impleo -ere animos.

abitativo ad habitationem pertinens

abitato habitatus, a, um | habitatio -nis f

abitazione sedes -is f | domicilium -ii | domus -us f
| mancare di - [opere, victu] tecto carent

ABITAZIONE | HABITATIO domus -us f; habitatio -onis f; riscaldamento centrale calefactio centralis | soffitto subtegulàneum -i n. | piano tabulatum -i n; pianterreno pedeplana -orum np; scala scala scalae f | gradino gradus -us m | stanza conclave -is n | cantina cellarium subterraneum n | tubo fistula -ae f | grattacielo multizònium ii n | balcone manianum podium n | porticoxystus | caseggiatodomus serialis | cucina coquina -ae f | focolare focus -i m | frigorifero frigidarium -ii n | armadio armarium -ii n | utensili da cucina instrumenta coquinatoria np | lavatrice machina ablutoria f | portacenere vasculum cinerarium n | cameretta conclave -is n parvulorum | cesto per la spazzatura cistella -ae f munditiarum | asciugamani manutergium -ii n | accappatoio mantellum -i n | lavandino labellum -i n | doccia tubulus mammatus m | vasca pyelus | thermos arca gelatoria f | bacile catìnus -i m | brocca pocìllum -i n | pentola olla -ae f | coltello culter -tri m | forchetta fuscinula -ae f | cucchiaio còchlear -àris n | scopae -àrum fp | spazzola vatìllum -i n | accendisigaro ignitàbulum -i n | scatola di fiammiferi ramèntum -i n flammìfer | pipa fumisùgium -ii n; fumàculum -i n | pipa -ae f | miscelatore dividìculum aquàrium n | torta torta -ae f | gelato glacies edìbilis | maionese | burro | crema | (succo di frutta) sucus pomarius | albergo deversorium -ii n | mercato pantopòlium -ii n | - tonstrìna - | farmacia pharmacopòlium -ii n | taberna medicamentària f | - caupòna (hotel) - | panificio pistrìnum -i n; pistrìna -ae f | calzificio sutrìna -ae f | sutrìnum -i n | - taberna textìlium | | agenzia turistica sedes periegètica f | sottocoppa substràmen -inis n | vassoio discus -i m | distributore automatio autòmatum -i n escàrium | macchina da gioco autòmatum -i n lusòrium | ascensore anàbathrum -i n | bagaglio sàrcina itineraria | sedia a sdraio sedìle -is n cubitòrium | (tubo per innaffiare) ùter hòrticus | instrumenta hòrtica | (rastrello) pecten pèctinis | [zappa] sàrculum | (altalena, dondolo) oscilum -i n. | [municipio] curia vel buleutèrium | supermarket superinstitòrium vel supervenalìcium | [villa] forum holitòrium | [parcheggio] statio vehiculorum | [marciapiede]crepìdo crepìdinis | [tram] raeda transviaria vel currus electricus | (biglietto) tessera vectoria | [zoo] therotrophìum -ii n. | (giardino d'infanzia) nepiagògium | scuola elementare ludus litterarius elementarius | (giardino d'infanzia) | (maestro elementare) burgimagìster | (vigili del fuoco) siphonàrii | vigili aedìles vel custòdes pùblici | aula conclàve scholare | (lezione dottorale) institutio | (cattedra) pulpitum | retta règula | (bidello) pedèllus | (sala di lettura) oecus lectòrius

abito | vestiméntum -i n, vestis -is f; vestítus -us m.; [borghese] vestis civica
| sfarzo ambizioso dell'- vestium cultus -us m.; | l'- non fa il monaco non habitus monachum reddit, in vestimentis non est sapientia mentis | indoles -is f; ingenium -ii n; animi, mentis habitus; consuetudo -inis f; mos -moris m;
| constitutio -nis f; corporis habitus | | pètasus (cappello) | | focàle (cravatta) | | colòbium (gilet) | | iaccìlla (giacchetta)
| feminàlia, femoràlia (mutandoni) | | subùcula (canottiera) | sùbligar -àris (mutande) | | amìculum (soprabito) | | impìlia (clzette) |
tibiàlia (calzettoni) | blusa (camicia femminile)
| coxtùma (completo) | | vestis dormitoria (sottana da notte, pigiama) | | vestis matutina (vestaglia) | | hypozonium (sottana) | | strophium (reggiseno) | | strippi -orum (reggicalze)
| mitella pellicea (copricapo) | amìculum (cappotto) | | pèrula, coriacea (borsa) | | unci vestiarii (gruccette)

abituale [habitualis]; creber, sólitus, consuétus -a -um | commúnis -e | frequens | habituativus | usitatus [usato]

abitualmente [habitualiter] ex more | ex consuetúdine | ut fieri solet | plerúmque.

abituare assuefácio -is -feci -fáctum -ere áliquem álicui rei (ad áliquid, áliqua re); assuefácere + inf o ut/ne + cong | -rsi assuésco, consuésco álicui rei (ad áliquid, aliqua re), áliquid fácere.

abituato assuefactus -a -um | assuetus + ad aliquid, aliqua re | non - insuetus + dat., ad aliquid, facere aliquid.

abitudinario consuetúdini indúlgens, óbsequens -éntis, obnóxius -a -um.

abitudine consuetúdo -dinis f; habitus -us m.; mos -moris m; è mia - sic consuevi; forza dell'- imperium consuetudinis; - è una seconda natura consuetudo est altera natura | per - ex usu, consuetúdine

abiura abiurátio, defectio -ónis f (ab áliquo) | corréptio -ónis f

abiurare abiúro-áre tr | deficio -féci -fectum -ere (ab áliquo)

ABJ Baccalaureus Artis Diurnariae [Bachelor of Arts in Journalism]

ablativo - assoluto absolutus ablativus

ablazione ablatio -nis f

ablepsia oculorum caligo | caecitas -atis f

abnorme abnormis (forma) -e

abolire deleo -ere | tollo -ere | abóleo -es -èvi -itum -ere | dirimo -ere, exstinguo -ere; - il governo monarchico regiam potestatem dissolvo.

abolizione remissio -onis f; abolitio, abrogátio -ónis f

abolizionismo motus abolitorius.

abolizionista abolitionis propugnator (fautor)

abolizionistico pertinens ad motum abolitorium

abominazione abominatio -nis f

abominevole abominabilis -e; abominosus -a -um; detestabilis -e, detestandus -a -um; exsecrabilis -e; exsecrándus, abominándus -a -um.

aborigeni aborigenes

aborrire abhorreo es -horrui -ére áliquem, áliquid, ab bliqua re.

abort sustinere (processum vel programma)

abortire partum facio -is feci fáctum -ere | male evénio -is eveni evéntum -ire tr. | -to abortivus

abortivo abortivus -a -um; intempestive natus; ad abortum pertinens; abortivum -i n.; fetus; medicamentum quo abortus efficitur

aborto abórtus -us m; abórtio -onis f; ineptum et inconditum opus -eris; opus -eris confusum; res deformis.Aborto Abortum - interruzione volontaria della gravidanza. opus -eris confusum; res deformis; sustinere (processum vel programma) | interrumpere | interruptus,us m. | selettivo abortus selectionis

abrogare ábrogo -áre tr, abóleo -es -lévi -itum -ére tr.

Abramo Abraham, Abrahamus -i

abrasione rasúra -ae f

abrasivo raspatorium -ii n. [Raspel] abrasor -ris m. (med.); abrasivus -a -um.

abrogare ábrogo -áre tr, abóleo -es -lévi -itum -ére tr.

abrogativo abrogatorius -a -um.

abrogazione abrogatio -nis f

abrogazionista abrogationis fautor -oris m.

abruptio separation, divorce.

Abs. Absens

Abschaum sentina -ae f

absidale apsidalis -e; absidalis.

abside apsis -idis f; absis -idis f [acc. -ida]

Absoluo. Absolutio

absque sine

abstr. abstractum abulia voluntatis defectio -nis f; consilii inopia; animi languor.

Abundius -ii

abusare abútor -eris -usus sum -úti dep intr (áliqua re); male (insolenter, temere, improbe, perverse, intemperanter, inverecunde, immodice) uti.

abusare abútor -eris -usus sum -úti dep intr (áliqua re); male (insolenter, temere, improbe, perverse, intemperanter, inverecunde, immodice) uti.

abusivamente perperam, vitiose, contra morem, perverse; contra ius fasque; abusive; perverse; contra bonam rationis normam.

abusivismo ad malum usum propensio -nis f; ad malum usum inclinatio.

abusivo non legitimus.

abuso | abúsus -us m. | abúsio -ónis f; | arbitrium -ii n. | | [eccesso] vitium -ii n.; | improbus usus -us m.; | mos pravus; | [sintattico] licentia -ae f (compositionis); | [retorico, uso improprio] (insolens, immodicus, malus, perversus) usus; | [vini, piaceri] intemperantia vini (libidinum); | mala (vitiosa) consuetudo -nis f; | immoderatio; | non legitimus usus [contra legem, consuetudinem, bonos mores]

AC Ante Christum

acacia acacia -ae f

acardiotrofia acardiotrophia -ae f; cordis extenuatio; cor naturali carens incremento; cor naturali vi carens; cor naturali carens augmine.

acaro tydaeus -i m. molestus

acatalessia acatalepsia -ae f; doctrina de nulla cognoscendi firmitate; cognitionum omnium dubitatio | incomprehensibilitas

acatalettico acatalepticus -a -um; incertus; incredulus; de rebus omnibus dubitans; omni cognitioni impervius (Bacci).

acattolico acatholicus -a -um, incatholicus -a -um (Cassiod.) | Non catholicus (iur.)

Accadèmia [gr. akadèmeia] Academìa -ae f; collegium -ii n. (incrementis litterarum et artium); coetus -us m litteratorum hominum; litterarum sedes -is f | - dei Lincei Lynceorum ingenuarum artium

accademicamente colloquii tantum causa; colloquendi gratia tantum; otiandi tantum causa nulloque consilio.

accademico acadèmicus -a -um; sodális -is m.

accaduto evéntus, casus -us m.

accalappiacani canum laqueátor -oris m.

accalappiare illáqueo -áre tr; (fig) allicio -is -léxi -léctum -ere tr; decípio -ipis -cépi -céptum -ere tr.

accaldarsi incalesco -is -calui -ere intr. |

accaldato áestuans -ántis; sudóre madidus -a -um.

accalorarsi (fig) inflámmmor -ári passmed; exardésco -is exársi exársum -ere intr.

accampamento castra -órum n pl.

accampare - ragioni rationes praetexo; -rsi castra pono -is pósui pósitum -ere.

accanimento furor -óris m; [tenacia] pertinácia -ae f

accanirsi [infierire] sáevio -is -ri -itum -ire intr; [ostinarsi] incúmbo -is -cúbui -cúbitum -ere in/ad áliquid; conténdo -is -téndi -téntum -ere ad áliquid + inf, ut/ne + cong.

accanitamente pugnaciter, acriter.

accanito [odio, battaglia] acer acris acre; [lavorat.] sedulus; [fumat.] obstinátus -a -um; pértinax -ácis.

accanto prope, propter, iuxta + acc; - all'azione una cum actione; - alla miseria della moltitudine in multitudine inopia.

accantonamento sepositio -nis f pecuniae; repositio -nis f; copiarum statio f

accantonare reservo -are; repono; sepono -ere; (re)condo; copias in castra pono; [un problema] néglego -léxi -lectum -ere tr/intr; [somma, viveri] sepono, repono -is -pósui -positum -ere tr.

accaparramento coémptio -ónis f

accaparrare [fare incetta] cóemo -is coémi coémptum -ere; pigneror, ari; praestino; praeoccupo; -rsi arrogo -as -are; (mihi) concilio -áre tr.

accaparratore turpis rerum congestor -ris m.

accapigliarsi (inter se, cum áliquo) rìxor -ári dep intr; conténdo -is -téndi -tentum -ere intr.

accappatoio sàbanum -i n; gausápina -ae f; mantéle -is n.; mantelium -ii n; involúcre -is n; gáusapa -ae f

accapponarsi [pelle] horresco -is horrui -ere intr.

accarezzare demulceo -es -ere; permúlceo -es -múlsi -múlsum -ére tr; [fig] blándior -iris -itus sum -iri intr (dat).

accartocciare complico -are; convolvo -vólvi -volutum -ere tr; -RSI corrúgor -ári pass.

accasciarsi [cadere] décido -is -cidi; [scoraggiarsi] ánimo deficio -is -féci -fectum -ere intr.

accatastare cóngero -is -gessi -géstum -ere tr.

accattabrighe rixosus, iurgiòsus -a -um.

accattare mendico -as -áre intr/tr.

accattonaggio mendicátio -ónis f

accattone mendicus -i m.

accavallare superpóno -is -posui -positum -ere tr; -rsi supervénio -is -veni -véntum -ire tr.

accecare obcáeco -are tr; óculos praestringo -is -strinxi -strictum -ere tr; [fig)] (áciem ánimi) praestringere.

accedere [accostarsi] accédo -is -céssi -céssum -ere intr; [acconsentire] conséntio -is -sénsi -sénsum -ire (cum áliquo de áliqua re) -alla gestione delle tabelle del data base Accedit ad gestionem tabularum databanasis | - alle funzioni di inserimento Accedit ad functionem insertionis | - alle funzioni di ricerca Accedit ad functionem inquisitionis | - alle funzioni di Validazione Accedit ad validationem

accelerare accélero, matúro-áre tr/intr.

accelerativo festinatorius, a, um

accelerato incitatus, a, um; celer -ris -e; - processo di sviluppo incitatus cursus progredientis cultus civilis; [treno] - tramen -minis n citatum, citum.

acceleratore acceleratorium -ii, n; incitatorium; pedale adminiculum; acceleratrum -i n.; - di particelle acceleratrum particulare [particle accel.]; [AUT] pedále -is n acceleratiónis.

accelerazione velocitatis variatio -nis f; festinatio; properatio -onis f; motus citatior; acceleratio -nis f; - continua magis magisque dilabi; acceleratur (historia rapido cursu); - della storia historia rapido cursu acceleratur.

accendere accéndo, incéndo-is-céndi -cénsum -ere tr; inflámmo -áre tr.

accendino igniarium -ii n; ignitábulum -i n. | accendisigari igniarium -ii n; ignitabulum nicotianum n; incendibulum nicotianum (Bacci)

accendisigaro ignitàbulum -i n nicotianum

accennare adumbravi (ut autem supra); [indicare] indico, significo; [trattar brevemente] commémoro, ludere; [alludere] designo -áre tr.

accennato quem supra dixi, memoravi;

accenno significatio -nis f; mentio -nis f; signum -i n.; per - tacitis ambagibus; [indizio] indicium -ii n; signum -i n; [menzione] méntio -ónis f

accensione incénsio; inflammátio, accénsio -ónis f; ignitio -onis f; [ritardata] -o retardata; (AUT) sistema di - apparatus -us m accensiónis.

accentare [parlando] syllabam ácuo -ere tr; [scrivendo] (syllabae) accéntum appono -is -pósui -ere; acuo -is -uere syllabam.

accentato accentu distinctus -a -um.

accento accentus -us m; - forestiero accentus peregrinus -i m.; sonus -us m; intentio -nis f vocis; prosodia -ae f; mettere l'- efferre, proferre (in clariorem lucem); [nella scrittura] accéntus -us m; sonus -i m vocis; [inflessione] fléxio -onis f vocis.

accentramento conglobátio -ónis f; alicuius rei ordinatio (conformatio) in unum, f (Bacci).

accentrare in unum cogo -is coégi coáctum -ere tr; ad unum confero; in unum conglobo; omnia ad me confero; omnia mihi tribuo.

accentratore (homo) omnia sibi attribuens (ad se conferens; ad se rapiens).

accentuare distíncte dico -is dixi dictum -ere tr; éxprimo -is -préssi -préssum -ere tr; accentu syllabam distinguo; syllabae notam appono; syllabam effero (acuo); aliquid in lumine ponere; aliquid augeo; alicui rei vim addo; (rimarcare) áugeo -es auxi auctum -ere tr; -rsi augesco -is auxi -ere intr.

accentuato auctus -a -um

accentuazione enuntiandi sonus m; intentio vocis; commendatio -onis f ; momentum alicui rei tributum; forte - impressio -nis f; exaggeratio -nis f SR 19.

accerchiare circúmdo -as -dedi -datum -dare tr.

accertamento probàtio -nis f; inspectio -nis f; - clinico clinica inspectio f; - fiscale inspectio publica f; fiscalis; confirmátio, explorátio -ónis f; Accertamento (induttivo) - Probatio inductiva

accertare [verificare] probo -as -áre tr; inspicio -is -spéxi -spectum -ere tr; -rsi cértior fio fis factus sum fieri (de áliqua re)

acceso [propugnatore] suasor -ris m. et propugnator -ris m.

accessibile accessibilis -e; persona- ad quem faciles sunt aditus; rendere - patefacio -cere; ad quem aditus patet; patens -ntis; planus, perspicuus -a -um, dilucidus -a -um; apertus -a -um; intellectu facilis -e; comis -e; accessu facilis; parvo pretio;
[luogo] pérvius -a -um; [persona] affábilis -e; fácilis -e áditu.

accessibilità accessibilitas -atis f

accesso introitus -us m [in officium, in collegium]; aditus ad honores; admissio -nis f; impetus -us m [irae]; (entrata) accéssus, áditus, (impeto) aestus -us m; (MED) accéssio -ónis f [morbi].

accessoriato adiunctis egregie instructus.

accessorio adiúnctus, adiéctus -a -um; secundarius, a, um; adventicius; minor; parvus; adiuncta -orum, n. | appendix; dos dotis; arma; [prezzo] parvus -a -um; accéssio-ónis f

accetta secúris -is f

accettabile probábilis -e; aequus -a -um.

accettare accipio, recipio, suscipio -is -cépi -céptum -ere tr; probo -áre tr; amplector -eris -cti; - di soffrire perpeti consentio -is -ire; non - non concedit (Deum esse). | accettazione accéptio, probátio -ónis f; statio acceptionis f; admissio onis, f; admissio in sodalicium f; comprobatio; consensus; - reciproca mutua...

accezione sensus -us m; significátio -ónis f

acchiappare cápio -is cepi captum -ere tr; comprehéndo, deprehéndo -is -héndi -hénsum -ere tr.

acchito ictus -us m; primo ictu; initio; ab initio.

acciaccare contundo -ere; comprimo; frango; infirmo; debilito.

acciacco valetudo incommoda f; incómmodum -i n.

acciaieria ergasterium chàlybi efficiendo n; officína ( -ae f) ferrária; chalybéia -ae f

acciaio chalybs -ybis m.; d' - Chalybeius -a,-um

- acciarino igniarium chalybeium n.

accidentale fortuitus, a, um; casualis; adventicius, a, um; secundarius; [philos] accidentális -e.

accidentalità casus, us, m. iniquitas atis, f [loci haud aequalis natura, sc. confragosa].

accidentalmente casu; fortuíto; forte.

accidentato (terreno) iniquus, praerúptus -a -um; iniquus locus; praerupta loca; membris captus; membris correptus; laboriosus.

accidente eventus; accidentia -ae f; accidentia -ium n pl; [caso imprevisto] casus -us m; [disgrazia] calámitas -átis t; [FlL] áccidens -éntis; [MED] sánguinis ictus -us m; -i ! malum !; per accidens; apoplexia.

Accidenti ! - Edepol !

accidia pigrítia, ignávia, desídia -ae f

accigliato tristis -e; sevérus -a -um; trux trucis; subducti supercili carptor -oris m; vitupero -as -are.

accingersi [prepararsi] accingor -eris accinctus sum accíngi passmed (ad/in + acc; + inf); aliquid suscipio -is -pere; se parare ad aliquid (faciendum); - ad un viaggio parare iter; - a parlare ingredi in sermonem; - a scrivere scripturus sum.

acciottolato (ex silice) stratum -i n.

acciuffare capillo arripio; aliquem apprehendo; capto; capesso; in capillum ìnvolo; v. acchiappare.

acciuga ápua -ae f

acclamare [applaudire] acclámo-áre intr (dat); [proclamare] acclámo, conclámo, renúntio -áre tr.

acclamazione acclamátio-ónis f; favor -óris m; clamor -oris m.; clamores efficio -cere; plausus -us m; [schiamazzo] acclamatio; -i di tutti omnibus plaudentibus.

acclimatare (caelo, natúrae caeli, loco) assuefácio -is -féci -fáctum -ere tr; -rsi (novo caelo) assuef io -fis -factus sum -fieri.

acclimatazione caeli (loci) assuetudo -inis f

accludere includo -is -clúsi -clúsum -ere tr; adiungo; adicio; addo -is -ere.

accoccolarsi (in génua) subsido -is -sédi -séssum -ere intr.

accodarsi sequor, súbsequor -eris -secútus sum -sequi deptr.

accogliente hospitális -e; benignus -a -um (hospitio); commodus, a, um; aptus; amoenus; idoneus; blandus; affabilis; liberalis.

accoglienza hospitium -ii n; accéptio -onis f; admissio; aliquem comiter (bene) accipio; aliquem male (durius) accipio.

accogliere accipio, excípio, recipio-is-cépi-ceptum-ere;admitto -is -si ssum -ere; [contenere] contineo -es -tinui -tentum -ere; - in casa accipio is -ere domo; Christum in pauperibus discant excipere.

accolitato accolitatus -us m.

accolito acolythus -i m.

accollacciato collo tenus tectus.

accollare [addossare] impóno -is -posui -pósitum -ere (rem álicui) tr; [attribuire] tribuo -is -bui -bútum -ere tr; -rsi sumo -is sumpsi sumptum -ere tr; pondus cervicibus impono; in anteriorem partem currus impono; alicuius collum veste tego.

accollato [indumento] collum tegens -entis.

accoltellare cultro percútio -is -cússi -cússum -ere tr; sica confodio; sica ferio.

Accolto susceptus

accomandita società in - societas mercatoria sodalium sponsorum f

accomiatare dimitto -is -misi -missum -ere tr; -rsi discédo -is -scéssi -scéssum -ere intr (de, e, ex + abl); (alicui) vale dico -is dixi dictum -ere.

accomodamento [riparazione] reféctio, restitútio, reparátio; [adattamento] accommodátio; [accordo] páctio, compositio -onis f; transáctio -onis f; condicio.

accomodante indúlgens, obsequens -éntis; docilis; facilis.

accomodare [aggiustare] reficio -is -féci -féctum -ere tr; [riordinare] compóno -is -pósui -pósitum -ere tr; [conciliare] concílio -áre tr; -rsi [sedersi] assído -is -sédi -séssum -ere intr; [adattarsi] se accommodáre.

accompagnamento comitátio -ónis f; [corteo] comitátus -us m; [MUS] concéntus -us m; con- di flauto colláta vox -cis ad tíbiam; ad tibicinem cantus m; ad chordarum sonum concentus; deductio sponsae f

accompagnare cómitor -ári deptr; [congiungere] coniúngo, adiúngo -is -iúnxi -iúnctum -ere tr; [MUS] concino, súccino -is -cinui -céntum -ere intr (dat); cánere ad/cum; prosequor -eris; - alla tomba efferre; -arsi iungitur

accompagnato comitatus -a -um [a.e p.].

accompagnatoria lettera - epistula adiuncta

accomunare ággrego, consócio -áre tr; coniúngo -is -iúnxi -iúnctum -ere tr; aequo, are; socium me praebeo; in commune (in medium) confero -ers -rre; socio -as -are; communico -as -are aliquid cum aliquo.

acconciatura [capelli] [comae vel] comárum ornátus, cultus -us m.

accondiscendere indulgere (alicui).

acconsentire asséntior -iris -sénsus sum -iri depintr alicui de (in) aliqua re; óbsequor -eris -secútus sum -sequi dep intr (dat); - che assentiri ut (aliquid fiat); consentio -is -ire alicui/cum aliquo.

accontentare satisfácio -is -feci -fáctum -ere intr (dat); -rsidi contentus sum es fui esse (áliqua re); satis hábeo -es hábui hábitum -ére (+ int); (in) aliqua re acquiesco -is -ere.

acconto antecéssus -us m; dare, ricevere in - dare, accipere in antecéssum.

accoppiamento coniúnctio, copulátio -ónis

accoppiare coniúngo -is -iunxi -iúnctum -ere tr; copulo -áre tr; -rsi coëo cois cóii cóitum -ire intr.

accorciare v. abbreviare.

accorciatoia semita -ae f

accordare admítto -is -mísi -missum -ere tr; | [contenere] contineo -es -tínui -téntum -ere tr; | [conciliare] concilio -áre tr; compóno -is -posui -positum ere tr; | [concedere] concédo -is -cessi céssum -ere tr; | [dar fede] | [mettersi d'accordo] conséntio -is -sénsi -sénsum -ire intr alicui, cum aliquo; | [convenire] convénio -is -véni -véntum -ire intr (cum áliqua re, álicui rei); | [MUS] accómmodo, témpero -áre tr; fides contendo; musicum instrumentum tempero; concordes facio; concordiam constituo; conspiro; | (strumento) moderaror -aris -ari; tendo -is -ere, concilio -as -are aliquem alicui; -rsi assentiri alicui.

accordo [consenso] consénsus -us m; | [patto] pactum -i n; páctio -bnis t; | [MUS] concéntus -us m; accordum -i n.; accordeon -ei n; | -strumentale sonorum concentus -us m, compositio -ónis f; nervorum vel vocum concordia -ae f; | essere d'- con concinentes cum, assentior alicui, conséntio -is -sénsi -sénsum -íre intr; | non essere d'- disséntio -is -sénsi -sénsum -ire intr; | - addizionale foedus additicium n; additicium pactum; additicia pactio; | d'- nel resto cetera assentior; concordia -ae f; foedus -eris n.; verbis consisto -is -ere; | - tra compositio -nis f cum; | -i di Yalta Stipulationibus Yaltensibus; | -i bilaterali o multilaterali stipulationes inter duas (plures) partes contractae f pl.

accorgersi animadvérto -is -vérti -vérsum -ere tr; percipio -is -cépi -céptum -ere tr.

accorgimento ars -artis f; prudentia, ae, f; calliditas; [avvedutezza] sagacitas -átis f; [espediente] consilium -ii n.

accorpare conglobo, are; in unum congero.

accorrere accúrro, concúrro -is -cúrri -cúrsum -ere intr [in massa].

accorto sagax -ácis; cállidus -a -um; stare - provideo -es -vìdi -vìsum -ère + ut/ne sub.

accostamento comparatio -nis f | accessio, onis, f; appropinquatio; admotio; accessus; aequiperatio -nis f

accostare (avvicinare) admoveo -es -movi -motum -ere (áliquid álicui rei ad áliquid) tr; congiúngo -is -iúnxi -iúnctum -ere tr; [imposte, porta] paulum claudo -is clausi clausum -ere tr; (ad) áliquem ádeo adis ádii áditum -ire intr; -rsi se admovére; appropinquo -áre intr (ad + acc);
accedo -is -ere; ápplico, acclino -áre tr; aequo, are (aliquem, aliquid cum aliquo, cum aliqua re); aequiparo, are (aliquem, aliquid alicui).

accottimare ex condicto loco.

accovacciarsi contrácto córpore (me) abicio -is -iéci -iéctum -ere tr.

accozzaglia collúvies -éi f; catérva -ae f; flumen -nis n. (inanium verborum); coagmentatio -onis f; congestus -us m; multitudo confusa, f; colluvio (gentium, nationum, de beluis); acervatio -onis f [res]; flumen inanium verborum n.

accozzamento acervatio, onis, f; concursus; concursio.

accreditamento [lettera di credito] accreditivum -i n; auctoritas, atis, f; fides; creditum acceptum n.

accreditare [convalidare] auctoritátem/fidem tríbuo -is tribui tribútum -ere tr (álicui); [OEC] (álqd accéptum álicui) réfero -fers réttuli relátum -férre tr; gratiam auctoritatemque alicui tribuo; mihi gratiam auctoritatemque concilio; plurimum gratia auctoritateque valeo; publice missum declaro (aliquem).

accreditato fide dignus; auctoritatem consecutus; pecunia accepta f; publice missus.

accrescere áugeo -es auxi auctum -ére tr; -rsi accrésco -is -crévi -crétum -ere intr; augéri pass med; succresco -is -ere.

accrescimento increméntum -i n; auctus -us m; amplificátio -onis f; augmentum -i n EV1,361; ad augendum EV1,1397; cumulus -i m EV2,929; amplioribus auctibus crescere EV4,2331; augere EV5,39; crescens EV7,328; - economico rei oeconomicae incrementum n.

accudire in/ad aliquid incúmbo -is -cúbui -cúbitum -ere intr; atténdo -is -téndi -téntum -ere intr.

acculturazione adaptatio -nis f morum; alienae culturae inductio f; alieni cultus humani assumptio; eruditionum disciplinarumque aliorum acquisitio.

accumulare cúmulo, accúmulo -áre tr.

accumularsi cumulatae (iniquitates)

accumulato exaggeratus -a -um, congestus, exstructus -a -um, coacervatus -a -um

accumulatore accumulatr[i]um -i n.; accumulatorium -ii n; instrumentum elèctridi cumulandae n.

accumulazione congestus -us m SR 28; acervatio -onis f; coacervátio -onis f; cúmulus -i m

accumulo della ricchezza divitiarum affluentia.

accuratamente accuráte, diligénter; ad amussim, amussim narrare, enarro -as -are; sedulo, exacte.

accuratezza cura -ae f; diligéntia -ae f; stúdium ii n.

accurato | [diligente] diligens -éntis; studiósus -a -um; | [preciso] elaborátus, exquisítus -a -um, | [cose] accuratus -a -um; | -a indagine inquisitio atque investigatio.

accusa criminátio -onis f; crimen -inis n; delatio -onis f; accusatio -onis f

accusare accúso -áre tr (áliquem alicúius rei, de áliqua re); árguo -is árgui argútum -ere tr; [dichiarare] fáteor -eris fassus sum -éri deptr; decláro, denúntio -áre tr; hoc te accuso -as -are; incuso -as -are [non in iudicio].

accusativo casus (-us m) accusativus.

accusato reus -i m; rea -ae f accusatore accusátor -oris m.

acefalo acephalus -a -um; clerici acephali

acerbo acérbus, immatúrus, crudus -a -um; asper -era-erum

acero acer -eris fe n.

acetilene gasium acetaethylenicum n.

acetilsalicilico acidum n.acetylicum salicylicum.

aceto acétum -i n.

acetoliera acetabulum -i.

acetone acetóna -ae f; acetonum -i n; acetonium -ii n.

acetosella rumex -icis f acetosa

Achâtes -ae.

Achéron -ontis.

Achilles -is; tallone di -

aciclico acyclicus, a, um.

acidità acor -oris m; [dello stomaco] crúditas -átis f; aciditas.

acido ácidus -a -um; acidum -i n; - solforoso acidum -i n. sulpurosum.

acinesia acinesia -ae f; acinesis -is f; musculorum immobilitas.

acino ácinus -i m.

ACLI Italicorum operariorum catholicorum societas f

aclista Italicae societatis catholicae operariorum sodalis.

acme apex -icis m; culmen -inis n; (morbi) crisis -is f; fastigium; flos; morbi discrimen n; [cuspidem, vigorem aetatis, opportunitatem, summam vim alicuius morbi significat].

acne achne -es f; vitium cutis.

acolia bilis defectio f; acholia -ae; eiciendae (secernendae) bilis difficultas.

aconfessionale constitutae religionis expers.

aconito aconìtum -i n. [napellus].

acqua aqua -ae f; | - corrente aqua viva/fluens; | - di Colonia aqua Coloniénsis, odoramentum Coloniense; | - di setz aquae Salsae Rhenanae f pl; | - distillata aqua stillatícia, destilláta, chemice pura, artificio stillata f; | - dolce aqua dulcis; | - filtrata aqua saccata; | - freatica aqua subterranea; | - gassata aqua gasio medicata; | - minerale aqua medicáta, minerális; | - non potabile aqua non potulenta, potu insalubri; | - ossigenata aqua oxygén(i)o medicáta, ditáta; | - pesante deuterium -ii n, ponderosum hydrogenium; | - piovana aqua plúvia, pluviális; | - potabile aqua potoria, potulénta, salúbris, poculenta, bibilis, potu iucunda, ad bibendum apta; | - salata aqua salsa; | - santa aqua sacra, aqua lustralis f, lustrica, rite piata | - tonica aqua tónica, pótio -nis f tonática, chininata; | - vegetominerale vegetabilis aqua plumbata f; | affogare in un bicchiere d'- in minimis periclitari | cercare - aquatum; | far venire l'- in bocca salivam hoc movet; | pestare - nel mortaio nudum stramen et vacuum triturare; | portare - in mare mari aquam addere.

acquaforte aqua -ae f nitráta; (incisione) imágo -ginis f aqua nitráta incisa; aqua acida.

acquafortista scalptor aqua nitrata usus m.

acquaio fusorium -ii n.

acquamarina beryllus caeruleus n.

acquaplanista aquatilis nartae lusor m.

acquaplano aquatilis narta f

acquaragia aqua -ae f résinae, resinális; liquor artificio stillatus e quibusdam arboribus coniferis.

acquarello tabula -ae f aquatis coloribus depicta; aquarellum -i n.

acquario aquárium -ii n; alveus beluarum marinarum m; domus (institutum) beluis marinis asservandis f

acquasantiera lustrális aquae labrum -i n; lustralis aquae vasculum n, situla [minore forma et portabilis].

acquatico aquáticus -a -um; aquátilis -e.

acquavite stillaticia potio vitigena f; stillaticius sucus vitigenus; aqua -ae f ardens, aqua vitae.

acquazzone imber -bris n; nimbus -i m.

acquedotto aquae ductus -us m.

acquemoto aquae motus m.

acquerellista pictor aquatis coloribus usus m.

acquerello pictúra -ae f aquária; tábula -ae f aquato colóre picta; imago aquatis coloribus picta f (Bacci); hydatographia.

acquìcolo aquicola -ae m.

acquiescenza assénsio, consénsio -ónis f; assénsus -us m; tolerantia; patientia; assentiente populo.

acquietare placo, sedo, tranquillo -áre tr; -rsi acquiesco, requiésco -is -évi -étum -ere intr.

acquirente emptor -óris m; acquisitor.

acquisire perago -is -ere, peractus; v.acquistare.

acquisizione acquisitio -nis f; comparatio -nis f; adeptio -nis f

acquistare acquiro -is -quisivi -quisitum -ere tr; | acquistano pieno significato plenum suum intellectum consequuntur

acquisto comparátio -onis f; res -ei f empta; emptum -i n; res comparanda; acquisitio -nis f; adeptio -nis f; emptio -onis f

acquitrino aquatica -órum n pl.

acquolina tenuis pluvia f; salivatio -onis f; far venire l' - in bocca salivam álicui movére tr.

acquoso aquosus -a -um.

acre acer acris acre (ácrior -rius; acérrimus -a-um).

acredine acrimonia -ae f

acribia exquisita diligentia f; subtilis diligentia; acribia (eccl.).

acridio acridium -ii [achrìs = locusta].

acrobata petaurista -ae m; funámbulus -i m; petauristes -ae m.

acrobatico ad funambulum (ad funambulos) pertinens.

acrobatismo funambulorum peritia f; funambulorum ars, disciplina, spectaculum; inconstantia ae f (transl); inconsequentia; discrepantia; discrepantia opinionum, sententiarum.

acrobazia funámbuli ludus -i m, exercitátio -onis f; [fig] res -rei f, volatus -us m perdifficilis; mira calliditas f

acrocoro v.altopiano.

acromasia achromasia -ae f; sine colore; colorum defectus (Bacci).

acromatico achromaticus, a, um; coloris expers; colore carens; iridis coloribus carens.

acromatismo achromatismus -i m [proprietas vitrorum carentium aberratione chromatica].

acromatopsia achromatopsia ae f (med).

acromio acromium ii n [umeri pars, qua scapularum spina terminatur].

acropodio acropodium -ii n [pars summa pedum].

acropoli arx arcis f

acrostico acròstichis -idis f; initium -ii n. versus.

acroterio acroterium -ii, n; culmen, fastigium; acroteria -orum n pl.

actutum cito, ilico, confestim, extemplo.

acuire ácuo, exacuo -is -ácui -acútum -ere tr; -rsi augesco -is -ere.

aculeo acúleus -i m.

acume ácies -ei f; acúmen -minis n (ingénii); acuitas -atis f

acumetro acùmetrum -i n; metiens vim auditus instrumentum (Bacci); instrumentum, quo mensura auditus fit.

acusma acùsma -atis n; auditio.

acustica sonórum doctrina -ae f, disciplina; [di ambiente] auditio -onis f; res acustica f; sonorum temperatio, modulatio; sonoritas; hoc conclave bona sonoritate utitur.

acustico sonorus, acústicus, auditorius -a -um; instrumentum auditorium.

acutamente sagaciter; acriter.

acutezza v. acume.

acutizzare acutizzarsi exasperatus | paro; adipiscor -eris adéptus sum adipisci dep tr; comparo -as -are (sibi).

acuo; acutum facio, reddo; acuere ferrum, sagittas; crudesco, ere (de morbis); ingravesco.

acuto [acuminato] acútus, acuminátus -a -um; [sagace] perspicax -acis; subtilis -e; [penetrante] acer acris acre; - conflitto acris contentio -nis f (socialis); più - vividior mf 12; asper -era - erum. Ad beneplacitum nostrum: a nostro beneplacito (detto di una potestà o di una facoltà che dipende dal concedente).

ad fin. (ad finem)

ad inf., ad infin. (ad infinitum)

ad int. (ad interim)

ad lib., ad libit. (ad libitum)

Ad limina Apostolorum alle tombe degli Apostoli

ad loc. (ad locum) to the place

ad val. (ad valorem) according to the value

adaequatus (perf. car. 5) alius est ac it. 'adeguato'; [congruens];;

adagiare compono, depono -is -posui -positum -ere tr; -rsi recúmbo -is -cúbui -cúbitum -ere intr; [fig] acquiésco -is -quiévi -quietum -ere intr.

adagio dictum -i n; senténtia -ae f; provérbium -ii n; [adv] lente; tarde; sensim; paulátim.

Adalbertus-i.

Adam / Adamus -i.

adamantìno adamàntinus -a - um; [fig] adamantèus -a -um; praedurus.

adamitico adamianus, a, um; adamiticus, a, um.

Adamnanus

Adamo Adamus -i

adattabile aptabilis, e.

adattabilità aptabilitas -atis f

adattamento accommodátio -ónis f; aptatio -onis f; conformatio; -biologico biologica accommodatio f; ad vitae rationem convenientia; ad ordinem convenientia; - sensoriale sensuum congruentia, f; - sociale socialis exaequatio f

adattare accommodo, apto, ápplico tr (áliquid álicui); -rsi se accommodare; convenio -is -ire tr.

adattato (adaptatus -a -um), accommodatus -a -um.

adatto convéniens, congruens -éntis; aptus, idoneus-a-um; - all'ambiente pro locorum temporumque natura; particolarmente - confert (magnopere).

addebitamento expensa pecunia alicui lata f; expensi latio; criminatio; imputatio relata; imputationes probe an improbe referre; alicuius incommodi ascriptio f

addebitare aliquid ad alicúius rationem réfero-fers réttuli relátum reférre tr; [incolpare] imputo -áre tr; adscribo -is adscripsi adscriptum -ere tr; expensum alicui fero; expensas pecunias ad alicuius nomen refero; alicui incommodum ascribo.

addebitato expensum alicui latum.

addebito impéndium -ii n; accusátio -ónis f; pecuniae expensae latio f; expensae pecuniae ad alicuius nomen relatae; crimen -inis n; incusatio.

addensamento densatio -onis f; condensatio; densitas.

addensare denso -áre tr; refercio, confércio -is -fersi -fértum -ire tr; -rsi densor -ári pass med; immineo; impéndeo -es -ére intr.

addensato conglomeratus -a -um.

addentare mordeo -es momórdi morsum -ere tr; mórdicus arripio -is -répi -réptum -ere tr.

addentrarsi | - in pénetro -áre in/ad + acc; altius pervestigo.

addentro intus; intra; [motus] intro; essere - in edoctus sum de áliqua re.

addestramento institútio, exercitátio-onis f; palaestra -ae f; usus; peritia.

addestrare exérceo -es -cui -citum -ére tr; instituo-is -tui -tútum -ere tr; -rsi se exercere; exercéri pass med; consuesco -is -ere.

addetto praepòsitus -i m [+ gen]; praeféctus -i m; destinatus -a -um; minister -tri m, ministra -ae f; curátor, procurátor -òris m; | - commerciale curátor negotibrum; | - stampa praeféctus praeconio; addictus -i m; diplomaticus -i m; aggregatus; | - militare legationi in re militari addictus -a - um; publicae legationi addictus; operi addictus; publicae legationi addictus in re militari, in re culturali.

addì die; ante diem (a.d.); pridie, Caléndis, Nonis, Idibus.

addiaccio divum -i n.

addietro post + acc; [in praeterito, prima] ante; antea; prius.

addio vale; valéte; discorso di - supremus sermo -onis m.; valedictiones -um f

addirittura reápse, omnino, prorsus, plane, [perfino] immo; ipse ipsa ipsum; [direttamente] dirécto; tèmere mf 13.

addirsi convenio -is -véni -véntum -ire intr (in áliquo, álicui rei); decet decuit decére tr (áliquem).

additare digito monstro, demonstro, desígno -áre tr; [fig] propono -is -posui -pósitum -ere tr.

additivo additamentum -i n; additivus, a, um.

addizionale additicius, a, um; vectigal additicium n (subst).

addizionare addo -is áddidi ádditum -ere tr (áliquid álicui rei); [math] summam fácio -is féci fáctum -ere tr; adicio (aliquid alicui rei, ad aliquid); appono; augeo; accessionem adiungo.

addizione summa -ae f; addítio, adiúnctio, adiéctio, accéssio -onis f

addobbare decòro -áre tr; exorno, are; adorno; excòlo; velo [fronde]; instruo, ere [aedem]; textilibus (linteis, stragulis. aulaeis) orno; ad textilium rationem compono.

addobbo ornaméntum -i n; tèxtile is n; linteum; stragulum; aulaeum; exornatio -onis f; ornatus; cultus.

addolcire dulcem reddo -is réddidi redditum -ere tr; dulcifico; [fig] mitigo,

tempero; [placare] sedo, placo -áre tr; -rsi dulcésco -is -ere intr; mitesco -is -ere.

addolorare dolòre (áliquem) afficio -is -feci -féctum -ere tr; contristo, excrúcio -are tr; -rsi doleo -is -lui -litúrus -ére (+ acc; de, ex, pro + abl).

Addolorata beata Maria Virgo Pèrdolens (vel Dolorosa) f

addome abdomen -minis n.

addomesticare mansuefácio -is -féci -fáctum -ere tr.

addominale abdominalis -e (med); ventralis.

addormentare sopio -is -ivi -itum -ire tr; [fig] placo, sedo -áre tr; -rsi sopior -iris sopitus sum -iri pass med; obdormisco -is obdormivi -ere intr.

addossare impóno -is -posui -positum -ere tr (aliquid álicui); [accostare] àpplico, acclìno -are; [attribuire] tribuo -is -ere; -RSI recipio -is, suscìpio -is -scèpi -scèptum -ere; - la responabilità causam sustineo -es -ui -ntum -ere.

addosso super; supra; [pr] (+acc); [contro] advérsus, contra, in (+ acc).

addottorare doctorem aliquem renuntio; inter doctores refero, ascribo, ascisco; -arsi doctoris dignitatem adipiscor; ad doctoris gradum pervenio.

addottorato doctoris laurea praeditus, donatus, potitus, pollens.

addottrinamento doctrina -ae f; eruditio; institutio.

addottrinare edoceo, ere; perdoceo; diligenter doceo.

address (memoriae) locus, i m.

addurre áffero -fers áttuli allatum afférre tr; [citare] profero -fers protuli prolátum -férre tr; (com)memoro-áre tr; - ad esempio afferre exemplum.

adeguamento (ad)aequátio, exaequátio, accommodátio -onis f

adeguare exáequo, accómmodo -áre tr; adaequo; coaequo; aequare facta dictis; refero (ad aliquid); refero iudicia ad regulam; dirigo, ere; aequo, are [solo]; deicio; diruo; everto; demolior; -rsi se exaequáre; me accommodo.

adeguatamente accommodáte; congruénter; apte; debite.

adeguato [adaequatus] | congruens -entis; aequális -e; aequus, iustus -a -um; par paris; consentaneus -a -um | non - mancus -a -um; -e misure consentaneis iuvantibus legibus

Adelaide Adelaidopolis

Adelaidis -is.

adempiere perficio, efficio -is -féci -féctum -ere tr; éxsequor -eris -secútus sum -sequi dep tr; [obbligo] satisfiat (exigentiis iustitiae praeprimis).

adempimento exsecútio, efféctio, perféctio -ònis f; subeundis officiis; ad mandatum implendum; [curet] universa implenda quae

adenalgia glandularum dolor m, cruciatus; adenalgia; adenopathia.

adenite glandularum inflammatio f, inflatio; adenites.

adenoderma glandularum cutis affectio f

adenografia glandularum doctrina (disciplina)

adenoide adenoides -is f

adenoidismo adenoidismus -i m.

adenoidite adenoideos (adenoidis) inflammatio f

adenopatia glandulae dolor m; adenopathia.

adenosi glandularum morbus m; adenosis

adenotomia glandulae (glandularum) sectio f;

Adeodato Adeodatus -i.

adepto sacris initiatus m [de novo sectatore alicuius religionis]; assecla -ae m; assectator; sectator; accensus; ascriptus [de novo socio alicuius collegii vel sodalitatis].

aderente adháerens -entis; socius -ii m; fautor, sectátor, auctor -òris m.

aderenza adháesio -ònis f; [fig] amicítiae, grátiae -árum f pl.

aderire háereo -es haesi haesum -ére intr (+ dat); [fig] fáveo -es favi fautum -ére intr (+ dat); sequor -eris secútus sum sequi dep tr; ingredior -eris -edi (+ acc).

adesione adháesio -ònis f; [fig] assénsus, consénsus -us m; secutio -onis f [Blaise]; sequela- ae f; - personale adhaesio -onis f personalis.

adesivo [adiect] glútinans, agglútinans -ántis; viscosus; glutineus; glutinosus, a, um; gluten -inis n; taenia glutinosa f; agglutinatoria schedula -ae f; (etichetta) pittacium -ii n adhaerens.

adesso nunc; in praesénti; [poco fa, tra poco] modo; iam; [da non molto] nuper; [or ora] modo

adiacente ádiacens -éntis (+ dat; ad + acc); proximus -a -um (+ dat/acc; a/ab + abl).

adibire adhibeo -es -bui -itum -ére tr.

Adige 'Athesis.

adipe adeps ádipis m/f

adiposità pinguédo -dinis f; obesitas -atis f

adiposo pinguis -e.

adirarsi suscenseo -es -scénsui -scénsum -ére intr (+ dat); irascor -eris -asci.

adirato irátus -a -um.

adire ádeo -is -ii -itum -ire tr/intr; - l'eredità, il tribunale adire hereditátem, in ius; - le vie legali in ius ambulare.

adito áditus, introitus, accéssus -us m; adiúngo-is -iúnxi -iúnctum -ere

Adm. Rev. Admodum Reverendus

adocchiare oculos conìcio -is -iéci -iéctum -ere tr; intúeor, contúeor -eris -tuitus sum -tuéri dep intr.

adolescente adulescéntulus -i m; adulescens -éntis m/f; adolescentulus -i m; (30 annorum) iuvenis -is m, miles -itis m.

adolescenza adulescéntia -ae f; prima - adolescentia -ae f; pubertas -atis f

Adolfo Adolfus-i.

adombrare obúmbro -áre tr; [accennare] adúmbro, designo, significo -áre tr; -rsi [cavallo]expavésco -is -pávi -ere intr; [persona] suspicor -ári dep tr; pertúrbor -ári pass med.

adoperare adhibeo -es -bui -tum -ére tr (aliquem ad aliquid); utor -eris usus sum uti dep intr (+ abl); -rsi nitor -eris nisus sum niti dep intr; fáveo -es favi fautum -ére intr (+ dat); usurpo -as -are; operam dare + dat; contendo ut.

adorabile adorándus, venerándus, coléndus -a -um.

adorare adòro -áre tr.

adorazione venerátio -onis f; cultus -us m; adoratio -nis f; | presenta all'- redemptorem adorandum exhibet | nell'- Patrem adorando | ci porta all'- nos adducit ad illum adorandum | ad ipsum creatoris cultum | e questa nostra - quae quidem adoratio | ci rende possibile l'- per quod idonei efficiamur, ut Patrem adoremus | rapporti di - necessitudinis vincula quibus Dei Filium adoramus | con l'- adorando | nell'- venerando | senza aver fatto prima un atto di - nisi prius adoraverit

adornare orno -áre tr; condécoro -as -are.

adottare adopto -áre | sumo, assúmo -úmpsi -úmptum -ere | in usum induco | arrogare (sibi a priori); adscisco -is -ere.

adottivo adoptivus -a -um.

adozione adoptio -onis f; usus -us m; assumptio -onis; electio -onis f; librorum selectio | - reddit matrimonium illicitum.

adrenalina adrenalina -ae f; adrenalinum -i n.

Adriano Adrianus Hadrianus.

Adriatico Mare superum nt adj Hadriaticus -a -um; Hadriáticum mare -is n.

Adso Dervensis.

adulare adùlor -ári deptr/intr [falsa]; assentior -iris -iri, blandior -iris -iri [dignità]; assentor -aris -ari [non contraddire].

adulatore adulátor -oris m; as[d]sentator -oris m.

adulazione adulatio -ònis f

adulterare adúltero -áre tr.

adulterino

adulterio adulterium -ii n.

adultero adúlter -eri m; adúltera -ae f

adulto adúltus -a -um; iam iuvenis; uomo - vir viri m; -i adúlti -òrum m p.

adunanza convéntus, coetus -us m; concilium -ii n; [con scopo] conventus -us m; [popolo, esercito] contio -onis f; [seduta] consessus -us m; [conversazione] circulus -i m; [per ascoltare] concilium -ii n; [generica] coetus -us m; [popolare] comitia -orum n.

adunare cònvoco -áre tr; -RSI congredior -eris congressus sum congredi dep intr; convénio -is -véni -véntum -ire intr.

adunata [MIL] contio -ónis f

Adv. Adventus

ae., aet., aetat. (aetatis)

Aeclanensis Eclano [Campania]

Aed. aedilis

aerato perflátus -a -um.

aerazione ventilátio -onis f

aereo aérius -a-um; aëroplánum -i n [aeròplanum]; aërinávis, aëronavis -is f; - da bombardamento aeroplánum pyrobolòrium; - a reazione aeroplánum áëris haustorium, hauritorium, pyraulocineticum; aëronavis retroversus impulsa f; - da ricognizlone aerinávis speculatoria; - da trasporto aëroplánum transportatorium; - da caccia aëroplanum insecutorium n; aëronavis venatrix.

aerobus aërium coenautòmaton n (Chiesa).

aerocisterna aëroplanum cisterniferum n.

aerodinamica aërodynamica disciplina f; aërodynamica scientia, ars.

aerodinamico aërodynamicus, a, um; ad leges physicas pertinens quibus vis aëris regitur.

aerodromo aëronavium portus; velivolorum (vehiculorum aëriorum) portus.

aerofagia aërophagia ae f; aeris devoratio (Bacci).

aerofaro aeropharus -i f; pharus ad usum aëronautarum lucens.

aerofobia aëris pavor m; aerophobia -ae.

aerofotografia aërophotographia -ae f

aerografo aerographum -i n.

aerogramma aërogramma -atis n.

aerolinea aërium iter n; aeronavium iter; trames -itis m. aerius.

aerolito aëròlithus -i m; lapis meteoricus e caelo delapsus.

aerologia aërologia -ae f; aeris doctrina (Badellino).

aerometro aërometrum -i n.

aeromezzo aërium vehiculum n; aërovehiculum; velivolum (Bacci).

aeromobile aërovehiculum -i n.

aeromodellismo formellarum aeronavalium fingendarum ars f

aeromodellista formellarum aëronavalium fictor m.

aeronauta aeronauta -ae m (aeronautes); aërius viator.

aeronautica aëronáutica -ae f; ars aëronautica; peritia et usus navigationis aëriae.

aeronautico aeronáuticus -a -um.

aeronavale aërius et maritimus; aërius et navalis.

aeronave aëria navis f (Badellino); aeronavis.

aeronavigazione aëria navigatio f; aërius cursus.

aeroplano | aëronavis -is, f;
aërovehiculum;
aëròplanum -i n;
| - da ricognizione aëroplanum speculatorium n;
aëronavis exploratoria; | aeroplano ferri, aeroplano vehi.

eroporto aeriportus, aëroportus -us m; aëròdromus -i m; aëroportus Ciampinianus, ad Fossam Traianam, Londiniensis, Melitensis, Keniattianus, Georgiopolitanus; aërostatio; aëronavium portus; aeripórtus -us m.

aeroportuale aëroportuensis, e; aëroportuenses -ium m pl.

aeroscalo aërovehiculorum statio f; aëronavium statio.

aeroscopio aëroscopium, ii, n.

aerosilurante aërovehiculum siluriferum n; aëroplanum siluris instructum; aërovehìculum siluris armatum; aëria navis ignivomos siluros iactans (Bacci).

aerosol sparsivus liquor nebulosus m; aerosòlum -i n.; liquor -òris nebulosus.

aerosolterapia curatio per sparsivum liquorem nebulosum f

aerospaziale aëronauticus sideralis.

aerostatico aerostaticus follis -is m. | [balloon]; aërostaticus, a, um; aptus ad ascendendum ac manendum in aëre.

aerostato aeròstatum -i n; follis (-is m) aërostàticus; globus aërostaticus m; folliculus aërius, aërostaticus; aërostaton.

aerostazione statio aëronautica f

aerotecnica ars aërotechnica f (Bacci).

aerotecnico aërotechnicus, a, um; ad artem parandorum regendorumque vehiculorum aëriorum pertinens.

aeroterapia aërotherapia -ae f; curatio qua fit puri aëris opera; aëris curationes f pl.

aerotermico aërothermicus, a, um; aëris vi calorem efficiens.

aerotropismo aërotropismus -i m; conversio viventium corporum ad aëra puriorem.

aet.su. (aetatis suae) afa áëris fervor -òris m; aestus -us m férvidus; aëris crassitudo f

afasia locutionis amissio, defectio, perturbatio -ónis f; aphásia -ae f; loquendi impotentia.

afelio aphelium -ii n.

affabile affábilis -e.

affabilità facilitas -atis f

affabilmente liberaliter, benigne; (affabiliter), comiter.

affabulare affabulor, ari.

affabulazione affabulatio -onis f

affaccendarsi laboro -áre intr (in/de áliqua re); molior -iri; satago; laborabat, ut reliquas civitates adiungeret.

affaccendato inténtus -a -um (+ dat; ad + acc; in + abl).

affacciarsi (me) ostendo -is -téndi -ténsum -ere tr.

affamare fame neco -as -are; -to esuriens (qui interpellat).

affamato esùriens -entis; [fig] cupidus - a-um; áppetens-entis.

affannarsi [preoccuparsi] animo angor -ëris -gi pass med; laboro, trépido -áre; [darsi da fare] conténdo -is -téndi -téntum -ere intr; satago -is -ere, satis superque alicui esse alicuius rei.

affanno anhelitus -us m; anhelátio -onis f, [fig] sollicitúdo -dinis f; angor -òris m; cura -ae f; suffocatio; spiritus anhelans; angustiae spiritus; aegritudo -inis f; anxietas.

affannoso anhélans -ántis; ánxius -a -um.

affare negotium -ii n; res rei f; (IUR) causa -ae f; ministro -i esteri administer rerum exterárum; negotia -orium n.; negotiorum saecularium (in medio).

affarismo quaestus aviditas f; nimium negotiandi et lucrandi studium; negotiationis studium; audacissima negotiandi ratio; aviditas in negotiis gerendis.

affarista (homo) negotiosus -osissimus; audax negotiátor -óris m; tantum quaestus ávidus; quaestuosissimus, quaestuosus; negotiis lucroque admodum deditus; parum probus negotiator.

affaristico negotialis -e; epistularum species duplex est: sunt enim aut negotiales aut familiares. | Negotiales sunt argumento negotioso et gravi; negotiosus, a, um.

affascinante venústus, iucúndus -a -um; mirus; suavis -e.

affascinare fáscino -áre tr; allicio, illicio, pellício -is -léxi -léctum -ere tr; lasciarsi - abripi se patiuntur.

affastellamento congestio; coacervatio, acervatio -onis, cumulus, congeries.

affastellare congero -ere; argumenta congerere; coacervo; accumulo; acervo.

affaticamento fatigátio, defatigatio -onis f; lassitudo; virium defectio; mentis defatigatio; deminuta firmitas materiae f [de rebus].

affaticare fatigo, defatigo -áre tr; -rsi defatigári pass med.

affatto omnino; plane; prorsus; penitus; ádmodum; non dovrà servire - nullam offeret excusationem.

affermare affirmo, confirmo -áre tr; -rsi firmor -ari pass med; feror; emineo emines -minui -ére intr; auctor sum (Vergilium scripsisse); - di no negare (se hoc commisisse); - con verità verissimum est; a(d)ssevero -as -are | autumo -as -are, dico -is -ere; inculco -as -are; profiteri | affermare il diritto di ogni essere umano ius cuiusque adserat hominis

affermativamente quidem; equidem; ita plane; ita prorsus.

affermativo affirmans, confírmans, assevérans -ántis; affirmativus, a, um; confirmativus; pronuntiativus.

affermato felicem exitum consecutus.

affermazione affirmátio, confirmátio, asseverátio-ónis f; [successo] felix éxitus -us m; - d se stesso, della personalità sui ipsíus confirmátio -onis f; - di Dio asseveratio Dei; significatio | verbum -i n; - di diritti affirmatio iurium; -i asserta | - politica munus in publica re.

afferrare arripio, corrípio -is -ripui -réptum -ere tr; [comprendere] intéllego -is -léxi -léctum -ere | -rsi ampléctor, compléctor -eris -pléxus sum -plécti dep tr.

affettare [tagliare a fette] cónseco, dísseco -as -sécui -séctum -áre tr; [ostentare] ostento, iácto, affécto -áre tr; putide loqui vel scribo -is -ere; frustatim concido; in frusta seco; nimia diligentia affecto; exquisitius aliquid cosector; iacto -are; simulo.

affettato pútidus, nimis elaborátus, exquisitus; quaesitus; [simulato] simulatus, f ictus -a -um; [subst] consecta -órum npl; (persone) curiosus; molestus -a -um; fucatus; parum naturalis; innaturalis; affectatus.

affettazione molestia -ae f; putidi mores; affectatio -onis f; verborum insolentia; putida elocutio; ostentatio -onis f; molestia; succidia -ae f; lascivia; iactátio; [simulazione] simulátio -ònis f

affettività affectiones animi; affectuum summa, universitas; propensiones animi; affectus EV2,1491; EV7,1570; adfectivitas EV7,759; affectio EV7,1624; diligendi facultas

affettivo ánimi mótuum; [ricco di affetto] ánimum movens -éntis; affectivus, a, um; modello - affectivum exemplar n, affectionis exemplar, species, norma; indoles ad affectum propensa; mos ad affectum propensus, inclinis.

affetto ánimi motus -us m, sensus; concitatio f; [amore] benevoléntia -ae f; amor -oris m; píetas -átis f; stúdium -ii n; [da malattia] morbo afféctus -a -um, labórans ántis; affectus -us m; benevolentia -ae f; caritas; implicitus aliqua re; animatus; constitutus; animus -i m; voluntas; amore prosequi (amplecti) aliquem.

affettuosamente amánter; benigne; benévole.

affettuosità amabilitas -tatis f; benevolentia.

affettuoso stima - egomet amanti aestimatione permotus; amans, benevolus, benignus, pius -a -um.

affezionarsi benevoléntiam álicui praesto -áre tr.

affezionato benévolus, amicus a -um (+ dat); amans -ántis; studiosus -a -um (+ gen); affectus amorisque plenus; deditus; devotus; affectu incensus.

affezione affectio -onis f; qualitas -atis f; ratio [philos.] | affectus -us m.
benevolentia -ae f; studium -ii n.; amor -oris m.; voluntas -atis f; adfectio -onis f.

affiancare ad latus (alicúius) appono -is pósui -pósitum -ere tr; [sostenere] sustineo -es -tinui -téntum -ére tr.

affiancato ad latus dispositus; iuxta aliquem collocatus; latus alicuius tegens.

affiatamento consensio -onis f; consensus; concordia.

affiatare conspiro -are; conspirationem facio; conspiro cum; -RSI concordes fieri inter se.

affibbiare (unire) fibula necto -is néxui/nexi nexum -ere tr; subnecto; [attribuire] tribuo -is -bui -bútum -ere tr aliquid alicui; alapam alicui impingo; aliquem palma percutio.

affidabile fiducia dignus -a -um, fide dignus.

affidabilità credibilitas -atis, f; fides; fides certa; habilitas -atis f; congruentia [techn.].

affidamento fiducia -ae f; confidentia; tutela -ae f; fides -ei f [in re nummaria]; traditio -nis f | concredit | - familiare custodia familiáris; fare - su fido, confido -fisus sum -ere (álicui, áliqua re).

affidare committo -is -misi míssum -ere tr; (de)mando -as -are; comméndo -àre tr; -rsi se álicui committere; me álicui credo -is -didi -ditum -ere; - il compito creditum sibi implent munus | - il potere collata [sacerdotibus] potestas; obbligo di - concredendi liberos officium; - in forza vi [Evangelii] sibi concrediti | affidata interea credita.

affievolire debilito, infirmo, atténuo -áre tr; consenesco -is -ere; hebesco -is -ere, frigesco -is -ere; -rsi attenuári, infirmári; deficio -is -féci -féctum -ere intr.

affiggere figo, affigo -is -fixi -fixum -ere.

affilare ácuo, exácuo -is -ácui -acútum -ere tr.

affiliare coópto -are tr; -rsi nomen profíteor -éris proféssus sum -fitéri dep tr; nomen do das dedi datum dare; socio -are; in societatem aliquem ascribo, ascisco.

affiliato aggregatus -a -um; pro filio adoptatus; in nomen assumptus.

affiliazione affiliatio -onis f; ad tutelam alicuius assignatio; aggregatio -onis f; sociatio; cooptatio.

affinare atténuo -are tr; ácuo, exàcuo -is -cui -cútum -ere tr; purgo -áre tr; -rsi attenuári pass med; expolio -ire; perficio; excolo; limo.

affinché ut (quo + comp) + sub; - non ne + sub; - nessuno ne quis + sub; - qualcuno ut aliquis, quispiam; ut aliqui, nonnullus; ut aliquid (quippiam).

affine [parente] affínis -e; [analogo] proximus -a -um; similis -e.

affinità [parentela] est coniunctio naturae et sanguinis; gradus cognationis; socer -i m, socrus -us f; affinitas -átis f; cognatio -nis f; cognatio est communis origo; [somiglianza] similitúdo -dinis f; societas -atis f cum, coniugatio -onis f; -elettiva affinitas f electiva; affinitas verborum; pater/ mater mariti/ uxoris.

affiorare emérgo -is -mérsi -mérsum -ere intr; emineo; appareo; farinam ad florem redigo; acu flores exprimo.

affissione affigéndi actus -us m; [manifesti] affixa -òrum n pl; nuntii [praeconii publici] affixio.

affisso tábula, charta -ae f (affixa); nuntium publicum; praeconium publicum; inclinamentum -i n [gramm].

affittacamere cubiculòrum locator -òris m, locatrix f [cubiculum: ubi cubatur, alioquin conclavis]; cenaculárius -ii m.

affittare [dare] (ab)loco -áre tr; [prendere] conduco -is -dúxi -dúctum -ere tr.

affitto [proprietario] locátio -onis f; [inquilino] condúctio -ònis f; - locali meritoria -orum n pl; locarium -ii n.; quanto paghi di -? quanti habitas?

affliggere affligo -is -flixi -flictum -ere tr; afflícto -are tr; sollicitare (aegritudine afficere) aliquem; -rsi maerere (dolere).

afflitto maereo -es -ere; aegritudine confici, dolore angi; dolore affici o premi; maestus -a -um; cruciatus -a -um; sollictus -a -um; [molto] abiectus -a -um, perculsus -a -um.

afflizione aegritúdo -dinis f; maeror -òris m; - profonda aerúmna -ae f

afflosciare fláccidum reddo -is réddidi rédditum -ere tr; -rsi flaccésco -ere intr, fláccidus fio fis factus sum fieri semidep.

affluente amnis -is m influens -éntis; amnis vel fluvius influens, confluens; -i multi fluvii confluunt in Padum, Duria in Padum; [persone] accurrere (in locum).

affluenza [abbondanza] affluéntia, abundántia, còpia-ae f; [persone] f requéntia -ae f; concúrsus -us m; - alle urne suffragiorum frequentia f

affluire áffluo, confluo -is -flúxi -flúctum -ere intr; concurro -is -cúrri -cúrsum -ere intr.

afflusso affluéntia -ae f; fluxus -us m; confluentia -ae f

affogare suffoco -áre tr; [sommergere) in aquam (im)mergo, -is -mérsi -mérsum -ere tr; [morire] in aquis péreo -is -ii -itúrus -ire intr.

affollamento frequéntia -ae f; celébritas -átis f; concúrsus -us m.

affollare -rsi concúrro -is -cúrri -cúrsum -ere intr; frequénto, célebro -áre tr.

affollato frequens -éntis; céleber -bris -bre; confertus, a, um; perfrequens.

affondamento submersio -ònis f

affondare mergo, demergo, submérgo -is -mérsi -mérsum -ere tr; [andare a fondo] mergi | - le radici habere radices.

affrancare libero -áre tr; aliquem libertate dono; (aliquem) in libertatem vindico; me in libertate vindico; [lettera] pittácium (cursuále) affigo -is -fixi -fixum -ere tr; epistulam pittácio múnio -ire, (chartulam, fasciculum) pittacio cursuali munio.

affrancatura postale stipulatus cursus -us m.

affranto fractus, defatigátus, debilitátus -a -um.

affrescare udo colores ìllino.

affresco pictúra -ae f udo indúcta; opus -eris n tectòrium; pictura udo illita, f; opus udo illitum | pictura -ae f parietaria; tabula picta udo, ìllitis coloribus.

affrettare pròpero, matúro -áre tr; -rsi properáre, festináre (intr); - il cammino propero iter; -rsi a lasciare la città maturo excedere ex urbe.

affrettatamente properánter; festinánter.

affrettato inconditus -a -um.

affricata affricata dentalis sibilans sona.

affrontare peto, oppeto -is -ivi/ii -itum -ere tr; | [difficoltà, pericolo] óbeo, súbeo -is -ii -itum -ire tr; -rsi confligo-is -flixi -flictum -ere intr; concúrrere inter se (cum áliquo); accedo -is -ere ad; | - questioni suscipere quaestiones tractandas | instituo -ere sermonem, solvo -ere | tracto -are | obviam procedere possimus condicionibus | -rischio periculum adeat | | - situazioni obviam procedo -is -ere condicionibus; | - tema argumentum perpenditur; | dover - confligeret oportebat; ad obeundum

affronto contumélia, iniúria -ae f

affumicare fúmigo -áre tr.

affumicato infumátus, fumigátus, fumósus -a -um.

affusolato (in fusum) extenuátus -a -um; teres -etis; in speciem fusi tenuatus; in formam fusi tornatus; tenuis.

affusto fulcrum -i n [techn]; fultura; tormenti bellici currus (Baccl).

Afghanistan Ariàna f adj Ariànus afonia aphonia -ae f; defectus vocis; raucedo; vocis amissio; defectio vocis; vox attenuata; vox dehiciens.

aforismo dictum -i n; senténtia -ae f

afoso aestuòsus -a -um.

Africa Africa -ae; f Africànus

africanista Africanarum rerum studiosus; peritus, m, f (a).

africano Afer [subst], Africanus [adiect.].

afrikaans lingua Africana-Nederlandica f

afrodisiaco venérius -a -um; medicamentum aphrodisiacum (venerium) n.

afta ap(h)tae -árum f pl; aphtha ae (med).

Agamennone Agamemmon -onis.

Agricola-ae.

Agrippa-ae.

agamico agamicus, a, um; sine nuptiis; nonsexualis -e (biol.).

agape ágape -es f (acc: -en | -em) [convivium Christianorum]; convivium fraternum n [christiano cum mentis habitu celebratum].

Agapétus / Agapitus -i.

agata achates -ae m; nobilis, splendens.

Agatha -ae / Agathe-es.

agave (BOT) agáve -es f

Agen di- Aginnensis

agenda adversária -òrum n pl (rerum agendárum); commentariolum.

Agenolfo Agenolfus.

agente agens -éntis m; emissarius -ii m; curator, procurator -òris m; | - assicurativo curator cautionum m; | - bancario curator nummularius m; | - del controspionaggio explorator exploratorum; | - del fisco actor publicus; | - delle tasse exáctor, coáctor -oris m; Pecuniae publicae coactor | - di affari curàtor negotiòrum; | - di borsa nummis mercandis curator m; | - di cambio nummulárius -ii m, curator pecuniae permutandae m, collybista -ae m, chrematista -ae m. [broker]; | - di custodia custodiae curator, carceris custos; | - diplomatico legati minister; | - di polizia minister publicus, urbis custos -òdis m, custos públicus; | - di pubblica sicurezza publicae securitatis minister m, custos; | - di riscossione v. esattore; | - di viaggio itinerum procurator -òris m; | - d'una amministrazione negotiorum curator m; | - d'un magistrato apparitor -oris m; | - elettorale suffragator -oris;
(emissario) emissárius -ii m; | (incaricato) curátor, procurátor -oris m; | - investigativo investigator a publica securitate m; | - patologico morbi causa, morbus; | - provocatore concitator minister; | - segreto speculator tectus m, explorator (tectus) m; Occultus speculator | - teatrale theatralis curator m; | - tossico toxica vis f, virus, venenum.

agenzia procuratoris sedes f; procuratio -onis f [munus]; tractatòrium ii n; - immobiliare praediorum procurátio; - pubblicitaria nuntiórum venditatiónis procurátio; - stampa nuntiórum procurátio; - viaggi itinerum procuratio f, itinerum procurandorum sedes f

agevolare expédio -is -ivi/ii -ítum -íre tr; ádiuvo -as -iúvi -iútum -áre tr.

agevolazione facilitas -atis f; remissio -ònis f; adiuméntum -i n.

agevole fácilis -e; commodus -a -um; [strada] expeditus -a -um.

agevolmente fácile, expedite, cómmode.

agganciamento copulatio -nis f

agganciare fibulo, còpulo -áre tr; iungo -ere; coniungo; conecto -ere.

aggancio ansa -ae f; fulmenm; fulcrum; conexio -onis f (transl).

Aggeo Aggaeus -i.

aggeggio res rei f

aggettivazione adiectivorum usus m.

aggettivo adiectivum -i n.

agghiacciare congelo, glácio -are.

aggio còllybus -i m.

aggiogare iungo, subiungo -is -unxi -iúnctum -ere tr.

aggiornamento Hodiernae doctrinae comparatio | [rinvio] dilátio -onis f; prolátio -ónis f; procrastinatio; prorogatio; | [rinnovamento] renovátio, accommodátio, | conformátio -ònis f nostro témpori (nostrae aetáti); | sustentatio; accommodatio ad praesentia f, ad tempora;
accommodata renovatio -nis f

aggiornare | - seduta ecc. differo -fers distuli dilátum differre tr; | [rinnovare] ad praeséntia /ad hodiérnas disciplinas, ad mores hodiérnos accómmodo/conformo -áre tr; | hodiernis (recentibus) doctrinis mentem instruo;
ad hodiernas doctrinas mentem conformo;
ad hodiernas disciplinas me omnino conformo.

aggiornato renovatus -a -um, congruens (progredientis aetatis inventis).

aggirare circúmdo -as -dédi -datum -dare tr; [ingannare] illúdo, delúdo -is -lusi -lúsum -ere tr/intr; -rsi erro -áre intr.

aggiudicare adiúdico -áre tr; attribuo -is -bùi -bútum -ere tr; addico; tribuo; decerno.

aggiungere addo -is -didi -ditum -ere tr; adiúngo -is -iúnxi -iúnctum -ere tr; [aggiunsi] adseveravi. | aggiungono altre accedunt aggiunta additio, adiúnctio, accéssio -ònis

aggiunto instructus.

aggiustare accommodo, apto -áre tr; compóno -is -posui -positum -ere tr.

agglomeramento conglomeratio -onis f; conglobatio; coacervatio; stipatio -onis.

agglomerare glomero, conglobo, congrego -áre tr.

agglomerato conglobatio -onis f; - urbano aedificia -òrum congésta | conglobáta.

agglutinamento glutinátio -ónis f

agglutinante agglutinatorius, a, um; glutinatorius [elementum primigenium et inclinamentum seu suffixum in unum non coalescunt]; agglutinativus; glutinativus.

agglutinare glútino -áre tr.

agglutinazione glutinatio -onis; agglutinatio -onis f; actio glutinandi.

aggottare sentino -are.

aggranchito (frigore) torpens, rigens -entis; tórpidus -a -um.

aggrapparsi adhaerésco -is -háesi -háesum -ere intr; adháereo -es -háesi -háesum -ére intr.

aggravamento oppréssio, inténtio -ònis f

aggravante

aggravare gravo, ággravo, onero -áre tr; -rsi gravári, aggravári pass med; ingravésco, gravésco, aggravésco -ere intr.

aggravato in peius conversus SR 13; ingravesco -is -ere SR 16.

aggravio onus oneris n; oneris accessio -ònis f; [imposta] tribútum -i n; [imputazione] crimen -minis n; vectigal; culpa; adiectio -onis f; amplificatio; adiunctio.

aggràvo àggravo -as -are.

aggraziato venústus, bellus, decorus -a -um; èlegans -ántis.

aggredire aggredior -eris -gressus sum -gredi dep tr.

aggregare coopto, ággrego -áre tr; adscisco -is -ere.

aggregato ádditus, adiúnctus -a -um; [subst] coacervátio, concrétio -onis f; - sociale hominum complexus; coetus; consociati homines; societas -atis f

aggregazione status -us m. aggregationis [state of aggregation]; cooptátio, copulatio -ónis f

aggrègo àggrego -as -are

aggressione incúrsio -ónis f; impetus -us m; iniúria -ae f; impugnatio -onis f; lacessitio; iniuria; concursus; vis; aggressio; incursus (multi), adgredior, adorior; iniuria.

aggressività provocandi studium n, aggrediendi studium; ad provocandum propensio; ad aggrediendum propensio; aggressivitas f

aggressivo pugnax -ácis; infestus -a -um; infensus, a, um; - chimico res chemica efficax f; vim inferens -éntis.

aggressore aggressor -oris m; qui prior lacessit; qui bellum ultro infert; vim inferens -éntis.

aggrondare v. aggrottare.

aggrottare (supercilium) contraho-is -tráxi -tráctum -ere tr.

aggrovigliare implico -as -ávi /ui -átum -àtum -áre tr; -rsi implicári pass med.

agguantare arripio -is -repi -reptum -ere tr; apprehendo -is -ere.

agguato insidiae -árum f pl.

agguerrito in armis (áliqua re) exercitátus -a -um; assuetus -a -um bello (in bellum); [fig] válidus, parátus -a -um.

agiatamente còmmode; satis; prospere; modice prospere (Bacci).

agiatezza copia -ae f; res rerum f pl satis/modice prosperae.

agiato satis/modice locuples -étis; copiósus, fortunátus -a -um; modica prosperitas f; copiae rei familiaris; modice dives; satis dives.

agibile legitime usurpabilis; actu fácilis -e; fácilis ad agéndum.

agibilità legitima usurpatio f

agile expeditus -a -um; facilis -e; ágilis -e; celer -eris -ere.

agilità velocitas -atis f; agilitas; celeritas -atis f (ingenii, animi, consilii); pernicitas -átis f

agilmente celériter; expedite.

Aginnensis di Agen

agio commodum -i n; commoditas; facúltas -átis f; a mio - meo [tuo, nostro] commodo.

agiografia hagiográphia -ae f; ars (seu disciplina) hagiographica; hagiographica -orum n pl [scripta ad vitam sanctorum spectantia]; de sanctis caelitibus scribendi ratio; de sanctorum caelitum vita scribendi ratio; scripta de sanctorum caelitum vita (Bacci).

agiografico hagiographicus, a, um.

agiografo hagiographus -i m.

agire ago -is egi actum -ere tr/intr; [influire] fácio, efficio -is -féci -fectum -ere tr; (vim et efféctum) edo -is édidi editum -ere tr.
coscienza di - ex conscientia honeste recteque agito -as -are

agitare ágito, iacto, verso -áre tr; quatio -tis quassum -ere tr; [discutere] ago -is egi actum -ere intr; | - RSI agitári, iactári pass med; [mare] misceor -eris mixtus sum miscéri pass med; [persone] trépido -áre intr; turbor, pertúrbor -ári pass med.

agitato [cose] (ex)agitatus -a- um; naves undis iactatae; spirito - anxius, commotus, perturbatus.

agitatore turbátor, concitátor -óris m; perturbator -oris m; instimulator; - politico seditiosus, turbulentus, turbator -ris vulgi.

agitazione motus, animi motus, perturbatio (commotio) -onis f; messo in - consternatus; -i insurrezionali turbae seditiosae f pl; agitátio, iactátio.

agitazionismo constans perturbatio f

agitprop praeco turbator m.

aglio alium/állium -ii n (satirum).

aglobulia aglobulia -ae f; globulorum rubrorum deminutio (vel defectio); sanguinis globulorum deminutio (vel defectio) (Bacci).

agnello agnus -i m (agna -ae f); agni balant agnus Dei; agnus immolatus.

Agnes / Hagnes -étis

agnolotto pasta farta rectiangula f; pasta farta orbiculata.

agnosia agnosia -ae, f; [laesio cerebri ut ne familiarissimae quidem res agnoscantur].

agnosticismo agnosticismus-i m; agnostica doctrina f; mentis habitus agnosticus m.

agnostico agnosticus, a, um; neglegens alicuius rei (vel circa aliquid vel in aliqua re).

agnus Dei agnus immolatus

ago acus -us f

Agobardo Agobardus Lugdunensis

agomfosi dentium vacillatio f; agomphosis -is f; agomphosis -eos.

agonia mortis colluctátio -onis; essare in - in mortis discrimine versor -ári dep intr; agonia -ae f; mortis agon; extrema mortis colluctatio; supremus vitae agon; ultimum vitae discrimen.

agonismo alacritas agonista (vel agonica) f

agonistica res agonistica f

agonistico agonisticus -a -um; ad luctationem pertinens; agonicus; pugnax -acis; studiosus pugnandi; audax.

agonizzante moribundus -a -um; animam agens; intermoriens; intermortuus.

agonizzare agonizo -as -are; animam ago -is egi actum -ere tr.

agopuntura acupunctura -ae f; acu iniecto curatio; acus punctio.

agorafobia agoraphòbia -ae f; timor forensis.

agorafobico agoraphobicus -a -um.

agoraio acuum theca f

agostano Augustensis -e; mensis Augusti.

agosto Augústus -i m.

agraria disciplina, doctrina-ae f agraria/agricultúrae; doctrina, disciplina -ae f coléndi agri; agri (agrorum) cultura f, cultio | Agraria Agraria

agrario agrárius -a -um.

agreement probatio -onis f; assensus; assensio [probatio legati].

Agricola-ae. Agrippa-ae.agamico agamicus, a, um; sine nuptiis; nonsexualis -e (biol.).

agricolo rústicus -a -um; agréstis e.

agricoltore agricola -ae m.

agricoltura agri cultura -ae f; agricultúra -ae f

Agrigento Agrigentum nt adj Agrigentiinus

agro acérbus -a -um; acer acris acre.

agroalimentare ad agros alimentaque pertinens.

agrodolce dulcacidus -a -um; suaviter asper; suavis ac gravis; subamarus -a -um.

agronomia agronòmia -ae f; agri colendi disciplna; v. agricoltura.

agronomico agronomicus -a -um.

agronomo rerum rusticárum peritus; agronomus -i m; agrorum culturae peritus; agri cultura callens.

agrume acre pomum -i n.

agrumeto acrium pomorum sata n pl.

agrumicolo ad acrium pomorum cuIturam pertinens.

agrumicoltore acrium pomorum cultor m.

agrumicoltura acrium pomorum cultura.

aguzzare ácuo, exácuo -is -cùi -cutum -ere tr.

aguzzino carnifex -icis m; cruciator -oris m (transl); vexator; tortor, vexátor -oris m.

aguzzo acútus -a -um.

ahimé deplorabiliter

aia área -ae f; menare il can per l'- tempus perdere.

aiace Aiax-Aiàcis.

Aida -ae.

AIDS aids syndrome comparati defectus immunitatis f; morbus

airshow exhibitio artis aeronauticae

Aisne Axona

aiuola (loca) floralia -ium n; aréola -ae f

aiutante adiútor -oris m; administer, -tri m [malus]; auxiliarius -ii m; minister socius; | - di camera cubicularius -ii m, a cubiculo [Pontificis Maximi]; | - di campo in re militari adiutor m, rei militaris adiutor, rei militaris subadiuva m; | - di studio disciplinae (cuiusdam) adiutorium, a studiis;

aiutare iuvo, ádiuvo -as -iuvi -iutum -áre tr; per - adiuturus vos ut; - a riscoprire ad detegendum rursus; operam navo -as -are; - vicendevolmente nobis esse auxilio debemus; fraterna nostra caritate firmentur; - a vivere ut hinc adiuvemur melius ad vivendum; instimulor in + abl.

aiutato suffultus.

aiuto auxilium, subsi dium, adiumentum -i; [truppe] auxilia -orum n pl; adiumenta praebere; medicina; - portare opem ferre.

Aix Aquae Sextiae fpi adj Aquènsis | Aquisgranum nt adj Aquisgrànênsis | Aquae Grâtiànae fpl | Aix la Chapelle Aquisgranum nt adj Aquisgranensis | Aix Les Bains Aquae Gratiànae fpl |

aizzare instìgo, ìncito, éxcito, pròvoco -áre tr.

Ajaccio Adiacium nt adj Adiacensis

al di là del numero praeter numerum

al. alii, alibi, alias

ala ala -ae f; [esercito] cornu -us n; [calcio] - sinistra sinister defensor; tarpare le - alas accidere, pinnas incidere.

alabarda ansata hasta f; securis hastata.

alabardato securifera hasta armatus.

alabardiere miles hasta securifera armatus, m.

alabastro alabastrites -ae m (acc: -en).

alacre álacer -cris -cre; promptus, sédulus -a -um.

alambicco v. lambicco.

Alarico Alaricus-i.

alato alátus-a-um; ales álitis; grandis -e [transl]; elatus; incitatus; luculentus.

Alb. Albus

alba dilúculum -i n; aurora -ae f; prima lux f; all'- in aurora | circa l'- gallicinia | dall'- al tramonto a primo a ultimum solem; all - álbénte caelo, prima luce, dilúculo.

albeggiare lucescit; dilucescit; illucéscit -lúxit -lucéscere intr imp.

alberatura [instrumenta navium et alia] armamenta -orum n pl; arbores -um f pl.

albergare

albergatore caupo -ónis m; stabularius -ii m; dominus deversorii m.

albergatrice domina deversorii f

alberghiero deversorius -a -um; artem deversoriam exercere; res deversoria est in ancipiti.

albergo deverticulum -i n; deversorium -ii n [magnum, parvum deversorium seu deversoriolum]; caupona -ae f

Alberigo Albericus Hostiensis.

albero arbor -oris f; - da frutta arbor pomifera; - di Natale arbor natalicia f, christarbor -oris f; - genealogico stemma -atis n (gentis, gentile); [MECC] asser -eris m; [della nave] malus -i m.

Albertus -i.

albicocca (malum) Armeníacum -i n.

albicocco armeniaca-ae f; malus Armenìaca f

albigese Albigensis

albinismo albinismus -i n.

albino homo m albìcomus; homo subalbido capillo.

albo album -i n; - professionale publicus index m, munus gerentium.

albofilia albophilia -ae f

albometria albometria -ae f

Albuino Albuinus

album album -i n; tabula; necessariorum (amicorum, locorum) collectaneae imagines f pl.

albume albúmen -inis n; albumentum -i n.

albumina albúmina -ae f

albuminoide albuminoides -is m f

alcali sal -lis m álcali (indecl); alcálium -ii n.

alcalimetro alcalimetrum

alcalino alcalinus, alcalicus -a -um.

alcaloide alcaloides -is f

alcalosi alcalosis -is f

alchimia alchimía, chemìa, chimìa -ae f; auri conficiendi ars.

alchimista chemicus -i m; alchimista -ae m. alchimiae cultor m, studiosus.

Alcibiade Alcibiades -is. alcoholismo alcoolismo alcoholismus -i m; ebriòsitas -átis f; vinolentia -ae f alcoholo imbuo | ebriosus, vi alcoholica affectus-a -um; vinolentiae indúlgens

alcol alcool álcohol -ólis m/n; alcoholum -i, n; alcohol (ind); - metilico alcoholum methylicum n.

alcole v. alcool.

alcolico v. alcoolico.

alcolismo v. alcoolismo.

alcolizzare alcoholo imbuo.

alcolizzato ebriosus, vi alcoholica affectus-a -um; vinolentiae indúlgens; alcoholismo affectus.

alcoholismo affectus.

alcol alcool álcohol -ólis m/n; alcoholum -i, n; alcohol (ind); - metilico alcoholum methylicum n.

alcole v. alcool.

alcolico v. alcoolico.

alcolismo v. alcoolismo.

alcolometria alcoholimetria -ae f alcoholi mensura; alcoholi dimetien

alcolizzare alcoholo imbuo.

alcolizzato ebriosus, vi alcoholica affectus-a -um; vinolentiae indúlgens

alcolometria alcoholimetria -ae f alcoholi mensura; alcoholi dimetiens

alcolometro alcoholimetrum -i n.

alcool álcohol -ólis m/n; alcoholum -i, n; alcohol (ind); - metilico alcoholum methylicum n. |

alcoolico alcohólicus -a -um; alcohòlum continens.

alcoolismo alcoholismus -i m; ebriòsitas -átis f; vinolentia -ae f

alcova cubículum -i n; zothéca -ae f; cubiculum diurnum; torus; lectus genialis; cubile.

Alcuino Alcuinus

alcuno áliquis áliqua áliquid; quis quae/qua quid (dopo si, nisi, ne, num, quo, cum); [neg/dub] quisquam quaequam quidquam; [adiect] áliquis aliqua áliquod; quis quae/qua quod (dopo si, nisi, ne, num, quo, cum); [neg/dub] ullus ulla ullum; - i áliquot, nonnúlli-ae-a; complures.

Aldborough Isurium (nt) Brigantum

Aldelmo Aldhelmus Scireburnensis

aldilà vita post hanc futura f | al di là del numero praeter numerum

Aldo Aldone Aldo -onis.

aleatorietà alea dubia f

aleatorio dubius incertusque; incertus -a -um; fortuitus; dubius; periculosus -a -um; periculi plenus.

alesaggio modioli lumen n.

Alessàndria Alexandrìa; adj Alexandrinus

Alessandro Alexander -dri.

alessifarmaco alexipharmacum -i n, alexipharmacon.

Alessio Alexius-ii.

alessiterio alexiterium -ii n; antidotum externum; alexipharmacum.

alfa alpha -ae f | prima littera Graeca | maximum astrum | primum astrum [inter sidera]

alfabetico alphabet;cus -a -um; in litteras digestus; litterarum ordine dispositus.

alfabetizzare elementa doceo; litterarum formas doceo.

alfabetizzazione alphabetica(e) institutio(nis inductio) | alphabeticae institutionis inductio f

alfabeto lítterae -árum | litterarum ordo (forma) | tábula abecedária; alphabetum -i n; elementa -orum n; litterarum formae et notae; litterarum nomina et contextus; litterae elementariae; - Morse alphabetum Morseanum n, Morsense; - alfanumerico alphanumericus [inf].

alfiere antesignanus -i m; antecursor; praecursor; vexillifer; aquilifer; aquiliger; sígnifer -eri m; vexillárius -n m.

Alfonsus -i.

alga alga -ae f

algebra algebra -ae f; ars per litteras supputandi; calculus litteralis; ars ratiocinandi per litteras.

algebrico algebricus -a -um.

algesimetria algesimetria -ae f; doloris mensuratio; metiendi doloris ratio, ars.

algesimetro algesimetrum, i, n.

Algiers [Algeri] Algerium nt adj Algerinus

algometro algometrum -i n.

algoritmo algoritmus-im.

aliante velívolum -i n; aëronavis velifera f, anemóplanum -i n.

alibi álibi (adv); abséntia -ae f; excéptio -ónis f abséntiae.

alienabile qui alienári potest; alienábilis -e.

alienare aliéno, abaliéno -áre tr; -rsi a se alienáre; inimico -as -are.

alienato [pazzo] amens, demens -entis; insánus -a um.

alienazione alienátio -ònis f [mentis]; amentia; dementia.

alieno [avverso] aliénus, avérsus -a -um; abhórrens -éntis a/ab + abl | allophylus-a

Alighieri Alagherius -ii.

alimentare alo -is álui altum -ere tr; -rsi alor -eris altus sum ali passmed; vescor -eris vesci dep intr + abl; generi -ri cibaria -orum n pl; macellum -i n; beni - edulia SR 44.

alimentato dal Concilio Concilii doctrinis nutritus.

alimentazione victus -us m; cibus -i m; alimonia -ae f; alimonium -ii n; alimenta -orum n pl.

alimento aliméntum, nutriméntum; pábulum -i n; -i alimenta -orum n pl; alimenta legitima n pl [IUS].

Alinus -i.

Alipio Alypius -ii.

aliquota alíquota pars partis f; summae pars f; fiscalia -ium n pl.

aliscafo aligera scapha f; aligera scapha automataria; aliscapha -ae f

alisei etesiae -arum f pl; tropici efflatus.

Alitalia societas aëronautica Italica f

alitare [vento] flo, spiro -áre intr; [respirare] anhelo -áre intr.

alito ánima ae f; halitus, spiritus -us m.

all'erta stato di - armorum vigilantia f; in armis vigilantia; ad arma conclamatio; stare - bellicum cano; cauto opus esse.

alla buona pingui Minerva; crassa Minerva.

allacciamento colligátio -onis f; coniúnctio -ónis f; nexus -us m.

allacciare ligo -are tr; stringo -is strinxi strictum.

allagamento inundátio -ónis f

allagare inundo -áre tr.

allargare ámplio, laxo, dilàto -are tr.

allarmante terret animos SR 18.

allarmare commóveo -es -móvi -motum ere tr; pertúrbo -áre tr.

allarmato turbatus, perturbátus, commotus -a m.

allarme ad arma!; ad arma conclamátio; [agitazione] perturbatio, trepidatio -ónis f; conclamatum, indictum periculum; periculi signum n; signum monitorium.

allarmismo anxietas -atis f; sollicitudo; timor; suspicio; anxitudo; trepidatio.

allarmista qui/ quae terròrem ìncutit.

allarmistico pavefaciens -entis (adi); terrificus.

allattamento lactatio, nutricátio -onis f;

allattare lac, mammam do das dedi datum dare; lacte nútrio -is -ivi/ii -ítum -ire tr.

alleanza foedus -deris n; - sponsale coniugale pactum FC 12; fare - societatem coire.

allearsi foedere (me) coniungo -is -iúnxi -únctum -ere tr.

alleato foedere coniúnctus -a -um; sòcius -ii m.

allegare pròfero, áffero -fers -ttuli -látum -férre tr; [unire] addo -is -ddidi -ditum -ere tr; [denti] hébeto -áre intr; adferre (argumentum), proferre.

allegato tábula -ae f áddita; documentum -i n ádditum; charta addita f, adiuncta; folium adiunctum, additum.

alleggerimento levátio, allevátio -ònis f

alleggerire onus (álicui) minuo -is -nui -nutum -ere tr; [fig] (súb)levo -áre tr.

allégo àllego -as -are

allegorìa allegòria -ae f; immutata oratio; continuata verborum translatio.

allegoricamente per allegòriam; allegorice; per inversionem; translata verbi significatione; per imagines.

allegorico translatis verbis (figuratis verbis) utor (loquor); allegòricus, figuratus, translátus -a -um.

allegramente hiláriter; [sconsideratamente] inconsúlte.

allegretto hilarulus

allegria laetítia -ae f, hiláritas, alácritas -átis f

allegro laetus, festivus -a -um; hìlaris -e; [att] iocósus, amoenus -a -um.

alleluia suscita l'- della Chiesa in Ecclesia per vocem Alleluia resonans.

allenamento exercitátio -ònis f

allenare exerceo -es -cui -citum -ére tr; -rsi se exercere (aliqua re, in aliqua re); exercito; exerceor.

allenatore exercitátor -oris m; exércitor -òris m.

allentamento relaxatio, remissio -ònis.

allentare (re)láxo -áre tr; -rsi relaxari.

allergìa allérgia -ae f; intolerantia; fastidium -ii n.

allergico allérgicus -a -um.

allergologo allergòlogus -i m.

allestimento comparatio; praeparatio; confectio; apparátio -ònis f; apparátus -us m.

allestire paro, are; apparo; comparo; orno; adorno; instruo; conficio; praeparo -áre tr.

allettare allicio, illicio -is -léxi -lectum -ere tr; allécto -áre tr.

allevamento educátio; [best] pástio -ónis f

allevare alo -is alui altum -ere tr; [educare] éduco -áre tr.

allevatore nutritor -oris m.

alleviare (sub)levo -are tr; [fig] lénio -is -ivi/ii -itum -ire tr.

allibire obstupésco -is -pui -ere intr.

allibito stupefáctus -a -um.

allibrare in codicem refero; in regesta transfero.

allibratore in codicem relator m.

allietare oblécto, delecto -áre tr.

allievo discipulus, alúmnus -i m; discipula, alúmna -ae f

alligatore alligator -oris m.

allineamento collocátio -onis f in lineam rectam; recta linea -ae f; (rectus) ordo -inis m.

allineare (ad líneam) dirigo -is -réxi -réctum -ere tr; recta linea cólloco -áre tr; -rsi (me) rectis ordinibus cólloco -are tr; collineo -are.

allineato non - non consociatus.

allitterazione consonatio litterarum; agnominatio; adnominatio -nis f; litterarum immutatio (paronomasia); allitterátio -ónis f

allocco stultus -i m.

allocroico versìcolor -oris; multicolor.

allocromasia allochromasia ae.

allocromatico allochromaticus.

allocuzione allocútio, orátio -ónis f

allodiale allodialis -e.

allodio allodium -ii n.

allodola aláuda -ae f

allogare colloco, are; habitationem alicui colloco; sedem colloco senectuti; pono; statuo; sisto.

allogeno allophylus -i m; extraneus; civis non indigena; allophylus -a -um.

alloggiare devérsor -ári dep tr/intr; hospítio accipio/excipio -is -cepi -céptum -ere tr.

alloggio domicilium -ii n; habitátio -ónis f; hospitium -ii n; deversorium -ii n.

alloglotta alius ( alieni) sermonis, linguae.

alloglotto alieni sermonis.

allontanamento ambitio, ablegátio, remotio -ónis f; discéssus -us m; distractio -nis f

allontanandosi aberrantes

allontanare amoveo, removeo -es -movi -motum -ére tr, -rsicedo, abscédo, decédo -is -céssi -céssum -ere intr.
exturbo -as -are; [pericolo] propulso -as -are; abduco -is -ere [a corpore]; ablègo -as -are, absterrere; -rsi absisto -is -ere, deflecto-is xi, xum, ere.

allopatia allopathia -ae f; allopathica curatio.

allopatico allopathicus -a -um.

allora [in quel momento] tunc; tum; illo témpore; [dunque] igitur; ergo; per - in praesentia; (in) temporis rationibus perquam difficilibus; da - eo tempore (ex), id temporis; - sì enimvero.

allorchè cum; ubi; ut; ut primum.

alloro laurus -i f; dormire, riposare sugli -

allucinante alucinationem movens (vel inducens); in erròrem indúcens -éntis; obcáecans-ántis; alucinatórius-a -um.

allucinato delìrans -ántis, delìrus, abcaecàtus -a -um.

allucinazione mentis error -òris m, alucinátio (halucinatio) -ónis f

allucinogeno hallucinogenus -a -um; Halucinans medicamentum; alucinatorium medicamentum n.

alludere respicio -is -ere; significo -as -are; designo -as -are; denoto -as -are; describo -is -ere, declaro -as -are; mentionem inicere de.

allume alumen -inis n.

alluminare auro (argento) illumino.

alluminatura aluminatura -ae f; exemplo auraturae factum.

alluminio aluminium -ii n.

allunaggio in lunam/lunae descénsus/appúlsus -us m.

allunare in lunam appéllo-is -puli -púlsum-ere; in lunam descéndo -is -scéndi -scénsum -ere; lunam contingo -is -tigi -táctum -ere tr; in lunam prosilio -is -ire; lunae invehor; in lunam egredior.

allungamento prodúctio, porréctio, exténsio -ònis f

allungare prodúco is -dúxi -dúctum -ere tr (syllabam); exténdo, proténdo -is -téndi -ténsum -ere tr; diluo -is -lui -lútum -ere tr; -rsi [crescere] cresco -is crevi cretum -are intr; [sdraiarsi] recúmbo; procúmbo -is -cúbui -cúbitum -ere intr; produco -is -ere.

allusione leviter significo SR 10; significátio, mentio -ónis f

allusivo significans -ántis.

alluvionare inundo, are; exundo; eluvie obruo.

alluvionato inundatione (eluvie) conflictatus.

alluvione allúvies -éi f; allúvio -ónis f; inundatio -onis f; eluvies; eluvio -ònis f; diluvium; diluvies.

almagesto sideralis disciplinae summa, f; almagestum -i n.

almanaccare inania fingo (effingo, facio); inania meditor; hariolor (Bacci).

almanacco ephémeris -ridis f; fasti -órum m pl; calendárium -ii n; ephèmeris mathematica f; ephemeris astronomica (Bacci).

almeno saltem; [avversativo] tamen; [+ agg] minimum; o - vel saltem.

aloe aloa -ae f; aloe -es f socotrina.

Aloisius -ii.

alone corona -ae f; halos (gen/acc halo) f [circulus solem vel lunam ambiens]; corona; splendor -oris m (gloriae, virtutis, sanctitatis).

alpaca alpaca -ae f; auchenia russa f [auchenia paco].

alpacca alpacca -ae f [ex aere, nichelio, zinco coalescit].

alpeggio montana pascua n pl.

alpenstock montanus baculus m; montanum baculum n (Bacci).

alpestre alpicus -a -um.

Alpi Alpes -ium; alps- is fp | di- Alpinus

alpigiano montanus -i m; montanus homo.

alpinismo montium ascénsus -us m; móntium stúdium -ii n; ascensus -us m athleticus; oribasis -is f; montium lustratio f, escensus.

alpinista montium studiòsus -i m; vir -ri m alpinus; montivagus -i m; orìbata -ae m; alpinista -ae m; montium ascensor, oribates -is; oribates -ae m; montium lustrator.

alpino alpinus -a -um.

alquanto [adv] aliquántum; aliquánto [+ comp]; [adiect] aliquántus -a -um [sing]; áliquot [plur]; aliquántum -i n (+ gen part); - oscuro subobscurus; (aliquatenus), quodammodo, aliqua ex parte; - difficile subdifficilis -e.

Alsazia, Alsace Alsatia f

alt! siste! sistite!; sta! state!

alta voce - vox -cis f Pontificis; - tensione alta tensura f, tensio.

altalena oscillum -i n.

altalenare oscillo -are; oscillo ludo -is -ere; oscillor -ari; haesito -are.

altamente [assai] multum; longe; valde; [molto bene] eximie; excélse.

altana subdiale -is n; subdival.

altare ara -ae f; altária -rum n pl; [Eccl] altáre -is n.

altea althea -ae f officinalis.

alter ego alter ego; alter idem (Bacci).

alterabile mutabilis -e; qui, quae, quod vitiari potest.

alterare (in peius) muto, immúto -áre tr; -rsi pertúrbor, contúrbor -ári pass med; iráscor -eris irásci dep int; indignor -ári dep intr; - profondamente depravo -as -are et corrumpo -is -ere.

alterazione permutátio, corrúptio, depravátio -ònis f; mutatio -onis f; -i mutationes -um f pl FC 32 | (avv.) paulo - multo - aliquanto - tanto - quanto: paulo maiora canamus | quis me uno vivit felicior? | eo gravior est dolor quo culpa maior | quo quisque est sollertior hoc docet iracundius | ut quisque est vir optimus, ita difficillime suspicatur | in omni arte optimum quidque rarissimum est | Eloquentia est una omnium difficillima [kaq'e(coxh/n difficillima] | - maiora deliquerunt quam quibus ignosci posset | Alterazione di nomi Nomina alterata: agellus, lapillus, filiolus, regulus, vulpecula [volpacchiotto], mendaciunculum, homuncio [ometto], acutulus, duriusculus [duretto], hilarulus, [allegretto], frigidulus [fredduccio], parvula proelia [scaramucce], trepidula, paupercula, exiguus mus [topolino], catulus felis [gattino], parvum lumen [lumicino], vocula [vocina], deliciolae [tesoruccio], pratulum, osculum [boccuccia], ocellus, candiduli, cognomen ioculare [nomignolo], blanda verba [paroline], subìmpudens [sfacciatello], sufflàvus [biondino], subrusticus [villanuccio]; mulierculae, Antoniaster, surdaster, sordidum negotium, deformia crura [gambacce]; amplum negotium [affarone], rusticus atque inhumanus [villanzone], maiusculus puer [ragazzotto], magna febris [febbrone].

alterco altercátio -ònis f; rixa -ae f; iúrgium -ii n.

alterigia supérbia, arrogántia -ae f

alterità alteritas -atis f mf 14.

alternanza alternamentum -i n.

alternare vário, altérno -áre tr; -rsi (in vicem, altérnis vicibus) vario -as -are et muto -as -are.

alternatamente v. alternativamente.

alternativa vicissitudo -inis f; vices (plur); alternamenta; anceps casus -us m; [scelta] óptio -ónis f; - politica óptio pública, vices publicae f pl.

alternativamente in vicem; altèrnis vicibus, diebus.

alternativo alternus; varius; optivus -a -um; contrarius et adversus SR 20.

alternato alternus; reciprocus; alternis vicibus commutatus.

alterno altérnus, várius -a -um; -e vicende in alternis historiae eventibus.

Altezza [titulus honoris] celsitudo f; celsissimus vir, princeps; excelsissimus princeps.

altezza altezza excelsitas |

altitúdo -inis f; procéritas, excélsitas -átis f; [math] perpendiculum -i n.

altimetria hypsometria -ae f; altitudinum mensura; altitudinis metiendae ratio (doctrina, disciplina).

altimetrico hypsometricus -a -um.

altimetro altimetrum -i n; instrumentum altitudinis metiendae; hypsometrum -i n.

altipiano alta planities -éi f; oropedium -ii n; regio in dorso montis porrecta.

altisonante altìsonus -a -um; sublimis -e; sonans, altísonans -ántis.

alto altus, éditus; [persona, pianta] procérus, excélsus; [aqua] altus, profúndus; [vox] conténtus, acútus; [prezzo] magnus -a -um; [subst] altum -i, excélsum -i n; in - supra, sursum [moto]; dall - désuper, deòrsum; -i [riconoscimenti] amplus honor; alta sedecim pedes.

altoforno (metallòrum) fornax -ácis (alta); conflatórium -ii n; aeraria fornax; furnus fusorius m.

altolocato excélsus -a -um; éminens -éntis.

altoparlante megaphonium -ii n; megalophonum; megaphonum -i n.

altopiano v. altipiano.

altorilievo èctypa imago f; embléma -atis n; alta crusta.

altre notizie Alii nuntii

altresì etiam, insuper

altrettanto tandúmdem, tantìdem [stima]; tanto (+ comp); grazie - grátias tibi ago eadémque tibi opto; tantundem spatii; -i ... quanti totidem ... quot; vicissim.

altrimenti [modo] áliter; [in caso contrario] sin áliter; quod ni ita sit/esset; non - tamquam si, ut si, velut si, aeque ac si; sin minus; non - che se quasi, haud secus, non secus ac si, perinde ac si.

altro | [il secondo] alter -era -erum; | [tra molti] álius -ia -iud; | l'uno e l' - utérque útraque utrúmque; | l'uno o l' - alteruter alterutra altérutrum; | né l' uno né l' neuter neutra neutrum; | -i [rimanenti, precisi] reliqui -ae -a; | [tutti gli altri] céteri -ae -a; | in -a occasione alias; | in -e parole aliis videlicet verbis; | chi in un modo e chi in un - alius alio more, alius aliter (vivit); | più d'ogni - [confronto] praeter ceteros, ceteros supero -as -are; | tra l'- praeter cetera | a chi quell'- aliud aliis videtur optimum; | chi in luogo e chi in - alii alibi erant; | chi da un luogo e chi da un - alii aliunde venerunt; [indeterminato] aliorum vitia; | -i mezzi cetera auxilia | | - uomini cum reliquis hominibus.

altronde aliúnde; d - céterum, alióqui.

altrove álibi [status]; alio [motus].

altrui [di altri] aliénus -a -um.

altruismo humánitas -átis f; commúnis utilitátis studium -ii n; altruísmus -i m; alterius (aliorum) cura; aliorum commodi studium; benevolentia erga alios.

altruista alteríus/aliòrum studiósus -a um, curiosus; alieni curiosus; altruísta -ae m.

altruistico (qui quae quod) ad humanitátem pértinet; altruísticus -a -um.

altura túmulus -i m; collis -is m.

alunno v. allievo.

Aluvio Alúvius

Alvaro Alvarus -i. n (àlvarus)

alveare alveáre -is n.

alveolite dentium alveolorum inflammatio f; pulmonum alveolorum inflamatio (Bacci).

alzabandiera vexilli levatio f

alzare tollo -is sústuli sublátum -ere tr; erigo -is eréxi eréctum -ere tr; -rsi érigi; (se) erígere; [in piedi] surgo -is surréxi surréctum -ere intr.

alzata elátio, levátio -ónis f

amabile amábilis, dulcis -e; humánus.

amabilità amabilitas -atis f

amaca léctulus -i m pénsilis/suspénsus; cubíle -is n pénsile; grabatulus pensilis; storea pensilis (vel suspensa); bajònula -ae f; lectus -i m pènsilis.

Amadeus -i.

Amalaricus-i.

Amalfi Amalphis f adj Amalphlitanus

amalgama mixtúra -ae f; commíxtio -ónis f; amálgama -ae f; summa -ae f; mixtura -ae f rerum (dissimilium); - pericoloso confusio -nis f calamitosa.

amalgamare commisceo, misceo -es -scui míxtum -ére tr; -RSI miscéri passmed.

amalgamazione amalgamatio -onis f [chem].

amante amans -ántis m/f; [cultore] amator, cultor -óris m; studiósus-a-um; -ti amatores -um m (genuinae libertatis).

amanuense librarius -ii m.; amanuensis -is m.; servus -i m. a manu.

amaramente acérbe; gráviter.

amarantino amarantinus -a -um.

amaranto amarantus -i m.

amarasca cèrasum marascum n; fructus cerasi marascae subacidus gustatu.

amarasco cèrasus marasca f [arbor]; marascum -i n [vinum].

amare amo -áre tr; diligo -is -léxi -léctum -ere tr; | deléctor -ári pass (+ abl); | - con cuore dilexit (humano corde); | - dire consuesco; | - il prossimo diligo -is -ere (proximum); | - moltissimo adamo -as -are; | - teneramente ferre (in) oculis.

amarena [frutto] cérasum -i n subamarum; [bevanda] subamárus potus -us m; amarenum -i n; liquamen amarenicum n [potio].

amareno cérasus -i f subamara; cerasus amarena f

amaretto [biscotto] crústulum -i n subamárum; [liquore] liquor -oris m subamárus; amarellum -i n [crustulum]; amarellus -i m [liquor].

amarezza amaritúdo -dinis f; tristitia -ae f; aegritúdo -dinis f; [vicenda] moléstia -ae f; acérbitas -átis f, incommodum -i n; aerumna -ae f

amaro amárus, acerbus -a -um; [liquore] amarum -i n.

amatore amátor -òris m; [dilettante] cultor -óris m voluptárius.

Amato Amatus -i.

amaurosi amaurosis -eos, f; obscuratio, defectus aciei oculorum.

amaurotico amauroticus -a -um; amaurosi laborans.

ambasceria legátio-ónis f; legatiònis munus -neris n.

ambascia anhelátio -ònis f; spiritus angústia -ae f; [fig] angor -òris m, anxietas -átis f

ambasciata [messaggio] núntius -ii m; legationis munus; mandatum -i n; [compito] legátio -onis f; [sede] legáti sedes -is f, domus; addetti d'- legati adiutores m pl, cooperatores, synergi.

ambasciatore legátus -i m, núntius -i m; - plenipotenziario orator liberis cum mandatis m; orator -oris m; qui legationis officio fungitur; -i oratores -um m.; -i accreditati addicti apud s.Sedem

ambasciatrice oratoris (vel legati) uxor f; oratrix -icis f legata.

ambedue ambo ambae ambo; utérque -raque utrúmque.

ambidestrismo ambidextera facultas f

ambidestro ambidexter -a -um; callidus -a -um. versutus.

ambientale ambitalis -e;ambitus -us m. vitae.

ambientalismo ambitus vis (ad aliquid) f; locorum contagionis ratio. ambientalista s. m. e f. e agg. [der. di ambientale] (pl. m. -i). Chi, o che, si occupa di problemi ambientali o afferma la necessità della difesa ecologica dell'ambiente soprattutto contro i fattori e i comportamenti che ne provocano l'inquinamento movimento, il partito, le lotte degli a.; movimento, fronte ambientalista.

ambientamento ambitus assuetudo f; assuetudo locorum, temporum, morum.

ambientare accómmodo -áre tr; [romanzo, film] impono -is -pòsui -ponere + in + acc; -RSI assuesco in (ad) ambitum; assuefacio ambitui, ambitu, locorum temporum morum adiunctis; locis (rebus) quae circa sunt assuesco; me moribus eorum qui circa sunt assuefacio; soli caelique naturae me accommodo; (locorum, temporum, morum) assuetudo -inis.

ambientazione accommodatio ad alqd, alci rei f, rebus externis, adiunctis rerum et locorum, hominibus, qui circa sunt, eorumque moribus; accommodatio aedium, quae exstruuntur, adiunctis locorum et rerum, quae circa sunt f

ambiente | consortio -nis f; rerum status -us m; res et homines; res media; circumfusus aer SR 34; ambitus vitae; hominum, temporum ratio; | - adatto pro locorum temporumque natura; | - artistico artificum ambitus m; | - culturale témpora -um n pl; mores -um m pl; rátio humanitátis (nostrae aetatis, nostri témporis); | - di lavoro operis loca; | - domestico domesticus convictus, domestica consortio; | - familiare rátio (se) conformándi in familia; ámbitus familiae, familiáris; | - di vita vitae consortio -nis f; | - favorevole secundi homines m pl; | [fig] ambiéntia -rum npl m; ámbitus -us m; adiúncta -òrum n pl; | [fis] loci natúra -ae f; locus -i m; aër áëris m circumfúsus; | - geofisico circumiacéntia natúrae loca -òrum n pl; circumstantia naturae loca RH 16; | - giornalistico diurnariorum ambitus; | - letterario litteratorum ambitus m; | - operaio opificum ordo m, opifices m pl; | - ostile homines improbi. m pl; | - politico publicarum rerum ambitus m; | - religioso mbitus sacer m; | - rurale rusticis in eius condicionibus; | - scientifico disciplinarum naturalium ambitus m; | - sociale circulus/coetus/ámbitus sociórum, sociális; vitae/ sociórum condiciónes -um f pl; | [stanza] aedes -ium f pl; concláve is m; res externae f pl; circumiacentia n pl; hominum inter se rixantium ambitus; partes -ium; | - storico temporum ac rerum adiuncta n pl; mores ac tempora, aetatis; rerum locorumque adiunctorum et vitae universae; officii sedes FC 46; | circumstans convictus FC 52; | -i in rebus locisque; loca -orum n; condiciones -um f; | -i cattolici greges christiani FC 84.

ambiguità ambiguitas -atis f; aporia -ae f; senza - luculenter; ambigua -orum n.pl.; suspecti, ambigui ingenii vir.

ambiguo ambiguus -a -um; anceps ancipitis; persona - homo ambiguae tidei.

ambire ámbio -ire tr; cupio, áppeto -is -ivi/ii -itum -ere tr; peto -is -ere, adfecto -as -are, exopto -as -are, aveo-re.

ambito ámbitus, circúitus -us m; in questo . quoad haec | - dell'attività ambitus actionis m; - dei costumi pro moribus | campus, provincia; - nazionale pro singulis nationibus | - individuale ambitus -us m.; - privato ad privatam vitam pertinens; - collettivo ambitus -us m | - del sociale fines rei socialis

ambivalente dúbius -a -um | anceps ancípitis; ambifarius -a -um; anceps; duplex; ogni crescita è- = quaevis progressio ad utramque partem valet

ambivalenza ambivalentia -ae f; anceps (duplex) condicio, status; animi discordia f; dissensio; affectuum discordia; commotionum conflictio.

ambizione cupiditas -átis f; stúdium -ri n; ambitio -ónis f

ambizioso cúpidus, ávidus, ambitiósus -a -um; sfarzo- ambitiosus (vestium) cultus.

Ambleside Galava f

ambone ambo -onis m; tribuna; suggestus.

ambra (grigia o nera) ambra -ae f, ambrum nigrum n; ambrum -i n; - pallida, gialla súcinum -i n; sùccinum -i n.

Ambrogio Ambrosius Mediolanensis | Autpertus

ambulante ámbulans -ántis; circumforaneus -a -um; circulator -oris m; institor; ambulator; disciplinarum omnium encyclopaedia (vel summa) circulans f [vir doctrina praeditus]; vendìtore - vénditor/institor circumforáneus; cursualis currus hamaxòstichi m; raeda cursualis.

ambulantista raedae cursualis administer m.

ambulanza autoárcera -ae f; ~autoráeda infirmis (excipiéndis); àrcera -ae f

ambulatoriale ad ambulatorium medicum pertinens.

ambulatorio valetudinárium -ii n publicum; ambulatorium -ii n, medicum n; medicina.

ameba amoeba -ae f; amoebe -es f (zool.).

amebeo amoebaeus -a -um; commutabilis, mutuus.

amebiasi amoebiasis -is (-eos) f

amebico amoebicus -a -um.

ameboide amoebae similis.

Amedeo Amadeus -i.

amenità amoenitas -átis f; (sclocchezza) inéptiae -árum fpl.

ameno amoenus, (splntoso) lépidus -a -um.

americanata Americanorum more gestum n. res mira f (transl).

americanismo americamsmus -i, m.

americanizzare mores Americanos induco, iduo (refr).

amerindio Indus Americanus m; autochthon Americanus.

ametista amethystus -i f

amianto amiántus -i m. | asbestos; amiantinus -a -um.

amichevole amicus, humánus, officiosus, benevolus -a -um.

amichevolmente amice; benigne, còmiter, amánter.

amicizia amicitia, benevoléntia -ae f; tamiliáritas -átis f; fare - amicitiam coniungo -is -ere.

amico amicus, officiosus -a -um; amicus -i m; (fautore) ássecla -ae m; (cultore) cultor -òris m, - intimo familiáris -is m; necessárius -ii m; amicus -a -um; familiaris fratris tui, Caesaris; gens amica nobis; amicus [adiect.] Platoni; amicus [subst.] Platonis.

amido ámylum -i n; àmylum -i n; àmulum; àmolum; flos farinae tenuissimum.

Amiens Ambiànum nt dj Ambidnénsis

amigdalite tonsillarum inflammatio f

amitto amictus -us, m [lineus sacerdotis]; epomis -idis f

amletico hamleticus -a -um; hamletice; hamletico more

Amleto Amlethus / (Hamletus) -i | varius incertusque homo, m (transl): dubius atque haesitans homo; ambigens homo.

ammaccare contúndo -is -tudi -túsum -ere tr

ammaccatura contúsio -ònis f

ammaestrare [istruire] doceo -es -cui- ctum -ére tr (áliquem áliquid); instituo -ere tr (in + aCC); -rsllocisse accommodáre; (me) assuefácio -is -téci -táctum -ere tr (caelo, natúrae)

ammaestrata gazza pica -ae f pulvinaris

ammainare -is -tùi -tutum -ere tr (anlmale) condocetácio -is -téci -tácium -ere tr; [vele] vela contraho -is -tráxi -tractum -ere tr.

ammalarsi in morbum incido-is -cidi (-casúrus) -ere; morbo corripior -eris corréptus sum córripi pass med

ammalato aeger aegra aegrum; aegrótus -a -um; essere - aegróto -áre; aegrótus -i m; -i aegri -orum m.

ammaliare fáscino attáscino -are tr cápio -is cepi captum -ere tr.

ammanco lacúna -ae f; detriméntum -i n. rei nummariae lacuna f; detrimentum; damnum; iactura.

ammanettare vinculis constringo -is -strinxi -strictum -ere tr; vincula inicio -is -ieci -iéctum -ere (álicui); manus alicui colligo. manicas alicui inicio; manicis restringo manus.

ammanierare putide (vel insolenter) exorno.

ammansire mansuetácio -is -teci -fáctum -ere tr; -rsl mansuefieri semldep. lenio -is -ìvi -ìtum -ire.

ammantare tego -is texi tectum -ere tr velo orno -áre tr ammarare áequoror -ári depintr; in mare descendere/appéllere

ammaraggio àncorae iactatio (iaculatio) f; aequoris appulsus m [hydroplani].

ammarare ad aequor appello (appellor; delabor). ad summa aequora deveho; mare contingo.

ammarrare àncoram iacio; navem rudentibus (funibus, restibus) alligo; navem ancoralibus firmo; in ancoris sto.

ammassamento constipatio -nis f

ammassare còngero -is -géssi -géstum -ere tr; coacérvo (radunare) cóngrego -áre tr

ammassare construo -is -ere, exaggero -as -are.

ammasso acervus -i m, congéstus -us m | collatio annonaria f; collatio annonae; rerum congestus; publica horrea.

ammattire insánio -itum -ire intr.

ammazzare interficio -is -féci -féctum -ere tr. | neco | trucido -áre tr. | (stancarsi) defatigor -ári

ammazzasette homo gloriosus m.

ammenda multa -ae f; satistáctio -onis; compensatio onis f; satisfactio; multa -ae f; - onorevole honoris satisfactio f; publica honoris satisfactio; debiti honoris compensatio.

ammendare compenso, are; satisfacio; emendo; solum emendo sabulis (margis) additis.

ammesso | communiter probatus; | - universalmente omnes recipiunt | ammesso che [cong + ]sane (posposto); licet + sub.

ammettere | (ricevere) admitto -is -mìsi -missum -ere tr; | (accettare) accipio recipio-is-cépi-céptum tr | (promuovere) probo -áre tr, | (tollerare) admittere; | (riconoscere) concédo -is -céssi -cessum -ere tr; confiteri | (supporre) pono -is pbsui pbsitum -ere tr; | ammettiamo che [cong +] sane (posposto); | non poter - non concedas necesse est; | ammetto/iamo sane, concedo

ammiccamento nictátio -ónis f

ammiccare nicto signitico -áre Intr.

ammide ammida -ae f

ammina (amina) amina -ae f

amministrare administro curo procúro -áre tr; gero -is gessi gestum -ere tr.

amministrativo ad administrándum aptus -a -um/pértinens -éntis; [tec] administrativus -a um; dispensativus -a -um; atto - actus ex lege habitus; pratica -a res rationesque administrandi usus; criteri -i administrandi ratio; ad rem publicam gerendam pertinens; spese -e sumptus in negotiis gerendis facti; ufficio - administrandi munus (officium, magistratus); situazione -a negotiorum status.

amministratore administrator -oris m; actuarius -i m; scriba -ae m; administer -tri m; - condominiale plurium habitationum curator m, compossessorum aediticii curator -oris m [sodalicii, collegii]; procurátor -òris m;

amministrazione administratio -nis f; procurátio, dispensátio -onis f; ministratio -nis f EV2,1339; dispensatio -onis EV3,508.2297; ministerium -ii n EV2,1406; res oeconomicae EV3,333; | Administratio bonorum beneficialium (iur.) | Administratio bonorum ecclesiasticorum (iur.) | Administratio pecuniae (iur.) | buona - ut prudenter adminitrentur EV2,1540; | compiti riguardanti l'- munera administrandi EV 2,1664; | - comunale Urbana administratio - nis f. | - condominiale plurium habitationum administratio f, curatio; | - della giustizia iudicándi munus -neris n; | nella pubblica - in re pública administranda; | faccende di ordinaria - negotia consueto more gerénda (quae geruntur) | - straordinaria extraordinaria procuratio f; | - ordinaria consueta administratio f, procuratio; | - diocesana ad dioecesim administrandam EV1,645; | - dei sacramenti sacramentis dispensatis EV2,63; | - della giustizia administrandae iustitiae ministerium EV 2,1539; ad iustitiae administrationem EV 2,1797; | dopo l'- della comunione communione data EV2,1341; | dopo che è stata terminata l'- della cresima post collatam confirmationem EV2,276; | - del sacramento della penitenza facultatem sacras confessiones excipiendi EV3,1031; | - straordinaria extraordinaria procuratio, administratio f; | organi di - instituta administrationis.

amminoacidi aminoacida -orum n pl [chem.].

ammirabile mirábilis -e; admirábilis -e; mirus, admirándus-a-um.

ammiragliato classis imperium n.; imperatoris classis sedes f; maritimum consilium n.

ammiraglia nave - praetoria navis f

ammiraglio imperator classis m; (classis) navarchus -i m; praeféctus -i m classis.

ammirare miror admiror -ári deptr; [pass.] suspicio(r), admirationi sum (omnibus)

ammiratore mirátor, admirátor, laudàtor, cultor -óris m.

ammirazione miratio ad miratio existimátio -ònis f

ammissibile probándus, admitténdus, terendus -a -um; probábilis -e.

ammissione admissio, cooptátio (promovere) probátio -ònis f; (dichiarazlone) consénsus, assénsus -us m.

ammobiliare domum instruo -ere.

ammodernamento accommodatio -ònis f ad nova tempora, ad novos mores, ad praesentia [tempora quae nunc sunt, praesens rerum status].

ammodernare ad praesentia accòmmodo, interpolo; novo -áre tr; ad novos mores (áliquid) compòno -is posui -pòsitum -ere tr; ad praeséntia (aliquid) accòmmodo -áre tr

ammodo [avv] modo et ratiòne; recte; bene; [agg] prudens, sciens -éntis; scitus, probus-a-um

ammofilo arenis idoneus -a -um.

ammollare v. allentare.

ammollìre mollio, eollio -is -vi/ii -itum -ire tr; [fig] mitigo témpero -àre tr; -RSI molliri mitigári pass med.

ammoniaca sal ammoniacus m; sal ammoniacum n; ammonìacum -i n.

ammoniaco ammoniacus -a -um.

ammonimento monitio admonitic ad hortátio -ónis f; admbnitum -i n

ammonio ammonium ii n.

ammonire (avvertire) móneo admoneo commoneo -es -nui -nitum -ére tr; (rimproverare) reprehéndo -is -héndi -hénsum -ere tr

ammonitorio monitorius -a -um.

ammonizione

ammontare cúmulo -are tr, cbngero is -géssi -géstum -ere tr (MA T) sum es tuí esse + abl dl prezzo // sm summa -ae

ammonticchlare v ammassars

ammorbare | (infettare) inicio -is -iécl -iéctum -ere tr; | (appuzzare) foetore corrúmpo (-is -rúpi -rúptum -ere tr), impleo (-es -plévi -plétum -ére tr)

ammorbidire emollio emollio -is -ivi, -ii -itum -ire tr

ammortamento (débiti) gradária solutio; (pecuniae) gradaria solutio f

ammortizzamento gradalis solutio -onis f

ammortizzare (OEC) (aes alién débitum) gradátim (sensim ) exsòlvo -is -ò1vi -solútum -ere tr; exstinguo -is -inxi -stinctum -ere tr; (MECC) témper ate tr .

ammortizzatore antipulsorium (tech.) elastér~um -r n ~i

ammucchiare v. ammassare.

ammutinamento seditio, conspiráuo -bnis f

ammutinarsi rebéllo -áre intr; seditiónem tácio -is teci tactum -ere.

ammutolire obmutésco -is -mútui -ere | mucésco -is -ere intr

ammutolito múcidus -a -um.

amnesia memòriae defectio, amissio -ònis f, lapsus; amnesia -ae f; oblivio -onis f

Amnesty International societas internationalis ab amnestia f; sodalitas ab amnestia internationali; amnestia inter gentes.

amnistia oblivio -ònis f; venia (-ae fj et oblivio; amnèstia -ae f; legitima praeteritorum venia; publica venia; venia et oblivio; impunitas -atis f; oblivio rerum praeteritarum.

amnistiare amnèstiam concedo, decerno, indulgeo; legitimam poenarum oblivionem largior; ignosco (Bacci).

amo hamus -i m.

amok amok n. [indecl.].

amorale sensus moralis expers; carens sensu morali; legis moralis neglegens; legem moralem praetermittens.

amoralismo amoralismus -i m.

amore | amor -òris m; cáritas -atis f, cupiditas -atis f; benevoléntia -ae f; stúdium -ii n; | (verso i genitori, la patria) pietas -átis f; | - proprio amor sui; | [persona/cosa cara] deliciae -árum f pl; | per - (ex amore erga), amore ductus; | per - nostro causa (nostra); | - fraterno amor fraternus; Ecclesiae in pauperes studium; | - preferenziale amor potior; | legge nuova dell'- amoris (lex nova), caritatis mf 5; | di questo essere - amorem (huiusce esse); | studium sui, | dilectio amicorum; | amor uxoris, | pietas erga, | caritas patriae; | amore-dono increato amor-donum (increatus - sic!); | - di Dio cognoscendo (in Deo perfectius) | amore con - amanter

amorevole benevolus benignus, humánus -a -um.

amorevolezza amabilitas -atis f

amorfo informis -e; forma (idonea, debita) carens -ntis; amórphus a -um.

amorino àliger puer Cupido m [aligeri Cupidines].

amoroso (che ama) amans -ántis; benévolus, pius -a -um | sm amátor -oris m; amans -ántis m/f

ampeloterapia botrioterapia.

amperaggio Amperiàna elèctridis tensio f

ampère Amperiana (elèctridis) mensura f (phys.); amperium -ii n.

amperometro amperòmetrum -i n; amperiometrum -i n.

ampiamente ample, late, copióse lárgiter 11; (ditati, experti); più - latius patens

ampiezza | amplitúdo latitudo magnitudo -dinis f, | (abbondánza) copia -ae f; | in tutta l'- amplitudine (in tota); | - d'onda amplitudo undulationis; | amplitudo cilindrica; | - di orizzonti amplitudo prospectus SR 9

ampio | amplus, latus, | (abbondante) largus, copiósus -a -um. compléxus -us; | -spazio multum spatii; | modo più - quam amplissime | dilatatus | | - e complesso multiplex et implicata

ampliamento amplificátio -onis f; augeo -es -ere SR 10

ampliare amplifico -as -are; amplio -as -are; exaggero -as -are; diláto -are tr; augeo -es auxi auctum -ére tr; - RSI amplificári, augéri passmed.

amplificare amplifico -as -are.

amplificatore (instrurnentum) amplificatorium -ii n.

amplificazione amplificatio -onis f; exaggeratio -onis f; intentio, contentio [sonorum, vocum]; vocis ampliphicatio f

ampolla ampúlla -ae f

ampolliera ampullarum theca f

ampollosamente túmide; inflate

ampollosità inflatum (turgidum, tumidum) dicendi genus; inflata oratio, ampullor -ari; verborum tumor, m; verborum pompa -ae f; ampullae -arum f pl.

ampolloso túrgidus, tumidus -a -um; inflatus -a -um.

amputare ámputo -áre tr

amputazione amputatio -onis f; exsectio; truncatio.

amuleto amuletum -i n.

An. Annus

Ana, Ant. Antiphona

anabattista anabaptista -ae m.

anabbagliante lux autocineti remissior f lumináre (-ans n) demíssum n

anabolismo anabolismus -i m; materiae compositio, temperatio.

anabrosi anabrosis -is (-eos) f; [corruptio partis corporis morbo infectae]; rosio -onis f

Anaclétus -i.

anacoluto anacolúthon - lúthum -i n. [ = non sequitur]; inconsequens locutio -onis f

anacoreta anachorèta -ae m; solitarius -ii m.

Anacreon -ontis.

anacronismo temporis error -óris m; peccatum temporis; anachronismus -i m; error chronologicus; nulla temporis habita ratio; quod a ratione temporis abhorret, alienum est; ordinem temporum non servat; quod a nostris moribus abhorret; quod a nostra aetate abhorret

anacronistico desuétusl obsolbtus-a -um; a temporis ratione abhorrens.

anafora anáphora -ae f; repetitio -onis f

anagrafe anágraphe -es f civium album -i n.; civium index, liber index; anàgraphe -es f Syn: tabulae censoriae f pl; civium index -icis m (Badellino); civium album (Bacci); tabularium, quo quis in civitatem inscribitur | (registro) tábulae -árum fp | tabulae censoriae

anagrafico anagraphicus -a -um; ad tabulas censorias pertinens.

anagramma anagramma -atis n; nomen inversis litteris compositum; verbum, in quo litterae ordine inter se mutantur.

analfabeta analphabetus -i m; legendi scribendique ignarus; analphabetus -a -um; litteras nesciens -ntis; scribéndi et legéndi imperitus -i, ignárus -i m; illitterátus

analfabetismo litterarum ignorantia -ae f SR 15; analphabetismus -i m; litterarum ignoratio f, inscitia, inscientia; litterarum elementorum ignorantia.

analgesia indolentia -ae f; indoloria; doloris sensus amissio (privatio, ademptio, detractio); analgesia -ae f

analgesico analgesicus -a -um. dolórem sedans (-ántis) minuens (-éntis); -ci analgèsica medicamenta n pl; indoloria; medicamenta dolorem sedantia; anodyna; doloris.

analisi anàlysis -is f; (pl. -es) GS 5;
| inquisitio -nis f socio-oeconomica; | explicatio -nis f (rerum); indagatio -nis f; investigatio -nis f; | - del sangue sanguitestum -i n. (med.); | in ultima - ad summam mf 24; | - marxista explicatio marxiana; | - descrittiva explicatio descriptiva rerum; | - restrospetti va retro respiciens; enodatio -nis f; partitio; existimatio; pervestigatio; inquisitio rei per partes. inquisitio, explicátio -onis.

analista analysim éxércens -éntis m/fanaliticamente analytice; analytica ratiòne.

analitico analyticus -a -um: explicatorius -a -um; resolutorius -a -um.

analizzare inquiro -ere (per partes); exploro; ad prima elementa revoco; pervestigo; rationibus omnibus explica-tis/ndis; explico -as -are, exponere ac perpendo -is -ere, inquiro -is -ere; rationibus investiga-tis/ndis; res perscrutari; res penitus perpendo -is -ere, investigo -as -are; singulas partes subtiliter dispicere; indágo; (tecn) análysim fácio -is feci tactum -ere.

analogamente aequabiliter, similiter; item; pari ratione; similiter

analogia comparátio -ònis f; analògia -ae f; proportio -nis f; similitudo -inis f | per - similitudines

analogicamente analògice, per analògiam, similiter.

analogico analogicus -a -um; computatrum -i n. analogicum (inf).

analogo similis -e; osservazione -a simile (aliquid) animadvertendum; huiusmodi ceteraeque similes mf 12; vicinus; finitimus; affinis; consentaneus; analogus.

anamnesi anamnesis -is (-eos EV4,1689) -im f; recordatio -onis f

anamnestico anamnèticus -a -um.

ananas (albero) pinea -ae f americána; (frutto) malum (-i n) pineum; ananása -ae f

anarchia anarchia -ae f; omnium iurium officiorumque recusatio (resolutio); civitas legibus resoluta; nullis iuribus, officiis, legibus civitas continetur; morum perturbatio et confusio; (effrenáta) licéntia -ae f; rerum perturbátio -onis f

anarchico anarchista -ae m; seditiòsus -a -um; eversor, rerum perturbátor, seditiònum fautor -òris m; anárchicus -i m.

anarchismo anarchismus -i m.

Anastasius -ii.

anastatico anastàticus -a -um.

anastigmatico anastigmàticus -a -um.

anastomosi anastomosis -is f; os hians; oris hiatus.

anastrofe anàstrophe -es f; reversio quaedam; reversio -ónis f

anatema anathema -atis n.

anatemizzare anathemizo -are; anathemate plecto; a communiome et consuetudine Christifidelium separo; omnibus precibus detestor aliquem; diras imprecor alicui; exsecror in caput alicuius.

anatocismo anatocismus -i m; fenus fenere quaesitum.

anatomia anatòmia -ae f; anatomia -ae f; anatome -es f; anatomica -ae f ars incidendi et considerandi corpora animalium; corpora membratim incisa considerandi; cadaverum sectio (incisio). cbrporis séctio -onis f

anatomico anatómicus -a -um.

anatra anas -atis f

anatroccolo anaticula -ae f

anca coxa -ae f

ancestrale ancestralis -e; avitus -a -um FC 67.

anche | ed ancor più immo et magis; | come - immo... quoque; etiam (rafforza), quoque (aggiunge), vel (persino). étiam; quoque (posposto); atque; (parimenti) item; | - se, quand' - etiámsi.

Anchises -ae.

ancòra | [avv.] étiam | - più penitus; | altre - aliae autem; | - meglio pressius; | (inoltre) etiam; | (presente) adhuc, etiam nunc, usque adhuc | (passato) etiam tum, usque ad id tempus; | - non adhuc insufficiens; | non - nondum; | (di nuovo, di più) etiam; denuo; rursus; iterum; insuper; praetérea; | - oggi hodie; | - meno multo minus | ancora una volta rursus

àncora áncora -ae f; gettare le - ancoram iácio -is ieci iactum -ere; levare l'- áncoram solvo -is solvi solútum -ere.

ancoraggio statio -bnls f

ancorare ancoram iácio -is ieci iactum -ere. tt,ndamento (svolgimento) cursus, procéssus -us m.

andante [mus.] sedatus cantus -us m. (mediocre) mediocris, vulgáris, vilis -e.

andare - dicendo dictito -as -are; | - in fondo alle cose; | andarsene cedunt [horae] | eo is ivi -ii itum ire intr anom; venio -is veni ventum -ire intr; grádior -eris gressus sum gradi intr; | - attraverso transire; | - avanti progredi, prodire; | - dentro introire; | - fuori exire; | - incontro a (álicui) óbviam ire; | - indietro retroire; | - intorno circumire; | - sotto subire; | - verso adire; peto -is -ivi -itum -ere tr; | - via da abire; [estendersi] pertineo -tinui -ére intr; | [strade, condurre a] duco -is duxi ductum -ere (ad + acc); | [gradimento] pláceo -es -cui -citum -ere intr; | [adatto] convénio -is -veni -véntum -ire ntr; | come va? quid agis? quómodo vales?; | va bene, male (hábeo me) bene, male; | - a dormire cubitum ire.

andata itio, protéctio -ònis f; | - e ritomo itus et réditus -us m.

andatura incessus -us m; gradus; ingressus; progressus -us m; moderari (dirigere, continere) progressum [de navibus vel de omnibus scaphis]. incéssus - us m.

andazzo consuetudo -inis f; mos; cursus; ratio; saeculi consuetudo; hi mores; huius saeculi mores; mores temporum; temporum cursus; (mala, vituperanda) consuetúdo -inis f

andirivieni obambulátio, concursátio -onis f

andito fauces -Tum fp/; andron -bnis m.

Andréas-ae.

Andreas a S.Victore.

androginia androgynaecismus -i m; hermaphroditismus -i m.

androgino andrògynus -i m; hermaphroditus -a um.

Androméda -ae.

androne andron -onis m; conclave virorum; vestibulum; aditus; fauces, f pl.

Andronicus -i.

aneddotica dicta collectanea n pl; narratiunculae -arum f pl.

aneddoto narratiuncula -ae f; fabella -ae f; salse dictum; inserta narratiuncula; fabella; orationis diverticula; a re degressio; peculiare factum (Bacci). tábula, narratiúncula -ae f

anelare sitio -is -ire.

anelito anhélitus, (flg) appetitus -us m; appetitio -ónis f

anello ánulus, (catena) circulus -i m.della dinamo dynamicalis orbiculus; - lubrificante derasorius anulus.

anemia anhaemia -ae; sanguinis debilitas, defectio, infirmitas. sánguinis intirmitas/debilitas -átis f; ~anháemia -ae f

anemico anhaemia laborans; sanguinis debilitate laborans; sanguine debilis; exilis -e.

anemografia ventorum descriptio f; disciplina de ventis eorumque vi ac motu; anemographia (Bacci).

anemometro anemometrum -i n; index ventorum motus; mensorius ventorum index; instrumentum venti mensorium.

anemone anemone -es f

anemoscopio anemoscopium -ii n; venti index; instrumentum ventorum index (Bacci); ventorum mutationum index (Badellino).

anencefalo cerebro carens; sine cerebro; cerebrum non habens.

anepigrafo sine titulo.

aneritropsia anerythropsia -ae f; nulla rubri coloris cernendi facultas; rubri coloris cernendi difficultas.

anerobio anaërobium -ii n; bacterium anaërobicum (Bacci).

aneroide aneroidos -eos n; aneroides -is f

anestesia anaesthesla -ae f; doloris amotio, privatio; sentiendi facultatis privatio (ademptio); nulla sentiendi facultas; imminuta sentiendi facultas (Bacci); aetherisatio -nis f; - locale anaesthesia -ae f localis (med.).

anestesista anaestheticus -i m; medicus anaestheticus m; anaesthetistes -is m f

anestetico indolorius -a -um; anaestheticus -a -um; medicamentum anaestheticum n; indoloria -ium n pl. medicaméntum (-i n) anaesthéticum

anestetizzare doloris sensum medicamentis obtundo; facultatem sentiendi dolorem aufero; sensu slieno aliquem; anaesthésia sopbro -áre tr; sentiéndi vi privo -áre tr; anaesthetizo -áre tr.

aneurisma aneurysma -atis n; arteriarum amplificatio (dilatatio) f

aneurismatico aneurysmaticus -a -um; arteriarum dilatatione laborans.

anfetamina amphetamina -ae f

anfibio amphibius -a -um; amphibia bestia; anceps bestia; ambiguus -a -um; incertus; flexiloquus; amphibium autocinetum, n (transl); amphibia aëronavis; anceps (bestia, in utraque sede vivens). anceps -cipitis.

anfibolia amphibolia -ae f; ambiguitas.

anfibologia amphibologica disciplina f

anfiteatro amphitheátrum -i n.

anfora ámphora -ae f

anfratto antráctus, sinus -us m.

anfrattuosità anfractus -us m; recessus; sinus.

angar receptaculum aëronavium n, aëroplanorum.

angelico angélicus -a -um.

Angela -ae.

angelo ángelus -i m.

angelologia angelologia -ae f; doctrina de angelis.

Angelus -i.

angheria vexátio -ònis f

angina ángina -ae f; - péctoris angor -òris m pectoris.

angiografia angiographia -ae f; venarum arteriarumque de angiologia.

Angioino Andegavensis -e.

angiologia angiologia -ae f; venarum arteriarumque descriptio; de venis arteriisque doctrina.

angioma angioma -atis n.

anglicanesimo Anglicanismus -i m; disciplina anglicana; ecclesiae forma Anglicanae; constituta Anglicana n pl; ratio ecclesiae Anglicanae; consuetudines Anglicanae f pl.

Anglicano Anglicanus -a -um.

Anglicismo Anglicismus -i m; Anglorum mores, verbum, phrasis.

anglista rerum Anglicarum cultor -oris m; AnglIce sciens m [ling].

anglistica rerum Anglicarum doctrina -ae f

anglofilia Angliae studium n; Angliae fervens amor; benevolentia erga Anglos; Angliae Anglorumque amor maximus.

anglofilo Angliae amans, studiosus; Angliae eximius amicus; in Anglos benevolentior; Angliae et Anglorum amator.

anglofobia formido Anglorum f; Angliae et Anglorum odium; hostilitas in Anglos.

anglofobo osor Anglorum m; Angliae et Anglorum hostis; spectatus Anglorum inimicus.

anglomane anglicissans -antis m; anglicissando furiens; ninia Anglorum admiratione insaniens; incredibili amore Angliae et Anglorum raptus. anglomania anglicissatio -onis f

Anglosassone Anglus-Saxo -onis; Anglisaxonis; Anglosaxo -onis; Anglicus Saxonicus; Anglisaxonicus.

angolare anguláris -e; (angoloso) angulátus -a -um

angolazione impressio -onis f angularis; angularis dispositio -onis f; aspectus -us m angularis; ratio, modus rei considerandae.

angolo ángulus -i m.

angolosità animus durus; habitus impolitus.

angoloso angulatus -a -um; angulosus -a -um; durus -a -um; illepidus -a -um; invenustus -a -um; rudis -e; inurbanus -a -um.

angora capra Ancyrana; cuniculus Ancyranus; lana Ancyrana.

angoscia angor -oris m.; desiderium -ii n; anxietas -atis f; sollicitudo -inis f; pavor -oris m; aegritudo -inis f angor -oris m; sollicitúdo, aegritúdo -inis f

angosciare ango -is anxi -ere tr; sollicito, vexo -áre tr.

angosciato ánxius, sollicitus -a -um.

angosciosamente ánxie; sollicite.

angoscioso ánxius, acérbus, durus -a -um; gravis -e.

anguilla anguilla -ae f

anguria cúcumis -eris m; (tecn) cucúrbita -ae f

anguria anguria -ae f

angustia (strettezza) angústiae árum fpl; exiguitas, brévitas -átis f; (miseria angústiae.

angustiare v. angosciare.

angusto angústus, artus, exiguus, strictus, pusillus -a -um; ténuis, exílis; rendere - angusto -as -are.

anice anìsum -i n.

Anicetus -i.

anidride anhydrides -is f

Aniene Anio -ènis m.; Anien -enis, Anienus -i

anilina anilinum -i n.

anilinificio anilinificina -ae f

anima ánima -ae f; (sede affetti) ánimus -i m; mens mentis f; cor cordis n; [defunti] umbra -ae f; (impeto) vis f; veheméntia -ae f; (intimo) medúlla -ae f; (individuo) homo hóminis m; caput -itis n; (animatore) princeps -cipis m, auctor -òris m; animus quo sapimus, anima qua vivimus (Non.)

animale animális -e; animal -alis n; ánimans -ántis m/f; | - [selvatico] fera -ae f; | [spaventoso] belua -ae f; | [feroce] bestia -ae f; | [domestico, essere vivente] animal -alis n.; | [domestici e selvatici] pecudes beluaeque; | voci degli - agni balant, anser clangit, asinus rudit, canis latrat, cicada fritinnit, columba gemit, corvus crocit, elephantus barrit, feles eiulat, gallina glocitat, gallus canit, grillus grillat, leo rugit, leopardus rictat, lupus ululat, porcellus grunnit, palumbes minurriunt, pullus pipilat, rana coaxat, taurus mugit, ursus saevit, vacca mugitat.

animare (infondere) ánimo -áre tr; (incitare) incito, còncito, éxcito, inflámmo -áre tr; | -RSI (accalorarsi) concitári, inflammári passmed; alo -ere; promoveo -ere; animum addo -ere; animos impleo -es -ere, commoveo -es -ere; animo -as -are, concito -as -are; incito -as -are; perfundo -is -ere (operositate); adhortor -àris -ari, cohortor -àris -ari, incito -as -are, incendo -is -ere; moveo -es -ere

animatamente contente, concitate.

animato (conversazione) véhemens -én tis, (stile) vividus -a -um, (strada) céleber -òris -bre; frequens -entis.

animatore fautor -òris m; princeps -cipis m; animator -oris m; auctor -oris m; incitator -oris m; hortator -oris m; suasor -oris m; magister -tri m; come - ut foveat (EV4, 2246).

animazione [vita] animátio -ònis f; (vivacità) veheméntia -ae f; impetus -us m; (affollamento) celébritas -átis f | officium evangelicae animationis; - del mondo imbuo -is -ere (mundum spiritu christiano)

animismo animismus -i m.

animista animista -ae m; animismi fautor -oris, sectator -oris m; qui omnia animata esse credit; cui nihil inanimatum esse videtur; omnibus rebus animas esse credens.

animistico animisticus -a -um.

animo | [mente, coraggio] ánimus -i m; | [indole] ingénium -ii n, indoles -is f; | [intenzione] consilium -ii n, mens mentis f; virtus -tútis f; | disposizione d'- mentes hominum et cogitationes; | di buon - aequo ánimo; | di mal - aegre; | perdersi d'- ánimo deficio -is -féci -fectum -ere intr; | avere in - in animo habére; in ánimo esse (álicui) + inf

animosità malevoléntia -ae f, ánimus inféstus.

animoso animósus, strénuus; [ostile] malus, inféstus -a -um. animosus : -a,-um courageous, ardent, passionate, furious

anione anio -onis m.

anisetta anisàtum -i n; valida potio anisata f

Anna -ae.

annacquare aqua diluo - -lui -lútumere, tempero -are; remitto -ere; mitigo -are; lenio -ire.

annaffiare irrigo, irrbro -áre tr; a aspérgolconspérgo -is spér -spérsum -ere tr.

annaffiatoio nassiterna -ae f

annali annáles -ium n pl.

annaspare [avvolgere] filum agglómero -áre; [gesto] (manus/brácchia) ágito, iacto -áre; [invano] frustra nitor -eris nisus sum niti dep intr, [confondersi] confúndor -eris -fúsus sum -fúndi pass med.

annebbiamento obscurátio caligátio -onis f; v.ansia .

annebbiare obscúro, obúmbro -áre tr; -RSI obscurári passmed; caligo -áre intr.

annegamento submérsio, demérsio -onis f

annegare (in aquam) mergo/demérgo -is -érsi -ersum -ere tr; [morìre] (in aqua) péreo -is -ii -itúrus -ire intr; (aquis) submérgi. annerire denigro -áre tr; - rsi nigresco -ere intr. annessione adiectio -onis f; adiúnctio -onis f

annesso annexum -i n; appendix -icis f; annexus -a -um; -si accessiònes -um f pl; - e connessi adiúncta -òrum n pl.

annettere adiúngo -is -unxi -únctum -ere tr; [attribuire] tríbuo -is -bui -bùtum -ere tr.

annichilimento abrogatio -onis f; exinanitio -onis f; abolitio -onis f; eversio -onis f; exstinctio -onis f; eradicatio -onis f

annidare in nido pono -is pósui pósitum eire tr; (sensu áliquo) afficior -eris -fectus sum -ici pass med; - rsi nidifico -áre intr; (me) abdo -is-didi-ditum-ere; inháereo-es-háesi -háesum -ère (in + abl; + dat).

annientamento exitium -ii SR 39; exstinctio evérsio excisio -ónis f; (prostrazione) ánimi demissio -onis f

annientare ad nihilum rédigo -is -dégi -dáctum -ere tr; [distruggere] déleo -es -lévi -létum -ére tr; profligo -áre tr; [avvilire] abicio -is -iéci -iéctum -ere tr; prostérno -is -strávi -strátum -ere tr; perdo -is -ere; [passivo] ultima pati.

anniversario dies diéi m anniversarius; - della nascita dies natális; nel XXV - quinto iam lustro expleto... ab; a quadragesimo anno postquam foras elatae erant.

anno annus -i m; | ogni - quotánnis, singulis annis; | un - sì e un - no alternls annis; | all'inizio dell - ineúnte anno; | nel corso dell - vertente anno; | l' - scorso anno praetérito; | l' - precedente superiòre anno; | avere trent' - triginta annos complére (natum esse); | - luce annus luce mensus; | negli -i in saeculi XIX et XX traiectu; annis nostri pontificatus; | - 60 sexagesimo anno, qui decennium a sexagesimo anno vixerunt SR 4; | - internazionale.

annodare nodo còpulo; ligo -áre tr; conecto -is -exui -exum -ere tr;

annoiare taedet taeduit (pertáesum est) -ère (+ acc della pers; + gen della cosa); (álicui) táedium áffero -fers -tuli allátum afferre; táedio (áliquem) afficio -feci -féctum -ere.

annona

annotare perscribo -is -psi -scriptum -ere tr; (commentare) expláno -áre tr; (prendere appunti) ádnoto énoto -are tr, ànnoto [it.annòto]

annotazione adnotátio -ònis f; [appunto] nota -ae f; commentariolus -i m; [registrazione] perscriptio -ònis f

annoverare enúmero -áre tr; [includere] refero -ers réttuli relàtum -férre tr (inter + acc); adnumero -as -are.

annuale ánnuus -a -um.

annualità annuum -i n; annua -orum n pl.

annualmente quotánnis, singulis annis.

annuario liber -bri m annális; index -icis m annuus; liber annalis m; liber memorialis m; index nominum inscriptionumque.

annuìre ádnuo -nuis -nui -núere intr; (acconsentìre) asséntior -iris -sénsus sum -tiri dep intr (+ dat).

annullamento dissolutio -nis f; annullatio -onis f; adnihilatio -onis f; sublatio -onis f; resolutio -onis f; rescissio -onis f abrogátio abolitio-ónis f

annullare ábrogo, infirmo -áre tr; (matrlmonio) solvo -is solvi solútum -ere (matrimonium) tr;
(patto) pactum, testaméntum rumpo -is rupi ruptum -ere tr; tollo -is sústuli sublátum -ere (legem);
excludo -ere | deleo -ere | annihilo -as -are; rescindo -is -ere; dissolvo -is -ere (leges, imperium);
irritum facio -ere; resolvo (stipulationes); everto -is -ere, exstinguo -is -ere; -ati ad nihilum reducuntur evanescuntque; annullo -are (=annullare e annientare)

annullatore cancellatrum -i n.

annullare annullo

annunciare núntio, renúntio, praenúntio -áre tr.| annunciato va - oportet enuntietur

annunciatore núntius -ii m; (an)nuntiátor -òris m (radiophonicus); praeco -onis m.

annunciatrice (an)nuntiàtrix -icis f; núntia -ae f

Annunciazione Annuntiátio -ònis f

annuncio núntius -ii m; denuntiátio -ònis f; - pubblicitàrio libéllus, núntius laudativus; primo - nuntiatio existit prima; - economico pervulgatio f commendativa; proscriptiones -um f

annunziare patefacit (dum) + acc.; nuntio -as -are, annuntio -as -are; denuntio -as -are

Annunziata Maria Deipara annuntiata; Maria Dei parens designata; Maria Virgo Dei Genetrix designata.

annunziato che i nemici si avvicinavano nuntiatio hoste accedere

annunziatrice radiophonica locutrix -cis f

annunzio annuntiatio -nis f; nuntiatio -nis f

annuo ánnuus -a -um.

annusare olfacio -is -féci -fáctum -ere tr/lntr; olfacto -as (naso); [pass.] olfio -eri.

annuvolarsi obnúbilor -ári pass med; [fig] pertúrbor -ári passmed.

annuvolato núbilus [fig] turbátus-a-um.

anodico anhodicus -a -um.

anodino medicamentum mirigativum (mitigatorium); flaccidus -a -um; flaccus -a -um; nihil significans; incertus -a -um; flexiloquus -a -um.

anodo ànhodus -i f; ànhodos -i f

anofele anopheles culex -icis m.

anomalia (LING) anomália ae f; inaequálitas -átis f; (irregolarità) vítium -ii n; enòrmitas -átis f

anòmalo (LING) anòmalus -a -um; [irregolare] inaequális, abnòrmis, dissimilis-e; enormis -e; inaequabilis -e; quod praeter (contra) regulam est.

anomia anomia -ae f; absentia legis.

anonimato anonymia -ae f; voluntas nominis reticendi f; propositum libri (scriptu) sine nomine vulgandi; propositum nomen non profitendi; sine nomine misceri; nell'- silentio.

anonimità anony'mia -ae f

anonimo [persona] ignòtus -a -um; [opera] sine nomine; anònymus -a -um; anonymos -i; auctore ignoto; acephalus; incognitus; ignoti nominis scriptor; scriptor clancularius; -a società consociatio anonyma, societas nulli inscripta nomini; -a sequestri globus anonymus abductorum m; sine nomine globi.

anoressìa anoréxia -ae f; cibi fastidium -ii n.

anorganico non organicus.

anormale a norma abhórrens -éntis; inusitátus, insuetus -a -um; abnormis, enormis -e; insánus -a -um; vitiosus -a -um SR 22; depravatus; pravus; insolitus; extraordinarius; novus.

anormalità insoléntia -ae f; defòrmitas; právitas -átis f; [persona] insánia -ae f; novitas -atis f

anossia deféctus -us m oxygénii.

ansa [manico] ansa manicula -ae f; [insenatura] sinus -us m; (fiume] maeánder -dri m; [intestino] orbis -is m; (pretesto) causa -ae f

ansare anhélo -áre intr; [fig] áppeto -is -ivi/-ii -itum -ere tr, stúdeo -es -dui -ére (álicui rei; ut/ne + cong).

anseatico hanseaticus -a -um.

Ansedunensis

Anselmus -i

ansia anxietas -atis f; sollicitudo -nis f; anxitudo; trepidatio; exspectatio -onis f; aviditas -atis f

ansietà anxietas -átis f; sollicitúdo -inis f; [attesa] exspectátio -ònis f

ansiosamente anxie; sollìcite; (avidamente) cúpide.

ansioso essere - studeo -es -ere.

antagonismo aemulatio -onis f; contentio; repugnantia; simultas naturarum f; innata oppositio; insita oppositorum dimicatio; contentio principiorum; conflictio ideologica f

antagonista adversarius -ii m; adversaria -ae f; adversatrix -ìcis; aemulus; aemulator; aemula; antagonista -ae m [theatr.].

antalgico v. analgesico.

Antartide Antarctica Terra f

antebellico ante bellum (qui, quae, quod ante bellum est, fuit, etc).

antecedente superior -oris

antefatto antecedentia -ium, n pl [causae]; anteriora -um, n pl [tempore prius].

anteguerra tempora ante bellum acta n pl.

antelice ànthelix -licis f [circuitus interior exterioris auris].

antelmintico anthelminthicum -i n; versipelle medicamentum.

antenna antemna -ae f

antennista antemnae àrtifex -icis m.

antepenultimo tertius ab extremo

anteporre habere potiorem; anteferre (àntefers); antehabere

anteprima spectaculum praevium n.

antera anthera ae f [medicamentum compositum].

anteriore antegredior; alicui aetate anteire; futuro futurus exactus

antiabbagliante caecationem tollens; caecatione carens (lumina autocineti , beryllia ocularia).

antiabortista oppugnator abortus m; contrarius abortui.

antiaereo antiaërius, a, um (Bacci); aëronavibus infensus.

antialcolista alcoholismo infensus m.

antiallergico antiallergicum -i n (subst); antiallergicus, a, um.

antiatomico antiatomlcus, a, um; atomorum viribus contrarius; atomicae potentiae adversus.

antibatterico antibactericus, a, um.

antibiotico antibioticus, a um; antibioticum medicamentum -i n; antibioticum -i n.

antiborghese hostis medii civium ordinis m; hostis locupletium; mediocritati locupletium infensus; commodioris rei publicae eversor.

anticamente ab ultima antiquitate, antiquitus; ab antiquo, post hominum memoriam

anticamera procoeton -onis m [atrium moderatoris civitatis].

anticanceroso anticancerosus, a, um; anticanceraticus.

anticarro currifragus; loricatis curribus infestus (adi).

anticatodo anticathodus -i f [lamella ante cathodum instructa].

anticattolico catholicorum odiosus (adi); rei catholicae pernoxius; Ecdesiae catholicae perniciosus; mores catholicos impugnans; catholicorum osor m (subst); nominis catholici inimicus; fidei et consuetudinum catholicarum detrectator.

antichità ex omni memoria aetatum, temporum, civitatum

anticiclone aër antiturbineus m.

anticipare anticipo -as -are, praenuntio -as -are; solvo -is -ere (ante tempus)

anticlericale clericatui adversus (adi); clericatus adversator m; sacris ordinis adversarius; potentiae clericorum impugnator.

anticlericalismo odium cleri n.

antico [profonde radici] inveteratus -a -um; [primitivo] priscus, prisci mores; [che sussiste] vetus (amicitia), vetera; [esiste] vetus veteris; pristinus (in pristinum statum redire); [che non c'è +] antiquus -a -um; (cascus); (esistette) antiquus; senex, grandis natu (persone)

anticoagolo anticoagulum -i n.

anticoagulante anticoagulum, i, n.

anticomunismo odium communistarum i n; hostilitas in communistas; communistarum doctrinae factionisque odium.

anticomunista communistis inimicus, adversus; communistarum adversarius, despector, persecutor.

anticoncezionale atocium -ii n; atocius, a, um.

anticonformismo conformitatis odium n; inimicitia contra conformitatem.

anticonformista conformitatis osor m.

anticongelante antigelidum -i n; liquor gelu comminuens m; liquor gelifugius.

anticongiunturale

anticorpo anticorpus -oris n; anticorpus -oris n [ad immunitatem a contagione].

anticorrosivo anticorrosivum -i n.

anticostituzionale civitatis formae contrarius.

anticrimine crimina praècavens (adi).

anticrisi contra discrimen n.

anticristianesimo odium Christianorum n; studium adversus Christianos.

anticristiano antichristianus, a, um; Christianis infensus, noxius, inimicus; Christianos persequens; Christianorum adversarius m, despector, persecutor; Christianae religionis inimicus; Ecclesiae Christi osor; fidei Christianae detractator. | antichristicolae pl.

anticristo antichristus -i m; Christi adversarius eschatologicus;

anticrittogamico anticryptogamicus -a -um; fungis bacteriisque infestus.

antidata superioris diei ascriptio f

antidatare superiorem diem ascribo.

antidemocratico antidemocratlcus, -a, -um.

antidetonante antipulsatoria substantia

antidifterico antidiphthericus -a -um.

antidiluviano ante diluvium existens, factus.

antidivorzismo motus adversus divortium m; oppugnatio divortii.

antidivorzista divortio contrarius -a m f

antidolorifico doloris remedium -ii n; medicamentum contra dolorem.

antidoping probatio (athletarum) de re stupefactiva f

antidoto antidotum -i n.

antidroga efficax contra medicamenta stupefactiva (adi et subst).

antieconomico rei oeconomlcae contrarius.

antiestetico invenustus, a, um.

antifascista antifascista -ae m.

antifecondativo v. anticoncezionale.

antiflogistico antiphlogisticus (subst); antiphlogisticus, a, um [med].

antifona antiphona -ae, f;

antifurto instrumentum furtum praècavens n.

antigas (apparatus) defensorius adversus gasium; antigasalis masca -ae f

antigelo v. anticongelante; antigelidum -i n.

antigene antigenum -i n.

antigienico valetudlni contrarius.

antigiuridico non legitimus -a -um; iuridicialis.

antigovernativo regimini contrarius, infensus.

antiguerriglia belli tecti propulsatio f

antiguerrigliero bellatoribus tectis renitens, aversus.

antilogico antitheticus, a, um; contrarius; oppositus; pugnans.

antimafia contrarius mafiae (quae dicitur).

antimateria antimateria -ae f

antimilitarismo rei militaris declinatio -onis f

antimilitarista rei militaris osor m f, impatiens.

antimissile contra missilia (motus, actio, instrumentum).

antimonarchico regio dominatui infensus, contrarius.

antimonio antimonium -ii n; stibium -ii n.

antimperialista imperialis potestatis osor m.

antimperialistico imperiosae dominationi contrarius, adversus.

antinazionale nationi infensus.

antincendio contra incendium; materia chemica exstinctoria.

antinebbia contra nebulam (apparatus).

antineutrone antineutron -onis n.

antinfortunistico contra infortunium.

antinomia antinomia -ae f

antinomico antinomicus, a, um.

antinquinamento contra inquinamentum (lex).

antinucleare v. antiatomico,

Antiòcheia Antiochéa, Antiochìa [it.Antiòchia]

antipapa antipapa -ae m.

antipapale Romano Pontifici infensus; contrarius.

antiparassitario antiparassiticus, a, um; insectis contrarius.

antiparlamentare contrarius coetui legatorum popularium (subst et adi).

antipartito factioni infensus (adi).

antipasto promulsis -idis; f; gustatio -nis f; gustus -us m.; fercula prima

antipatia antipathía -ae f; declinatio -onis f; fastidium -ii n [res]; invidia -ae f; animus alienus (vel aversus) ab aliquo [homo].

antipatico fastidiosus, a, um; invisus.

antipatriottico a patria caritate alienus.

antipatriottismo patriae caritatis detrectatio -onis f

antipedagogico puerorum educationi contrarius; pueris educandis hostilis.

antiperistalsi antiperistalsis -is (-eos), f

antipiresi antipyresis -is (-eos) f

antipiretico antipyreticus, a, um; febrim sedans, mitigans; medicamentum antipyreticum n.

antipirina (medicamentum) antipyricum, n [ad febrim depellendam]; medicamentum febrim mitigans, sedans; febris remedium (Bacci).

antipode antichthon -onis m [pl tantum]; antipodes; antipodae; antipodus, a, um.

antipodi adversa vestigia -orum n.pl.

antipoetico a poësi alienus; rudis; pedestris; vulgaris.

antipolitico rei politicae adversus, contrarius.

antiproiettile antiglandarius, a, um; thorax antiglandarius; vitrum antiglandarium.

antiprotone antiproton -is n.

antipsorico medicamentum psoricum n.

antipurgatorio purgatorii vestibulum -i n.

antipurismo puri sermonis detrectatio -onis f

antipurista puri sermonis exactorum adversator m; puri sermonis amatorum adversator.

antiquariato palaeopolium -ii n.

antiquario rerum antiquarum (antiquitatis) studiosus -a -um (venditor -oris m.); palaeopola -ae m; rerum antiquarum mercator, studiosus.

antirabbico antihydrophobicus -a -um; contra rabiem faciens.

antiracket extorsioni contrarius.

antiradar instrumentum radioëlectricun detectorium turbans, n.

antirazionale rationi contrarius.

antireligioso religioni contrarius; a religione aversus; religionis osor.

antireumatico antirheumaticus, a, um; articulorum dolores sedans, mitigans.

antiromano antiromanus, a, um; Romanis infensus, contrarius; qui Romanos in odio habet; Romanorum osor.

antiruggine res robiginem praecavens f, auferens.

antirusso Russis infensus; a Russis alienus; Russorum osor.

antischiavismo motus repugnatorius adversus servitutem m; luctatio adversus servitutis condicionem, adversus rem venaliciariam.

antischiavista adversator servitutis m; adversatrix servitutis f

antisciopero operistitio contrarius.

antisemita antisemites -ae m; Semitarum (Iudaeorum) osor; Semitis infensus; Iudaicae gentis inimicus.

antisemitico antisemiticus -a -um; Hebraeo nomini infestus; a Semitis (Hebraeis vel Iudaeis) abhorrens.

antisemitismo antisemitismus -i m; Hebraei nominis odium; Semitarum odium; aliena (aversa) a Semitis voluntas; alienus a Semitis (Iudaeis, Hebraeis) animus.

antisepsi antisepsis -is (-eos) f (Bacci).

antisettico antisepticus, a, um (Bacci); antisepticum -i n.

antisilurante silurorum propulsator m, propulsatrix f

antisindacale opificum collegiis contrarius.

antisismico antisismicus, a, um.

antislump adversus iacentem rem oeconomicam eflicax.

antismog efficax contra fumum nebulamque.

antisociale antisocialis -e; rei sociali contrarius.

antisolare antisolaris, e.

antispagnuolo Hispanis infensus (subst et adi), inimicus.

antispasmodico antispasmodicum -i; mitigatorium -ii n; medicamentum mitigatorium; mitigatorius, a, -um.

antispastico medicamentum spasticum; medicamentum spasmatis mitigatorium; antispasticus, a, um.

antisportivo ludicris exercendis contrarius.

antistaminico medicamentum antihystaminicum n; antihystaminicus, a, um.

antistatale civitati contrarius, infensus, adversus, inimicus.

antistoria historiae repudiatio f, recusatio; repugnantia rerum.

antistorico historiae contrarius; alienus ab historia; a rerum gestarum veritate abhorrens.

antitaliano Italis infensus, inimicus.

antitarmico efficax contra tineas (subst et adi).

antitedesco Germanis infensus, inimicus.

antitermico antithermicus, a, um.

antiterrorismo consilium (inceptum) contra tromocratas n; antitromocratia.

antiterroristico antitromocraticus, a, um.

antitesi negationis oppositio, f; verbum contrarie relatum; antithesis.

antitetanico antitetanicus, a, um; antitetanicus liquor, m; tetani antidotum n, antidotus f

antitetico inter se pugnantes SR 20; aversus, a, um; alienus; contrarius (alicui); antitheticus.

antitosse medicamentum tussiculare n; adversus tussim eflicax; tussim mitigans.

antitossico medicamentum antitoxicum n; antitoxicus, a, um.

antitossina medicamentum antitoxinicum n.

antitumorale tumoribus contrarius.

antiumanistico antihumanisticus -a -um

antivigilia nudiustertianus dies m.

Antonia -ae

Antoniastro Antoniaster

Antonietta Antonilla -ae.

Antonina Antonilla -ae.

Antonino Antonillus / Antoniolus -i.

Antonio Antonius; Antonillus / Antoniolus -i | Antoninus PlacentinusAntoninus Placentinus

antonomasia per - per excellentiam dictum.

antracite anthracites -is m; carbo fossilis.

antropocentrico anthropocentricus -a -um

antropofagia anthropophagia -ae f; humanae carnis esus.

antropologia anthropologia -ae f; humanae naturae descriptio, doctrina; humanae formae descriptio, doctrina (Bacci); anthropologia culturalis.

antropologo anthropologista -ae m.; anthropologus -i m.

antropomorfico anthropomorphicus, a, um.

antropomorfismo

antropomorfizzare anthropomorphizo -as -are

antropomorfizzazione anthropomorphizatio -nis f

antropomorfo anthropomorphos, a, um; specie humana indutus; hominis formam habens.

antropozoico anthropozoicus; aetas anthropozoica (Bacci).

anuresi urinae cessatio f, impedimentum, difficultas; anuria -ae.

anuria v. sopra ‘anuresi'.

anzi | ma è - quin immo; | - più ancora immo magis; | ed - quin; magis, quinimmo mf 21; immo vero (avversativo), immo etiam; quin etiam [intensivo]; quin immo [correttivo]; potius; | che - quin etiam; | - tutto primum omnium

anziano senior C 48; aetate antecedo -is -ere

anzichè exclusa [dimicatione ad adversarium delendum]

anzidetto [praedictus, praenominatus] | quem (quam, quod) supra dixi (commemoravi)

anzitempo immature

anzitutto imprimis mf 1,4

aorta aorta -ae f; arteria magna.

aortalgia dolor ex aorta m.

aortalgico ex aorta laborans.

aortite aortae inflammatio -onis f

Aosta Augusta Praetoria

Ap. Sed. Leg. Apostolicae Sedis Legatus

apagoge apagoge -es f; deductio ad absurdum [scholasticorum philosophia].

apartheid segregatio hominum coloratorum; segregatio nigritarum f apartitico a factio nibus semotus; factionum (factionis) expers.

apatia lentitudo -inis f; torpor; animi torpor; apathia [gr. apàtheia] apathìa -ae f; socordia -ae f

apatico apàthicus -a -um; torpens (adi); lentus; incuriosus.

apax v. hapax legomenon.

ape [molte api=alveare] apiarium -ii n.

apepsia cibi concoctionis (vel digestionis) difficultas f (Bacci).

aperiodico non periodicus, a, um; non stato tempore recurrens.

aperitivo própoma -atis n.; gustatio -nis f; gustus -us m.; gustatoria -orum n.pl; potio apertiva; Promulsis -idis, f.

apertamente pleno ore, aperte, libere (contr. obscure); dire - palam profiteor; combattere - armis certo -as -are; manifesto, pròpalam (sfacciataggine); palam (contrario di clam); euntes itineribus; viam sternens

apertura motus -us m. apertionis | - a altri: aperta promptaque voluntas aliis serviendi; esigere - postulat ut pateat communicetque+acc.; ambitus -us m.; animus -i m. universis patens; apertio -nis | spatium -ii n.; tensio -nis f; tensùra -ae f; dispositio -nis f; aperitio -onis f; apertio corporis (sectio), templi [sollemnis dedicatio]; animus patens m (transl); animi patentes m pl.

aperturismo animi factionibus minoribus patentes m pl.

apetalo foliorum expers; foliis carens.

apice fastigium -ii n.

apicoltore apiarius -ii m.

apicoltura apium cultura -ae f; mellificium -ii n: ars apiaria.

apicultore v. apicoltore.

apiretico apyretus, a, um; febri carens.

aplasia aplasia -ae f [insufficiens auctus alicuius corporis partis].

aplografia haplographia -ae f [omissio verbi vel litterarum sequentium: vitium amanuensium].

aplografico haplographicus -a -um.

apocalisse

apocalittico apocalypticus -a -um; terrificus, a, um (transl).

apocope apocopa -ae f; apocope -es f; amputatio extremae litterae (vel syllabae).

apocrifo apocrypha -orum n pl; liber ignoti auctoris; liber dubiae fidei; liber falso alicui inscriptus; apocriphus, a, um [Christianorum proprium].

apodissi apodixis -is (-eos) f; probatio, conclusio per deductionem.

apodittico perspicuus -a -um; apodicticus (Gellio); certissimus, evidens; certus; exploratissimus.

apodosi apòdosis -is f; restitutio; redditio.

apofisi apòphysis -is (-eos) f; ossis eminentia f

apofonia apophonìa -ae f

apoftegma apophthegma -atis n; dictum; sententia -ae f; effatum -i n.

apografo apographon -i n; exemplar -aris n.

apolide civitatis expers m f (subst et adi); civitate carens.

apoliticità politica quies f

apolitico rerum civilium incuriosus (subst et adi).

Apollinaris -is.

apollinarismo

Apollo -inis.

Apollonia -ae.

apologetica apologetica disciplina f, doctrina, ars.

apologia apologia -ae f

apologistico defensorius, a, um.

apologo fabula -ae f; apologus -i m.

apoplessia apoplexia -ae f; sanguinis ictus.

apoplettico apoplecticus, a, um.

aporia aporia autem, id est consternatio; aporia -ae f

apostasia apostasia -ae, f; apostatio; apostatus;.

apostata apostata -ae m f; religionis desertor; a vera sfuga ad impietatem (ad nem) transfuga (Bacci). apostatrix, icis, defector; religionis desertor; a vera religione transfuga; ad impietatem (ad falsam religionem) transfuga (Bacci).

apostatare apostato are; secedo, deficio.

apostatico apostaticus -a -um; seditiosus, rebellis.

apostema apostema -atis n.

apostolato apostolatus, us, m.

apostolicità apostolatus -us m; apostolicitas -atis f

apostolo apostolus -i m.

apostrofare apostrophum inscribo; compello, are; redarguo -is -ere; appello.

apostrofe apostropha -ae f; apostrophe -es f; compellatio.

apostrofo apostrophus -i m.

apoteosi consecratio -nis f

App. Appius

appagarsi luo -is -ere; luor -i.

appaltare (prendo) conduco -is -ere; (do in) loco -as -are; loco, are; redimo.

appaltatore ergòlabus -i m; locator [possessor]; conductor; redemptor [ab alio conducit vel redimit].

appalto redemptio -nis f; locatio -onis f; conductio.

appannaggio annua publice decreta n pl; annua alicui decerno; dos dotis f [filiae]; mensa -ae f [viri ecclesiastici].

appannare caeco, are; obscuro; excaeco, are.

apparato (critico) supellex -ctis f critica

appare all'evidenza evidenter apparet

apparecchiare (mensa) sterno -is -ere triclinium.

apparecchiatura apparecchio.

apparecchio apparatus -us m; apparatio -onis f; praeparatio -onis f; ornatus; ornamentum; instrumentum -i n; - da ricognizione aeronavis exploratoria f; aëroplanum exploratorium n; da caccia - Aeroplanum insectorium; - radiofonico instrumentum radiophonicum n; capsella radiophonica; - televisivo instrumentum televisificum n; scrinium televisificum; televisorium -ii n.

apparente confictus, a, um; speciosus -a -um.

apparentemente specie tantum negativa

apparenza adumbratio -nis f; species, aspectus, habitus, apparentia -ae; - e realtà specie ... re, simulatio -onis f.

apparire al suo - simul atque est promulgatum

appariscente speciosus -a -um

apparizione conspectus -us m (actio apparendi); - terrificicante species -ei f; monstrum -i n.; visus -us m.; spectrum -i n; portentum -i n; visum -i n; praesentia -ae [deorum]; (nel sonno) visa somniorum; ortus; adventus; visio -onis f (apparens); imago; simulacrum; umbra; visa n pl; apparitio -onis f (in religione).

appartamento diaeta -ae f [series conclavium et cubiculorum].

appartenenza pertinendi condicio f; adscriptio -nis f; (per loro) cum a Christo plene possideatur | (reciproca) mutuo ad se pertinere | (oggettiva) pertinet revera.

appartenere (conseguenze) consectaria (ea quae c. sunt); ac quidem theologiae morali accensetur; - intimamente arcte coniungitur | - solo solius esse potest

appassionatamente seguire: pendens

appassionato vivus -a -um; concitatus, a, um; incitatus; ardens; fervidus; inflammatus; flagrans; studiosus, a, um; cupidus.

appellare appellationem interpono, admitto, improbo; compellare, ferventer evocare, rogatus -a -um | compellavimus Ecclesias.

appena non - protinus, simul ac | - possibile primo quoque tempore; vix; - che simul ac (atque), ubi, statim , ut; è - il caso di ricordare vix commemorare attinet (ea)

appellare -rsi alla responsabilità ad officium (viri) redit | - a arcesso + acc. | cohortatur (civitatem ut); provoco ad; appelliamoci commemoremus

appello apostropha -ae f; apostrophe, compellatio; appellatio -onis f [ius]; gravia verba; convocatio -nis f C 2; hac appellatione intendit; invitatio -nis f; fare - compellando, nostram mentem lacessunt; provocatio -nis f; nomenclatio -onis f [plures nominatim appellantur]; monitio -onis f; arcessi tus; rogatio [ad aliquid faciendum]; -lli dell'umanità rogationes humanae familiae f pl.

appendicite colicae appendicis inflammatio f morbus m.

Appennini Mons Apenninus, Apennines

appercezione percipiendi sensus m, conscientia; scientiae amplificatio f; cognitionum acquisitio; notitiarum summa.

appesantimento quibus onerata est

appestato pollutus -a -um.

appetito appetitio -onis f; appetitus -us m.

appetitoso appetentiam excitans, faciens; palatum suscitans; salivam movens; stomachum excitans; sapidus; venustus, a, um (transl); iucundus; pulcher; festivus.

appiattimento

appiattire extenuo, are; (ex)aequo -as -are; minuo -is -ere.

appiccicatura glutinamentum tenue n [res conglutinata male]; additamentum ineptum n (transl).

appiedare aliquem ex equo desilire iubeo; pedibus pugnare aliquem iubeo; ad pedes deduco, adduco.

appiedato miles ex equo desilire iussus m; pedibus pugnans; ad pedes adductus, a.

applauso plaudo -is -ere alicui; fare - clamores extollo -is -ere; clamor -òris m.

applicare adhìbeo -es -ere; -RSI con zelo non medìocrem operam do -as -are.

applicativo exercitus | rebus usurpatus

applicato concitatus, a, um; incitatus; ardens; fervidus; inflammatus; flagrans; studiosus, a, um; cupídus; psicologia - psychcologia in rebus collocata f; animi pervestigatio usurpata, exercita.

applicazione [applicatio] | observantia | exercitium -ii n ordinatum; ut eidem doctrinae certam addant figuram et usum; usus; - scientifica studium scientiarum; - concreta usus; quod ad effectum reapse perducit + acc. SR 6; - pratica consecutiones cotidianae; -i delle scienze scientiarum usus; -ni tecniche rerum technicarum applicationes f pl; rei technicae applicationes.

applique parietariae làmpadis fulcrum n; lampas (electrica) parietaria.

appoggiare studere; appoggiarsi (al bastone) niti baculo; annìtor -eris; faveo -es -ere; -to ad un bastone hastilis

appoggio firmamentum -i n; sustentaculum -i n; patrocinium -ii n; - entusiastico cupientissima [plebe]; fiducia -ae f; punto di - fulcrum -i n; fultura; fulcimen; adiumentum -i n; -gi politici e militari politica fulcimenta et militaria reperiunt.

appollaiarsi super arbore sisto -is -ere.

Apponius Apponio

Apponio Apponius -ii.

apportare apporto -as; efficior (Christi gratia effecta).

apporto della filosofia elementa philosophiae; affero | monitum | additamentum; dare - praesto -as -are operam; -i [scientiarum phiiosophiaeque] fructibus [usus]

appositamente de industria

apposito ad hoc ipsum | -a creazione organismi creata pacis quaerendae compago

apprendere disco -is -ere, intellego -is -ere

apprendimento cognitio -onis f; disciplina et experientia rerum; cognitio mnemonica per perspicientiam, per imitationem, per instrumentum.

apprendista tiro -onis m. operarius; tiro in arte (aliqua) m; tiro tonsor; tiro faber; tirocinium in arte (vel universe in artibus) n.

apprensivo timidus, a, um; sollicitus.

apprezzabile laudabilis -e; honestus -a -um

apprezzamento aestimatio -ònis f (ob fidem

apprezzare aéstimo -as -are

approccio exploratio animi f; - antropologico methodus -i f; definitio -nis f; animum alicuius exploro; voluntatem alicuius exploro.

approfittare traho -is -ere commodum ex (ea)

approfondimento altior perceptio f; perspectio; pertractatio; abstrusior disputatio; perspicientia -ae f (ineffabilis); - dei fondamenti ut penitus perspicerentur fundamenta.

approfondire altius perspicio; penitius (animo) comprehendo; altius perscrutor; subtilius inquiro -is -ere; pervestigo, perscruto; amplifico, perpendo (altius); plenius incumbo -is -ere in + acc.; altius perquiro -is -ere SR 11; alte perscrutari.

approfondito acris -e, acutus -a -um, perfectior, perfectiore modo mf 1.

appropriarsi suum facio -is -ere, in suos usus converto -is -ere; easque suas facit; sibi aliquid vindico -as -are

appropriatamente congruenter

appropriato idoneus -a -um

appropriazione velut proprium vindicare, 'asciscere'

approssimativa (coscienza) vaga conscientia f; incerta, verisimilis conscientia;

approvazione

appròvo àpprobo -as -are; approvato: comprobaverant

approvviggionamento

appuntalapis cuspidamentum scriptorii lapidis n

appuntamento constitutum -i n; congressio [cum]; locus ad conveniendum dictus; constitutum habere cum aliquo.

appuntato miles electus m.

appunti adversaria -orum n.; nota -ae f; - di lezione adversaria sscholastica n.pl.

appunto in eo fuit ut.

apribottiglia instrumentum lagoenarum apertivum n.

apriori ex antecapto iudicio; ex antecapta sententia.

apriorismo antecaptum iudicium, n; antecapta sententia f; antecapta animo rei informatio; apriorismus -i m [philos et theol].

apriorista aestimator ex antecapto iudicio m.

apriorità experientiae praetermissio f, neglectio.

aprire aperio -is -ire, patefacere, resero -as -are, dilato -as -are; - l'istruttoria quaestione adhibita; - completamente adaperio -is -ire; -RSI sese recludit | - la via: prostat via; aperit (se) + dat.

apriscatole instrumentum vasculorum apertivum n; instrumentum capsellarum aperitivum; aperculum -i n pyxidum [can opener].

aquaplaning via aquis lubrica f

aquila bicipite aquila biceps f

Aquileiense concilium

Aquilinus -i.

ara decámetrum -i n quadratum (mensura).

araba fenice Araba Phoenix

arabismo Arabismus -i m.

arachide arachis -idis f; [nucella subterranea]; arachis hypogea.

aragosta locusta -ae f. marina; (colore) locustae marinae color m.

araldica ars heraldlca f; de generum insignibus doctrina; stemmatum ars; ars exarandorum insignium.

araldo caduceator -oris m.

aranceto ager malis Sinensibus consltus m.

arancia malum Sinense n. [vulgare]; malum Sinicum; arancium -ii n; (malum) arantium, aurantium.

aranciata potio malosinensis f [malum + Sinense]; a(u)ràntina potio -nis f

arancio citrus -i f sinensis

arazzo aulaeum -i n.

arbitrariamente arbitratu suo

arbitrio sfrenato libido -inis f

arbitro (sportivo) arbiter -tri m; ludi iudex; certaminis iudex.

arbusto arbustum -i n.

arcaismo priscum verbum -i n.

Archangélus -i.

archeologia subacquea subaequorea archaeologia

archeologo archaeologus -i m; - dilettante archaeologus voluptatis causa m.

archetipo archetypum -i n.

archiatra archiatrus -i m; archiatros -i m; archiater -tri m.

archicenobio archicoenobium -ii n.

Archid. Archidiaconus

Archidiaconus Romanus

Archiep. | Archiepus. Archiepiscopus

archimandrita archimandrites -ae m [qui monasterio ritus Byzantini praeest].

Archiprb. Archipresbyter

archiveconomia oeconomia tabularia f [studium et administratio tabulariorum].

Archiviazione Repositio in tabulario

archicenobio

archivio tabularium -ii n; archivum -i n.

archivista archivarius -ii m.; tabularii custos -òdis m.; praefectus -i m. archivista

arciabate archiabbas -atis m.

arciabbazia archiabbatia -ae f

arciere sagittarius -ii m.

arcipelago archipelagus -i n; mare insulis refertum.

arciprete Archipresbyter

arcipretura Archipresbyteratus

arcivescovo archiepiscopus -i m.

arcobaleno arcus caelestis m; arcus pluvius; iris -idis f

arconte archon -ontis m.

Ardennes Arduenna -ae

ardentemente ardenter, enixe

àrdere ardère

ardesia lapis sèctilis m.

arditezza licentia -ae f

area geografica plaga SR 45; aree di miseria e di sottosviluppo provinciae egestatis et mancae progressionis; - depressa regio inops f; regio pauper; haud opulenta arva.

Arelatensis Arles

areligiosità religionis neglegentia -ae f

areligioso religionis expers m.

argento vivo vivum argentum, n; hydrogyrus; hydrargyrus.

argine agger -eris m.; porre -i coercendis...

argomentazione ratio onis f; - dell'avversario adversaria -orum; -i placita -orum (philosophorum).

argomento argumentum -i n.; res rei f; proposita -orum n.; materia -ae rerum; | uscire dall'- a proposita re declino -as -are, deflecto -is -ere, aberro -as -are, digredior -eris -edi; | insistere su - premo -is -ere argumentum; | in relazione all'- ad id quod erat propositum; | tornare all'- ad id unde digressi sumus redire; ad rem, ad textum, ad propositum reverti; id quod propositum est, notitia; id quod quaeritur (-imus); peristasis (Petr.)

arguire argumentari, colligo -is -ere

arguto argutus -a -um; molto - [admodum] scitum [est illud]

arguzia lepos -òris m. [lepre= lepus léporis m.]

aria condizionata temperatus aër -is m.; instrumentum aëri temperando n.

arianesimo

arianna filo d'-

ariano arius -a -um

arido ieiunus -a -um

arietta levis aura f; cantiuncula -ae f; ballistium -ii n [inter saltandum]; ballistia -orum n pl.

aringa aringus -i m; harengus -i m; aringus (Bacci).

Aristarchus -i.

Arìstide (com.) -ìde Aristìdes-is

aristocratico vir nobilis m; mulier nobilis f; elegans -ntis; optimates -(i)um m; optimas -atis; nobilitatis fautor; nobilis -e; exquisitus; moribus urbanis; politus; cultus; delicatus; animo liberali praeditus.

aristocrazia nobilitas -atis f; optimates m pl; boni cives; delecti cives; principes civitatum; flos floris m (transl); robur; excellentia; proceres -um m.; primores civitatis, boni.

Aristoteles -is

aritmetica numeri -orum m.

aritmeticamente numeris, numerorum ratione

aritmia discrepantia -ae f; vocis (vocum) discrepantia [mus.]; orationis (verborum, versuum) discrepantia [in loquendo et in scribendo]; inaequalitas -atis f; arhythmia -ae f [vitium corporis]. |

aritmico dìssonus, a, um; absonus; discors; discrepans; inaequabilis, e.

arlecchino sannio -onis m (Cic.).

arlecchino scurra centunculatus m; sannio.

Arles Arelatensis

arma - nucleare nuclearis arma; -i convenzionali arma usitata n pl, árma conventionália; - chimiche; - atomiche arma atomica n pl.

armadillo porcellus -i m. loricatus (zool.)

armadio armarium -ii n.; vestiarium -ii n. (armarium -ii n.)

armaiolo armifactor -oris m.

armamentario armamentarium -ii n [quatenus receptaculum significatur, ubi res reconduntur]. 2 instrumentum -i n [cum res ad artem quandam exercendam aptae indicantur]. E.g. instrumentum venatorium.

armamenti arma-orum n pl; [bellici] instrumenta belli; corsa agli - cursus ad armamenta; armorum apparandorum furor cursusque m; furor cursusque ad bellica instrumenta apparanda; rei militari augendae contentio (Bacci).

Armandus-i.

armato cemento - ferro arenatoque

armi da fuoco Arma Ignivoma

armistizio indutiae -arum f

armonia concordia -ae f; in harmonico gressu; | - con quelli posseduti congruentia (cum veteribus); constructio, (harmònia), conspiratio consensusque; | concentus, consensus, cohaerentia, convenientia

armonica accórdeon -ei n [Ziehharmonika, accordion (mus.)]; - a bocca harmonica inflatilis

armonio harmonium -ii n; [armonium] harmonium -ii n [a A.F Debain a.1846]; plectrum pneumaticum (I. Bennini,

armonizzare concilio -as -are, concino -is -ere; consentio -is -ere

armonizzazione componendis (de divinis rationibus componendis in cultus humani formis); officia conciliationis

aroma [carne arrosto] cni(s)sa -ae f

aromatico aromaticus; pianta -a aroma -atis n.

arpa harpa -ae f

arpeggiatore pulsator harpae, m.

arrabbiare (faccio) indignationem moveo -es -ere

arrecare importo -as -are

arredare instruo -is -ere

arrembaggio harpagonum iniectio f

arrestare comprehendo -ere (arresto -re); apprehendo. 2 consisto, ere (refr). syn: sisto; subsisto.

arrendevole meno - saevus

arresto comprehensio -onis f; custodia. 2 intermissio -onis f Syn: cunctatio; retardatio; status -us m; senza - indesinenter;

arretrato retroactus, a, um. syn: praetermissus. 2 incultus, a, um (transl). 3 obsoletus, a, um. Syn: vetustus; -ti stipendium retro debitum n, praeteritum; antecedentia -um n pl.

arricchimento qua et ipsa ditior evadat; plurimum confert hominis locupletandae dignitati; augendae capitibus, locupleto -as -are SR 10; accumulatio uranii

arricchirsi complere (mutuo se); arricchisce ditescit; -to ditatus -a - um

arricciare -il naso nares corrugo -as -are, aliquid fastidio -is -ire

arringa contio -onis, f Syn: oratio; alloquium; allocutio.

arrivare fino a - [in silentium] usque descendo -is -ere | arrivare può - valet pervenire (eo quidem usque ut)

arrivederci fra tre giorni post dies tres te videbo; Arrivederci; valedictio -onis f.

arrivismo effrenus ambitus, m; effrenatus c syn: immodica ambitio; immodicus publicorum munerum ambitus; immodicus et effrenatus gloriae ambitus.

arrivo punto di - terminus -i m.: al suo - illuc cum advenit

Arroasienses constitutiones

arroccamento adroccatio -nis f (lus).

arroccarsi adrocco -as -are (lus.)

arroganza lascivia -ae f

arrògo àrrogo -as -are

arrossire senza - sine rubore

arrostire asso -as -are (sulla graticola in craticula)

arrosto con patate caro assa cum tuberibus solani; assum -i n.; craticulatum assum

arrotondare quadro -as -are orationem; - le cifre summatim comprehendo -is -ere

arruffapopolo vulgi [per]turbator, m. syn: concitator.

arruolare conscribo -is -ere; arruolarsi ultro nomen do das dare

arsenale officina armorum, £ Syn: navale armamentarium; - d'armi armamentarium -ii n.

arsenali apparatus -us m. militaris SR 10

arsenico arsenicum -i n.

arte del vasaio figlìna -ae f; -i e mestieri artium munerumque (schola); - e scienze optimae artes; - culinaria ars culinaria, f Syn: ars coquinaria; - medica ars medica f; ars salutaris; medicina; - clinica ars clinica f

arteria arteria -ae f; [via] principalis via f, via, optima via.

arteriografia arteriographia, ae, f

arteriosclerosi arteriosclerosis -is (-eos) f; arteriarum duritia (durities).

arteriosclerotica demenza arteriosclerotica insania f; Syn: ex arteriarum duritia amentia; ex a. dementia.

arteriosclerotico arterioscleroticus, a, um. syn: arteriarum duritia (duritie) laborans. arteriosclerotica dementi a.

artesiano [pozzo] - artesianus, a, um (puteus) [e regione Gallica Artois, Latine Artesia].

artico arcticus, a, um | ad polum pertinens

articolazione articulus -i m.; artuum nexus, m. syn: commissura. 2 verticulae, arum, f pl. Syn: catenatio mobilis.

articolo di giornale commentatio -nis f; - di fede; -li da regalo res donabiles f pl; caput doctrinae, caput legis; articulus -i m [cum de scriptionis alicuius vel de sermonis partitione agitur]. 2 commentatio, onis, f; commentatiuncula, ae, f [cum de brevi agitur scriptione]. 3 merx, mercis, f [cum agitur de re mercatoria].

artificiale artificialis -e; artificiose quaesitus | satelliti -i artificiosi satellites

artificialmente dolose

artificiere pyrobolorum diruptor, m.

artificio dolus -i m.; astutia -ae f; calliditas -atis f; fallacia -ae f; ars -rtis f; -i abili callidae artes; senza -i inlaboratus

artificiosamente contorte; «ne quid perturbate, ne quid contorte dicamus». syn: ficte; fallaciter.

artificiosità artificiositas -atis f

artificioso nimis exquisitus -a -um, fucatus -a -um; [artificiosus = artistico]; ex industria contortus; fictus; quaesitus; fallax.

artigianato opificum artes et munera n pl.

artigiano-artista faber et art;fex, m;

artiglieria regimentum -i n. tormentarium [artillery regiment]

artiglio unguis -is m.

artista artifex -icis m.; artifex atque magister; perfectus scriptor (poeta) atque artifex

artisticamente singulari arte summoque artificio; exquisita arte elegantique ratione; affabre, artificiose; arte, summa o politissima arte, eleganti arte

artistico artificiosus -a -um; singulari opera artificioque perfectus; plenus artis, arte factus; politissima arte perfectus; attività -a artificia

artrite arthritis -is f

Arturus-i.

Arvernensis

asbesto asbestos, i, f; [est nomen gemmae, quae in montibus Arcadiae invenitur, ferrei coloris; sic appellatur quod semel accensa nequit exstingui. Nunc vero id nomen ad metallum transfertur, quo utuntur ad conficienda textilia vel tectoria parietum ignibus impervia] Syn: amiantus.

asbestosi asbestosis, eos, f; [pulmonum morbus, quo afficiuntur, qui operas fabriles praebentes pulverem ex amianto nimium spiritu duxere].

ascelle axillae -arum f; sotto le - subalaris -e [axillary]

ascendente auctoritas -atis f; dignitas; gratia; opes; eclipticae lineae regio f; scandens astrum n; -i ascendentes -ium m pl; maiores; ascendens -entis (adi).

ascendenza initia, orum, n pl. E.g. initia sua

ascensione

ascensore anabathrum -i n [tabulatum quo ascendebatur ludorum spectandorum causa]; pegma scansorium; cellula scansoria; machina scansoria; pensilis cellula ; per scansorium pegma ad tertiam domus tabulationem ascendo; [deorsum] deferri, descendo -is -ere, devehi; tolleno -nis; anabathro [sursum] ascendo -is -ere, elevari, evehi.

ascensorista anabathri minister, m.

ascesi disciplina -ae f ascetica

ascesso apostema -atis n; suppuratio; abscessus -us m.

asceta ardens virtutis studiosus rerumque caelestium contemplator

ascetica

Ascisc Hasisum-i, n.

asciugacapelli machinula -ae f favonia; siccatorium -ii n.

asciugamani v. asciugamano.

asciugamano manutergium -ii n.

asciugatore instrumentum siccatorium, n.

asciugatrice machina siccatoria f; anhelator suspiriosus; spiritus angustioris (gen); spirandi difficultate

ascoltare sermonem alicuius aucupor -àris -ari, capto -as -are; (ausculto -as -are)

ascoltatore auditor -oris m.; auscultator -oris m.

ascolto auditio -nis f; audientia -ae f; auditio.

ascrivere

asessuale non sexualis -e. E.g. non sexualis procreatio

asettico asepticus -a -um

asfalto asphaltus -i m.

asfissia suffocatio, onis, f; spiritus interclusio.

asfissiante spiritum intercludens; animam obtundens; fatigans. 2 molestus, a, um-

asfissiare spiritum intercludo- Syn: suf

asfittico spiritus (vel animae) interclusione laborans. Syn: asphycticus.

asilo asylum -i n [cum agitur de inviolabili sanctitate alicuius templi]; perfugium -ii n; - infantile nepiagogium -ii n; hospitium -ii n; ludus pueritiae m [disciplina puerorum antequam scholas obeunt].

asimmetria rerum ordo discors m; discrepans partium compositio; dissona facies; pars; abnormis

asimmetrico asymmeter -tra -um.

asincronismo asynchronismus -i m.

asincrono asynchronicus, a, um.

asino cercare l'- e esserci a cavallo arrepta candela candelabrum quaeris, intus habet quod poscit, frondem in silvis non cernere, quaerit aquas in aquis

asismico asismicus, a, um. Syn: contra terrae motus munitus; adversus terrae mo. tus pericula praemunitus (Bacci).

asma asthma -atis n; anhelitus; anhelatio; suspirium; spiritus difficultas; spirandi asperitas; angustiae spiritus.

asmatico asthmaticus -a -um.

asociale insocialis -e.

asola ansula, ae, f

asparago asparagus -i m.

aspersione

aspettare exspecto -as -are; maneo -es -ere; -arsi spero -as -are; senza - imprudens -ntis; che non se l'aspetta inopinans aspettativa exspectatio -onis f

aspetto ratio -onis f; adspectus -us m; forma -ae f; latus -eris n; species -ei f. | alcuni -i quosdam tantum ad aspectus; | altri -i de aliis rebus et rationibus; quaedam rationes; quidam adspectus; facies -ei f | aspectus politicus socialis oeconomicus; | - caratteristico proprietas; | - deontologico ratio deontologica; | - diverso rationes variae rerum; | - esclusivo omnis -e; | - essenziale essentiae res propria; | -ti essenziali necessarii; | -ti fondamentali facies primariae f pl; | - ideologico ratio ideologica; -ti istituzionali institutorum formae f pl; | - particolare peculiari proposito, aspectu; | - psicologico res psychologica f; | - sociale partes sociales; | sotto l'- tum pro (doctrinali) tum pro (communi) usu; | sotto molti altri -ti multis (aliis, ceteris) rebus; | -ti strutturali structurarum formae f. pl. | aspetti e momenti elementa ac tempora | aspetto inedito antehac invisam faciem

aspirapolvere aspiratrum -i n. (pulveris); pulveris hauritorium n.

aspirare affecto -as -are SR 46, appeto -is -ere, adfecto -as -are, opto ut; studeo + dat.

aspirato aspiratus -a -um

aspirazione | nostra 'f' minore spiritu exprimitur quam Graeca [fi]; | appetitio, contentio, studium, voluntas, vota; | -i più diffuse: appetiones universaliores [generis humani]; | appetitiones, cupido. cupiditas, desideria; | - profonda haud secus atque alta quaevis cupiditas; | [gramm.] aspiratio; | - dei popoli desiderium [pacis] populorum; | - profonda cupiditas alta; | - dell'animo appetitiones animorum; postulo -as -are mf 24; | -i troppo in alto: nimis magna adfectas; | -i più alte: summa concupisco -is -ere, adpeto -is -ere; ad maiora tendo -is -ere;

aspirina aspirinum -i n.

asportare asporto -as -are

aspro salebrosus -a -um, acerbus -a -um

assai - pochi admodum pauci.

assalire sono assalito oppugno(r), peto(r).

assalto d'- incursans; - oratorio aggressio -nis f

asse portante axis -is m. praecipuus

assegnare assigno -as -are; assignatio -onis f valoris

assegnazione assignatio -nis f (valoris)

assegno perscriptio -nis f; assignatio -nis f (argentaria); mandatum nummarium n (Bacci); -i familiari scidulae nummariae familiares f pl; - a vuoto inane mandatum nummarium n. | charta nummaria cursualis vel syngrapha cursualis

assemblaggio unio -nis

assemblea del Sinodo Synodalis coetus | conventus | - generale ONU: Coetus (Unitarum Nationum Generalis

assembly language lingua,ae f machinalis

assenteismo (frequens) sui officii neglegentia; muneris neglegentia; infrequentia; absentiae mos.

assenteista inofficiosus -i m; inofficiosa -ae f; infrequens (muneris sui); qui frequenter officio abest.

assenza in - cum nullae essent; - di gravità agravitas -atis f; nullus vel mancus

assenzio apsinthium -ii n.

asserire assero -is -ui -rtum

asserirsi libero se adlego -are ex servitute in ingenuitatem

asservimento subiugatio -onis f

assessore

assetto status, us, m. E.g. novus status comparatur.

assèvero assevèro -as -are

assiale axialis -e, axon àxonis m.

assicurare praesto -as -are; incremento prospiciendum; curo + acc [curet universa implenda quae sint pacta]; confirmo -as -are

assicurata (lettera) epistula publica cautione missa f

assicurazione Cautio damni | | assecuratio -nis f; cautio -nis f; | compagnia d' - Societas vitae cautioni exercendae | - sociale assecuratio socialis; | - malattia assecuratio aegrotorum; chrematógraphum -i n. [security]; | - sanitaria assecuratio valetudinaria; | -ni verbali verborum confirmationes
- per la vecchiaia cautio pro senectute f; testificatio -onis f; cautio de aliqua re | periculorum cautio f | | società di - per la vita cautio pro vita f E.g. societas vitae cautioni exercendae

assiduo adsiduus -a -um

assillare quibus magis angitur

assimilare agnosco -is -ere in omnibus; adsumo -is -ere omnino

assimilazione attractio -nis f litterarum

assioma pronuntiatum -i n.; enunt[c]iatum -i n.; effatum -i n.; decretum -i n.

assise assise congressus | iudices, um, m pl. Syn: quaestio; totam quaestionem a severitate ad clementiam transtulit

assistente adiutor -oris m; assistens; - di bordo diaetaria f; aeronauticus hospita; assistens cellerarii; - di volo (=hostess) Hospita aeronautica; -i sociali adiutores sociales; curator socialis m; - medico mediastinus -i m; medicus assidens; - ecclesiastico sacerdos curator m.

assistenza praesidium -ii n. FC 44, subsidium, adiumentum; presenza: assistentia -ae; - ai disoccupati auxilium opificum opere carentium n; - ospedaliera curatio in valetudinario, f; cura -ae; - agli handicappati membris orbatorum opitulatio f; auxilium; impeditorum opitulatio; - ai poveri opitulatio pauperum f; - ai feriti vulneratorum ratio f; - pediatrica curatio puerorum f; - sanitaria curatio medica, medicorum; sanitatis subsidia; - sociale auxilium, subsidium sociale, assistentia socialis; opitulatio, onis, f Syn cura; patrocinium.

assistenziale Civitas commodorum

assistere operam do -as -are

assistito essere adiuvari

asso princeps -icipis; lasciare (piantare) in - aliquem deserere

associativo forme consociationes; a livello - coetuum

associato in forma - consociatus aliis; -ti consociati -orum m pl.

associazione consociatio -onis f; congregatio, societas; consortium; sodalicium; - dei lavoratori collegi opificum n; -ni consociationes -um f; - giovanili coetus, consociationes iuvenum; - professionali: consociationes professoriae; associatio -onis f.

associazionismo sensuum congrega f syn: opinionum coniunctio; N collatio. 2 liberi consortii ratio, f [haec ad sermonem politicum pertinet].

assoggettarsi obsecundo -are.

assolo sincinium -ii n. . mono 2 auctor praestantissimus, m.

assolto adimpletur (magis ac magis) per

assolutamente unico neque iterabilis

assolutismo absolutismus -i m.

assolutizzata absolutus -a -um ducitur

assolutizzazione dominatus -us m.

assoluto prevalere prorsus praevalere debere; - [non relativo] ipse; in modo - sua ipsa vi; ablativo - ablativus (casus) absolute positus; perfectus | summus, infinitus; limen -inis n absolutum

assoluzione absolutio -onis f

assolvere compito affidato creditum sibi implent munus; - compito in munere suo explendo

assomigliare similis -e mf 28.

assommarsi confluo -ere

assonanza assonantia -ae f

assorbenti panni hygienici

assorbimento absorptio -nis f; inclusio -nis f; absorbeo -es -ere mf 14

assorto totus in aliqua re

assottigliare extenuo -as -are

Assuérus -i.

assumere assumo -is -ere (laicos oportet munus a.); suscipio -is -ere; - rilievo maximi momenti facio -is -ere. assumere - l'atteggiamento habitum a~ mo

assunzione di sensibilità sentiendi vis; - di responsabilità spectato officio, conscientiam officii; - di valori bona assumit

assurdità absurda -orum npl, res absurda; absurditas -atis f; insulsitas -atis f; perversitas -atis f; pravitas -atis f, stultitia, monstrum

asta truccata auctio fallax f

astenia languor -oris m.

asta casa delle aste Domus auctionaria | vendere all'- in auctione persedere; | a mezz'- vexillum in me palo propositum n.; vexillum in dio palo propono

astemio antialcoholista -ae m.; abstemius; ebrietatis expers.

astensione abstentio, onis, f

astensionismo abstentio recusatoria, f ars contemplativa sine decretis suis est,

asterisco asteriscus -i m.

Asterius Ansedunensis

asteroide asteroides -is

astice ástacus -i m.

astigmatismo astigmatismus -i m.

astinenza temperantia -ae f; moderatio -nis f; - dal vino abstinentia a vino, conviciorum; continentia, ae, f; abstinentia -ae f; abstentio, onis, f (a medicamentis stupefactivis); abstentio superiorum (vitiorum) inutilis est, nisi consequentia adhibeatur intentio ». E.g. ex abstentione accessio critica. | abstinentia. 2 quies -etis f

astorico ab historia avulsus.

astrale astralis, e; ad astra nertinens; sidereus

astrarre seposita (revelatione) mf 20

astratto iniustitia et intemperantia fugiendae/da sunt; concreto abstractus concretus RH 13; 'abstractus'; in cogitatione defixus- 2 ab-

astrazione abstractio -onis f [phil]; res non hnita.[facendo] - sepositis, seposita; cogitatio -nis f; -ni notiones abstractae f pl.

astrofisica astrophysica -ae f

astronauta cosmonauta -ae m.; astronauta -ae m; nauta sideralis m. syn

astronautico astronauticus -a -um

astronave navis sideralis f

astronomìa astronòmia -ae f

astronomo astronomus, i, m.

astuccio theca -ae f

astuto astutus -a -um

astuzia callidum consilium -ii n.; (astus -us m.), astutia -ae f; dolus -i m.; calliditas -atis f

atassia ataxia -ae f; corporis (membrorum) motus regendi impotentia.

atassico ataxIcus, a, um. Syn: corporis motus regere impotens.

atavico a maioribus habitus.

atavismo vis ab avis prolapsa, f; mores ab avis prolapsi m pl.

atavus : great-great-great grandfather, ancestor.

atecnico sine arte; imperitus; ad artem non pertinens.

ateismo nulla Dei fides f; atheismus; irreligio.

ateista irreligionis suasor m; doctor est incredibilius

ateizzazione atheismi inductio f

atelier tabema -ae f; officina; stractus, a, um [de rebus]. syn: inhnitus; neque visu neque tactu manifestus; recon-

ateneo Athenaeum -i n. Syn: maxima ditae abstrusaeque res, f pl. 3 incorpora- studiorum sedes. Iis, e; incorporalia, n pl.

ateo negans Deum; qui deum esse negat; atheus -a -um; irreligiosus.

atermico athermicus -a -um.

ateroma atheroma -atis n.

Athalaricus -i.

Athanasius -ii.

atipico enormis -e; extra ordinem; extraordinarius; atypicus.

atlante orbis terrarum tabulae f pl; tabularum geographicarum volumen n; orbis terrarum regiones depictae.

atleta athleta -ae m; fortissimus vir, lusor; peritissimus lusor.

atletica res athletica f; ars, athletica exercitatio; athletica certamina; corporis membrorum exercitatio; lusus.

atletico athleticus -a -um; corpore conspicuus; corpore permagno; (tipo) athleticum caput, n; Syn: vir (mulier) praestans et fortis; homo valens; vir (mulier) hrmo corpore.

atletismo ars athletica f; studium se exercendi.

atmografia atmographia -ae f

atmosfera ambitus -us m; aër circumiectus m (terris); condicio f [transl] (rerum); v. clima.

atmosferico atmosphaericus -a -um; caeli (mutationes).

atollo insula corallica f; atollus -i m; insularum corona.

atomico atomicus -a -um; qui (quae, quod) ad atomos attinet.

atomismo atomismus -i m; doctrina de atomis.

atomista atomismi fautor m.

atomistica physica (vel physice) atomica f

atomizzare vi atomica attero, deleo; in guttulas dissolvo.

atomo atomus -i f; corpusculum individuum; quam minima particula; corpusculum insecabile.

atonale numero carens.

atonia accentus defectus m; aliqua syllaba deest accentu; s]. ae, f [cum agitur de re medica].

atonico atonia laborans.

atono torpidus, a, um. Syn: resolutus; languescens. 2 atonu

atrepsia athrepsia -ae, f Syn: defectus.

atresia atresia -ae f

atricbia inopia capillorum f, atrichia -ae, f

atricomia atrichomia -ae f, capillorum amissio.

atrofia extenuatio, onis, f Syn: acardiotrophia.

atrofizzare 1 extenuo, are; exte (refr). Syn: debilitor; vim amitto 2 elido, ere (transl); « nervos omnes virtutis elidere».

atrofizzato enervatus, a, um. tenuatus; torpens; flaccidus; flaccidali vi destitutus; sensu carens

attaccabrighe rixosus -a -um | iurgiosus -a -um. | homo litigiosus, ad rixas proclivis; litium amator.

attaccalite litium sator, m.

attaccamento studium, ii, n. | adiunctio; voluntas.

attaccanti oppugnantes (lus.)

attaccapanni sustentaculum -i n. vestium; uncus -i m. vestiarius

attaccare - con la colla glutino, conglutino.

attaccaticcio glutinosus, a, I glutineus; tenax; viscosus. 2 mc um.

attaccato amans -antis

attacchino nuntiorum publicorum glutinator, m.

attacco ligatura -ae f; tabula -ae f distributionis; -i alla dignità impetus facti in [singulorum hom] dignitatem;
attacco 1 incursus, us, m. 2 iunctura, ae, f 3 temptatio, onis, f; «valetudinem tuam iam confirmatam esse et a vetere morbo et a novis temptationibus gaudeo».

Attalia-ae.

Atticus-i.

attanagliato pressus -a -um (fame)

atteggiamento ratio -nis f | habitus -us m.; mos cogitandi agendique; | - rinunciatario animus impediens contrariusque amori; | - di ratio qua Iesus | | - tattico consilia callide sumpta; affectio, agendi ratio | animus, consuetudo; ratio habitus cosuetudo mos | - mentale habitus animi; | da tutto l'- ex ratione qua se gerit erga | | - critico -as -are; calumnior -àris -àri + acc. | | - di passività inertia -ae f; - di ostilità affectio simultatis, f; | - morale habitus moralis, m; | - di passività socordia, ae, f; Syn: status; voluntas, atis, f Syn: propositum; mens; affectus, us, m; affectio; se gerendi modus, m; Syn: vis agendi; | - pastorale pastoralis agendi ratio, f

atteggiato compositus -a -um

attendamento tentoria, orum, n pl. Syn: tumultuarium domicilium, n.

attendarsi tentoria pono. Syn: sedem ad tempus statuo.

attendente famulus militaris, m. Syn: tiro duci addictus, m.

attendere - a operam do -as -are + dat.; - di partire cursum exspecto -as -are; - a intentus sum patrimonio augendo; - a studeo -es -ere, laborem impertio -is -ire, vaco -as -are alicui rei

attendibilità fides, ei, f Syn: credibilitas; auctoritas; probabilitas.

attendismo callida cunctandi consuetudo, f

attendista callidus cunctator, m.

attenersi pareo -es -ere + dat.

attentamente attente (più - attentius), accurate

attentare impeto aliquem; peto, molior appeto

attentato insidiae libertati intentae; attentati conata - dinamitardo petitio dynamite patrata, f; petitio -onis, f; Syn: insidiae; molimen.

attentatore impetitor -oris, m.

attenti ! attendite ! animadvertite ! cavete !

attento -a valutazione delle dichiarazioni attentae consideraziones super declarationibus | essere - attendat animus oportet; | stare - adspecto -as -are; accuratus | adverto -is -ere animum; | sufficientemente - attente (sibi satis); diligens, attentus, intentus; | -a lettura diligens perscrutatio | | oggetto di - considerazione attente perpendit; promptus -a -um; | - ascolto diligens auditio, f

attenuante attenuatio, onis, f Syn: excusatio.

attenuare attenuo -as -are, mitigo -as -are

attenzione attentio -onis f animi, cogitatione... ». Syn: mens attenta; studium. E.g. acri studio investigare aliquid; diligentia; cura, obsequium -ii, n. attirare l'- admonere de 4,722; sedulitas; consideratio, cura, intentio; | - ai nuovi problemi consideratio novarum quaestionum; | ricevere - consideratus; interdico -is -ere aliquem (pol.); attenta consideratio tum... tum...; | guardare con - adspecto -as -are; diligentia; | attirare - animi vestri oculos converto -is -ere ad; | meritevole di - quod memoratu est plane dignum; | con - attento animo; | - rinnovata perspectio (nova p. doctrinae); | attirare - animum converto -is -ere; | non fare - imprudens -ntis; - sia tum Ecclesiae tum... attenta consideratio; | attirare subito - celeriter ecclesiae studium excitavit; | - rinnovata studio (novo quidem s.) | attenzione responsabile prudentissima ponderatio

atterraggio appulsus -us m. aëroplanorum appulsus m; aëronavium. Syn: aëroplanorum descensus ad terram.

atterramento eversio, onis, f Syn: subversio.

atterrare in terram prosilio -is -ire; terram capio -is -ere, attingo -is -ere; appelli ad + acc. 1 prosterno, ere 2 delabor, delabi; descendo [cum de lapsu aëronavis ad terram agitur]. Syn: terram contingo; c~ attingo.

attesa del giorno praestolantes diem, qua - adventum domini; in - dum expectatur; attesa -e expectationes

attestare attestor -aris -àri; testor, ari. committo aliquid alicui rei. Syn: iungo aliquid cum aliqua re.

attestato testimonium, ii, n. Syn: documentum. comprobatus -a -um

attestatura commissura, ae, f Syn: coniunctio; coagmentatio.

atti amministrativi; - processuali;

attico attica pars domus (aealum); atticum -i, n [a Gallis eiusmodi summa pars domus hoc nomine (attiquo) est primum appellata]

attiguo finitimus -a -um; vicinus -a -um

Attila -ae.

attillatezza cultus lineatus, m.

attillato nitidus, a, um. Syn: comptus. 2 artus exprImens. Syn: pressule adhaerens;: « (lacinia) adhaerens pressule».

attingere (nascere e) deduco -is -ere vim (originem et vim d.)

attinico actinicus, a, um.

attinometria actinometria, ae, f

attirare - attenzione animi vestri oculos converto -is -ere ad, studium excitavit, converto -is -ere animum; intendo -is -ere

attirati attracti mf 31

attitudinale ad facultates pertinens (adi). Syn: (quod est) ingeniorum; habilitatis; virtutum.

attitudine aptitudo -udinis f; habitus~ us, m. 2 ingenium, ii, n.

attivamente sempre più - actuose, actuosius in dies; impigre

attivazione excitatio, onis, f Syn: institutio; impulsus. E.g. officinae institutio; cerebri impulsus; cursus sanguinis impulsus.

attivismo suffragiorum praeoccupatio, f 2 nimia industria; navItas, f

attivista suffragiorum captator, m. 2 homo actuosior, m.

attività actio, onis, f | industria -ae f; navitas -atis f; operositas -atis f; opus -eris n.; exercitationes -um f; | agitatio; | negotium, ii, n. | opera; commercium. | - apostolica actuositas apostolica; opera apostolica, f . industria apostolica, apostolicum opus; | - artefice artificium; | - creativa industria creativa; | - e opere - actiones et opera; | - economica actio oeconomica, f | - educativa opus educationis; | - di lavoro in suo labore; | - nazionale = labor nationis suae (n. 24) | - politica rei publicae procuratio -onis f; negotium publicum; | - pubblica opera publica; | - scientifico-sociale opera dottrinalis-socialis, f; | - sociale opera socialis, navitas socialis; | - sportiva Ludicra corporis exercitatio | - umana humana navitas, f; operari, exercere; | - vocazionale activitas ad vocationes promovendas; | - volontaria voluntaria; | - dei sindacati navitas collegio - assignatio; addictio; adiudicatio (opificum). | partes; mandatum; | - dello spirito mentis agitatio (n. 38); | testimonianze di - documenta operae, quam egregiam et adsiduam dedere operam; | senso e valore dell'- operositatis sensus et valor;

attivo impegno sollicito ministerio; industrius, impiger; forma -a faciendi modus; agens -entis

atto finale di Helsinki actus ultimi Helsinkienses; - pastorale actio de; - amministrativo actus ex lege habitus; in - in effectu; - libero voluntarius; atti concreti actus concreti | prendere - cognosco, ei rei fidem perspicio; - redentivo di Cristo Chris redimens, m | -i Acta (iur.) | Acta causae (iur.) | Acta conciliorum (iur.) | Acta curiae (iur.) | Acta electionis (iur.) | Acta inquisitionis (iur.) | Acta iudicialia (iur.) | Acta processus (iur.) | Acta Romani Pontificis (iur.) | Acta Sedis Apostolicae (iur.) | ActaApostolicae Sedis (iur.)

attore di teatro scaenicus; artifex scaenicus, m

attorno guardare - circumspecto -as -are in + acc

attraente alliciens animos; - presentazione allicerentur per speciem + gen

attrattiva esercitare - alliciunt

attrattivo attractivus, a, um., gratus; iucundus.

attraversamento transitus; iter transversum, n. syn: via transversa; - pedonale Locus peditibus pervius

attraversare emetitur

attraverso nuove esperienze novis experimentis

attrazione vis attrahendi, f chritudo, inis, f syn: illecebrae, pl

attrezzature instrumenta, orum | Syn: machinamenta, quae alicui rei datae sunt apta.

attribuire tribuo -is tribui tribútum -ere tr; -rsl recipio, suscipio -is -cépi -céptum -ere tr; - la responsablità causam sustineo-tines -tinui -téntum -ére.

attribuirsi ascisco -is -ere

attribuito inditus est rei

attributivo attributivus -a -um (gram.)

attributo nota, ae, f (hominis). syn: proprium. 2 attrib n (cum agitur de Deo). 3 attribuo f; res attributa (informatica).

attribuzione attributio, onis, potestas, atis, f

attrice artifex scaenica f

attrito tritus -us, m. 2 contentio -onis, f (transl). Syn: simultas.

attrizione

attuabile qui quae, quod effici (fieri) potest.

attuale praesens, vigens, hodiernus; è - in haec ipsa tempora cadens; reso - renovatur; libri liturgici -i; | attuali hodierna | attualità etiam nostra ad tempora pertinente | essere - viget; ad praesentia pertinet, pertinens; - progresso aetatis condicio progredientis; temporis nostri; problemi -i praesentes quaestiones; ad prsesentia pertinens. Syn: hodiernus, a, um; qui, quae, quod nunc est; praesens.

attualità vigeo -es -ere; praesens necessitas | praesens utilitas; praestantia -ae f | praesentia, ium, n. | hoc tempus; huius temporis; res ad hoc tempus aptae; res, quas hoc tempus postulat, actualitas -atis | essere di - Cadere in tempus nostrum -

attualizzare easque simul exequebantur; perficio | pro tempore eruo -is -ere praecepta | ad praesentia redigo. ad praesens tempus revoco

attualizzazione executio -nis f v. attuazione.

attualmente hoc tempore. Syn: nunc; hodie; in praesenti.

attuare nell'- persequens; come essere -to de activitate; in vitae usum traduco: perficio; ad effectum adduco; efficio.

attuario a secretis

attuazione exercitatio -onis f; trovare - perficitur, ad effectum adduco -is -ere SR 4;
- concreta instituti operis exsecutio, f; effectio, onis. Syn: patratio; effectus; exsecutio; consummatio.

Au (aurum) gold

Aucte. Auctoritate

audio-televisivi instrumenta auditoria-televisifica

audiovisivo audivisificus, a, um. Syn: audivisivus. 2 instrumentum audivisificum, n.; audifica-visiva instrumenta -orum n.pl.: audiovisificus -a -um, audivisualis -e

auditorio auditorium -ii n.

auditorium auditorium -ii n. musicum

augurare - buon giorno iubere aliquos salvos esse, faustum felicemque diem precari

auguri presi gli -, gli auspici augurato, auspicato; di buon - annum novum faustum tibi precor; omen

augurio - di felicità omina fausta precari; augurio omen; votum, faustum omen SR 49; praecari

Augusta Praetoria = Aosta |

Augusta Taurinorum = Torino

Augustinus -i.

Augustodunensis

Augustus -i.

aula cattedrale navis Ecclesiae; area publica Ecclesiae;

aumentare exaggero -as -are; aucto -as -are, augere; - sempre più auctito -as -are

aumento augescens (in dies) numerus (hominum); augmentum corporis mystici; - di stipendio augmentum salarii; augendis (bonis solliciti); - demografico multitudinis incrementum, n. incrementum demographicum; incrementum natalium; - natorum; auctus natalium; incrementum natorum (n. 37);

Aurelia-ae.

Aurelianus Arelatensis

Aurelius-ii

auricolare radiophonicum exeipulum, n. 2 auricularis, e (adi). E.g. fílum auriculare.

aurora - polare lux borealis, f; aurora | all'- della salvezza incipiente ipsa hominum redemptione

ausiliare subsidiales

ausiliario auxiliarius -i m.

auspicare exopto, àuspicor

auspicio desideratur; - fiducioso hoc omine fiduciae pleno; auspico votis expeto

Auspicius Tullensis

austerità

austero meno - licentior

Austrasicae epistulae

austriacante Austriacorum fautor, m; Austriae fautrix, f. syn: Austriacorum studiosus (studiosa)

Autoambulanza - Arcera-ae, f.; autocinetum infirmorum -

autarchia autarchicus; autarchia, ae, f = sui suorumque sufficientia; suarum rerum dominium; in re oeconomica plenum su~rum rerum dominium. autem, vero [distinzione]

autenticamente ut proprie loquamur mf 3; legitime; vere

autenticare ratum facio; approbo; confirmo. | consigno -as -are

autenticazione documenti confirmatio publ~ca, f | litterarum obsignatio.

autenticità di rapporti germanae relationes FC 22; certae fidei, fide dignus; riconoscere l'- agnita vocationis veritate; fides -ei f [legum]; authentica ratio f veritatis fides; auctoritas; authenticitas.

autentico authenticus, a, um; sincerus; auctoritate praeditus; fide dignus. 2 germanus, a, um (transl). certus; verissimus et praecelsissimus; certus -a -um; verus -a -um FC 25; sincerus -a -um; germanus mf 7; modo - veriore modo mf 1

Autissiodorensis

autista [psych.] autista -ae m; [techn.] autoraedarius -ii m. | autocinetistes -ae, m5; autoraedarius (Bacci) | gvbernator -is avtocineti (?) | ductor -is m. (?) | ductor appellatur qui animal ducit: ductor asini, cornígeri gregis; est quoque ductor itineris, ductor navis, gubernator autocineti, ductores fratrum in itinere, ductor comitum, ductor classis, currus gubernator, concitos currus agens, currus regens, currum dírigens, trirémi gubernator, autovehicula, cum publico tum privato inservientia usui, autoraedariorum caelestis Patrona.

auto autocineto vehi; raeda automataria, autocinetum; - elettrica autocinetum electr

autoaccensione accensus spontaneus, m. accensio spontanea (Lat. ser.).

autoaccusa accusatio sui (ipsius), f

autoadesivo taenia -ae f adhaesiva

autoaffermazione quisque civis suo ipsius conatu valescat SR 44; sui ipsius probatio f

autoaffondamento demersio voluntaria, f Syn: demersus voluntarius kfr locutiones, quae, apud praestantes Latinitatis auctores, adhibito adi ' voluntarius ' occurrunt; e.g. mors voluntaria, exsilium voluntarium, etc].

autoalienazione autoalienatio -nis f

autoambulanza arcera automataria, f; autocinetum infirmorum; Syn: autoarcera; currus aegrotis (sauciatis, infirmis) in valetudinaria festinanter vectandis.

autoanalisi autoanalysis -is f

autobiografia autobiográphia -ae f

autobomba autocinetum pyrobolo dolose instructum, n.

autobotte dolium automatarium, n.

autobus autoraeda longa; laophoricum autocinetum, laophorum n.; laophorum, n, omnibus.

autocappella sacellum automatarium, n.

autocarro autocarrum -i n.; Autocinetum onerarium

autocentro militarium autocinetorum sedes, f

autocephalus a, um (ThLL).

autocisterna automatarius currus exceptorius, m; exceptaculum automatarium.

autocombustione exustio spontanea, f

autoconoscenza sui ipsius scientia, f; cognitio.

autoconsegnarsi me ipse dedo; trado.

autoconservazione sui ipsius conservatio, f SYn: tutela sui; cura; defensio.

autocontrollo moderatio sui FC 33, vigilantia suipsius; sui ipsius censura, f

autocritica censura sui ipsius, f censuram sui ipsius facere; censorie in se ipsum inquirere.

autoctono autochton -onis, m: indigena, m, f 2 indigenus, a, um

autodefinirsi me ipsum describo; definio.

autodefinizione

autodeterminazione autodeterminatio -nis f; autonomismus -i m.; de se deliberandi facultas, f

autodifesa defensio sui, f syn: apologia-

autodistruggersi ad se destruendum; me ipse interimo;

autodominio continentia, imperium sui ipsius.

autodonazione donatio -onis f suipsius mf 20

autodromo autocinetodromum;

autoeducazione sui ipsius educatio

autoerotismo autoerotismus -i m.

autofecondazione sui ipsius...

autoferrotranvieri omnivectorii...

autofficina officina autocinetica

autofinanziamento sui ipsius suppeditatio, f

autoflagellazione sui ipsius flagellatio; sui ipsius verberatio.

autoformazione

autofurgone automatarium sarcinarium, n.

autogestione propria curatio, f pria gestio). Syn: propria admi propria rectio.

autogol in propriam portam...

autogoverno sui ipsius moderatio

autografo autographa

autogrill caupona autocinetistarum

autoinduzione autoinductio -nis f (phys.)

autoingrassaggio autocineti...

autolancia navicula automatar 3. Syn: actuaria todistruzione sui ipsius eversio, f

autolavaggio autocineti lavatio

autolesione autolaesio -nis f | vulneratio sui voluntaria, f

autolesionista sui (ipsius) vulnerator, m.

autolettiga v.autoambulanza.

autoliberazione liberatio sui ipsius, f

autolibro bibliotheca cinetica, f; bibliobus.

automa automatum, i, n; automaton. 2 attomtus homo, m; stupens homo; automatus -a -um

automaticamente ultro mf 28

automatico automatarius -a -um; automaticus

automatismo automatismus, i, m actio spontanea; 2 irrationalis status, m (transl). Syn: irrationalis condicio. automatismos generent mf 3, automatismus -i m. automatizzare automataria ratione instruo (aliquid). Syn: automatariam rationem induco.

automatizzare automatizo -as -are

automatizzazione automatizatio -nis f; automatismus -i m.

automazione automatismus, i, m. | Syn: automataria ratio, gubernatio; automatio -nis f

automezzo automatum, i, n. Syn: autocinetum.

automobile - coperta autocinetum intectum, n; autocinetum, i, n. Syn: automataria raeda. E.g. autocinetum Opelianum (Opel); autocinetum populare (Volkswagen); autocinetum -i n.; autoraeda -ae f; (solare) autocinetum solare; cursorium epibaticum

automobilismo res autocinetica, f; - competitivo res autocinetica currulis

automobilista autoraedarius -ii m.; autocinetistes, ae [car driver]

automobilistico autovehicularis -e

autonoleggio locatio autocinetorum, f

autonomia autonomia -ae f; | funzionale functionum autonomia f; functionum libertas; suis legibus vivendi potestas (de homine); | - personale autonomia personalis, f; | giusta - dum sui iuris condicionem singulorum observet; ipsi partium libertati; | - locale autonomia localis f; unius cuiusque loci absoluta libertas.

autonomismo autonomismus -i m.

autonomo liber -era -erum

autoparco autocinetorum statio f

autopista rude iter autocineticum, n [cum de informi agitur via, qua autocineta in locis desertis vehuntur]. 2 curriculum autocineticum, n [cum ambitus ille significatur, ubi parva saepe autocineta delectationis causa feruntur].

autoprigionia vincula quibus ipse se tenet vinctum

autopsia secti cadaveris inspectio, f Syn: sectio inspectioque cadaveris; [visio oculis propriis facta] (Bacci): autópsia -ae f

autopullman autocinetum Pullmanianum, n. Syn: raeda Pullmaniana; coenautocinetum Pullmanianum.

autoradio capsella radiophonlca autocinetica, f [cum agitur de ipso instrumento radiophonico, quo autocinetum est instructum]. 2 autocinetum radiophonio (vel radiophono) instructum, n [cum agitur de ipsa raeda eiusmodi instrumento ornata, quo radiophonicae undae transmitti et excipi possunt].

autore scriptor -òris m.; auctor -òris m.; -i classici veteres scriptores

autoredenzione redimit (se homo ipse)

autoregolamentazione sui gerendi ordinatio, f; disciplina.

autorevole - esempio auctoritas -atis f

autoribaltabile subversatile autocinetum, n.

autoriduzione arbitraria pretii minutio, f

autorimessa autocinetorum receptaculum, n. Syn: tabernaculum automatariis vehiculis asservandis; tabernaculum automatariis raedis asservandis (Bacci).

autorità morale moralis auctoritas, f; potestas -atis f; auctoritas -atis f; - meramente umana potestas mere humana

autoritario auctoritatis imperiosae

autoritarismo

autorivelazione revelatio -nis f | qua Deus se indicat | seipsum revelans | revelatio qua Deus seipsum patefacit

autorizzare permitto, ere

autorizzazione alicuius rei faciendae potestas, f; autorizzazione approbatio

autoscontro autocinetorum collisio, f

autoscontro currus -us m. incursans; currus concursans

autoscuola schola autocinetistarum, f

autoseminatrice automataria machina satoria, f Syn: automatum (automaton)

autoservizio autocinetorum publicum munus, n; c~a privatum munus.

autosilo autocinetorum cylindratum receptaculum, n.

autosnodato automatum per iuncturas ligatum, n. Syn: automatum verticulis coniunctum; automatum articulatum.

autospazzatrice scopae automatariae, f pl. syn: automaton converrens.

autospeaker locutor ex autocineto, m.

autostello deversorium autocineto vehentium (vel utentium), n.

autostop autocineti transeuntis retentio, f; in via retentio -nis f

autostoppista autocineti transeuntis retentor, m. ~ autostop.

autostrada (autocinetica) strata -ae f; via autocinetica, f; « via autocinetica a Sole appellata ».

autosufficiente autarchicus -a -um; sufficit (qui sibi)

autosufficienza propriarum rerum sufficientia, f (eccl). autarchia.; propriarum rerum esculentarum sufficientia SR 44; - (alimentare) suis se opibus nutriri SR 26

autosufflciente se ipse expediens. 2 rebus suis sufficienter praeditus.

autosuggestione sui persuasio, f Syn: sui ipsius instigatio; impulsus; permotio.

autotassazione sui ipsius bonorum taxatio, f; bonorum aestimatio.

autotrebbiatrice automatarium n (vel automataria tribula, ae, f).

autoveicolo vehiculum automatarium; autovehiculum -i n.

Autpertus

Auxerre Autessiodorum -i n.

avallare auctorem me subscribo; auctor fio; a. sum; mea auctori fendo.

avallo auctoritas, atis, f Syn: fides.

avambraccio ulna -ae f; bracchium -ii n.

avamposto prima statio, f

avana tabacum Habanense, nicotianum bacillum Habanense.

avances v. approccio.

avanguardia primum agmen, prima signa, pl. 2 praecursor, praecursores, m pl; cursorius, a, um

avanguardista rerum permutationis propugnator, m. 2 praecursor, 3 lictorius ephebus, m

avanscoperta praemisit

avanscorta praecursoria navis, f scapha; agmen navis pra avantreno pars currus anterior

avanti - negli anni aetate provectus; più - deinde, postmodum (redire decebit); portare - la lettura pergo -is -ere perlegere; Avanti! Ingrediaris, Ingredere

avanzamento - professionale progressio, f; dignitatis incrementa; muneris progressus, processio; vectus.

avanzata progressa mf 2; - militare processio -nis f

avanzato novus, a, um; vir rerum novarum cupidus; consilium novum et immodicum.

avaria detrimentum -i n.; iactura -ae f

avariato corruptus a, um. Syn: vitiatus; detritus.

avarizia

avaro sordidus, pecuniae cupidus

ave - Maria salutatio angelica, f marialis prex. | 2 rosarii (marialis coronae) globulus, m. | 3 matutinae (vespertinae) horae sonitus, m.

Aventino ritirarsi sull'-

avenue adumbrata via, f

avere - ed essere possidere et esse SR 28; - da collatum esse a Christo; non - careo; - altro modo di presentarsi quibus alia species est

averi (habentia), opes; fortunae bona -orum n.pl.

averroismo Averroismus, i, m. Syn: Averroes doctrina.

avestico avesticus, a, um [hoc adi idem valet ac pertinens ad libros, qui nomine ' Avesta ' comprehenduntur quibusque leges sacrae veterum Persarum continentur].

aviatore aëronauta, ae, m. Syn: viator (nauta) aërius; Volator aerius; Volatrix aeria -

aviatorio aëronauticus, a, um.

aviatrice aëria viatrix, f | Volatrix aeria

aviazione navigatio -nis f aerea; aerinavigatio -nis f; aëria navigatio, f aëria classis; res aëronautica.

avicoltore aviarius, ii, m. Syn: avicularius; avium cultor;

avicoltura avium cultura, f

aviere v. aviatore.

avido avidus -a -um; avaritia -ae f

aviocisterna aëronavis cisternifera, f Syn: aëroplanum cisterniferum ¡ cfr Lat, 32, 1984, 287; aëronavis exceptoria; aëronavis aëroplanis alendis.

aviogetto aëronavigium celerrimum, n. Syn: N inversa (contraria) vi propulsum; aëronavis N N propulsa.

aviolinea aërius trames, m

aviorimessa aëronavium receptaculum, n. aerius vector.

aviorimessa receptaculum -i n.

aviotrasporto aëria vectura, f

avitaminosi vitamini penuria, f

Aviulphus

avocazione

avorio chiudersi in una torre d'-

avvaloramento confirmatio, onis, f

avvalorare confirmo, are; Syn: corroboro; offirmo; fidem affero ad aliquid; N N alicui rei.

avvelenamento mycetismus -i m.

avvelenare vitam corrumpant indefensorum

avvenimento leggendo gli -i scrutator eventus

avvenire come talvolta avviene ut quandoque accidit; per l'- posthàc; factum, futura operositas -atis f; - anche perché id autem ob eam etiam causam fit quod; - in un'ora dat una dies; sors futura, f Syn: futurum; tempus futurum; posteritas.

avvenirismo nimium (immodlcum) futuri studium, n.

avvenirista futuri immodlce (nimis) studiosus, m.

avveniristico futura immodice spectans. (adi). Syn: futura delira spectans.

avventatezza temeritas, atis, f

avventatore iactator, oris, m.

avventizio impiegato - conventicius minister, m; adventicius, a, um: «hanc... doctrinam (rhetoricam) tramarinam atque adventiciam.
2 ad tempus conductus, m (subst); N N adsumptus.

avvento adventu + gen.

avventura casus singularis, m; eventus N. Syn: casus mirificus; facinus audax, n; inceptum. Syn: alea; periculum, i, n; facinus amatorium, n. Syn: amatorie factum; breve amatorium commercium; levitas amatoria; -e vicissitudines -um f

avventuroso periculorum plenus; audax -acis.

avvenuto factu -a -um sum (facta erant)

avversare adversor alicui

avversario adversarius fuit Caesaris

avversità nutrire - adversor alicui

avvertire percipio -is -ere; perspicio -is -ere; avverte nel cuore in (ipsius corde) insita; commoneo -es -ere; moneo -es -ere ante

avvertito -a esigenza quae advertitur necessitas

avviamento initium, ii, n. progressus 2 impul-u-, us, m. Syn: incitatio. E~.g. machinatiorlis impulsus 3 mslchinula autocineto movendo, f

avviare incipio, ere. Syn: suscipio; ordior. | 2 instituo, ere. Syn: imbuo; informo. | 3 moveo, ere. Syn: incito. E.g. machinationem moveo; proficiscor; - a conformo; | - a retta soluzione in iustam enodationem adduco -is -ere; -RSI pergo -is -ere

avvicendamento vices, f pl. Syn: commutatio; ordo et mutatio. E.g. operarum vices; temporum in operis vices.

avvicendare vicibus muto, commuto; vario; -rsi sibi succedere; per vices ago; N N dico; alternis vicibus ago, in vicem ago.

avvicendato vicibus datus, susceptus; commutatus; in vicem datus (susceptus, commutatus). E.g. culturae in vicem exercitae.

avvicinare (transl) admoveo, ere; appello, ere. 2 comparo, are. E.g. aliquid admoveo, quod propius pono ¡aliquem adeo; duas res comparo.

avvicinarsi (transl) accedo, ere; congruo (cum et abl). Syn: similis (finitimus) sum; appeto -is -ere - lux appetebat

avvilire lasciarsi - sapiens a nullo contemnitur; senza -: non minuta; infringo -is -ere | avvilisce la dignità deicit dignitatem.

avvio initium, ii, n. Syn: principium; progressus.

avvisaglia indicium, ii, n; signum (monitorium); leve proelium; fortuita pugna. E.g. prima morbi, procellae indicia ¡n primo rerum novarum signo; 2 procursatio, onis, f concursatio;

avvisatore monitor, oris. 2 machinamentum monitorium, n; machinula monitoria, f [cum de instrumento agitur].

avviso nuntius, ii, m; nuntium, n. consilium 2 libellus, i, m.

avvocatesco legulei, m (gen.) leguleius causidicus fastidiose nuncupatur. 2 captiosus a, um

avvocatessa causarum actrix, causidica.

avvocato causae actor, m. advocatus; | - civile civilis controvertor, m; | - penale causae c: actor, m. litis capitis actor; | - del fisco fisci advocatus; | - concistoriale consistorialis advocatus, m; advocatus Sacri Consistorii apud Sedem Apostolicam); | - difensore patronus, i, defensor.

avvocatura vocatio; forense munus, n.

avvolgere involvens -ntis; advolvo -is -ere

avvolgibile complicabilis

azalea azaleus, i, m; aridus, torridus

azienda domus effectoria; domus bonis gignendis; officina | aziende - officinae | domus effectoriae

Aziendale - Procuratorius-a-um

azimut azimutum, i, n

azimutale azimutalis -e

azione actio | - civilis |- contra sacram ordinationem | - criminalis | - de damno infecto | - de statu personarum | - ex nullitate sententiae | -ex nunciatione novi operis | - personalis | - petitoria | -penalis | - possessoria | - realis | - reconventionalis |- recuperandae possessionis seu de spolio | - rescissoria | - retinendae possessionis | - educativa industria educandi | sotto l'- ducente mf 20 | actio (pastoralis Ecclesiae); - della Chiesa navitas Ecclesiae; (in ogni) - omnibus (in); | quota capitale) titulus collocatae pecuniae | collocatae pecuniae syngrapha; con - propria actione; (per) - agendum (ad); - di movimenti actio motuum; - (efficace) actio efficax; - (di sostegno) operae sustinendi; - cattolica; - liturgica | Actio ad obtinendam declarationem nullitatis actus (iur.) | Actio causa promossa in gindizio a protezione di un diritto. (iur.) | Actio civilis (iur.) | Actio contra sacram ordinationem (iur.) | Actio criminalis (iur.) | Actio de damno infecto (iur.) | Actio de statu personarum (iur.) | Actio ex attentato (iur.) | Actio ex nullitate sententiae (iur.) | Actio ex nunciatione novi operis (iur.) | Actio personalis (iur.) | Actio petitoria (iur.) | Actio poenalis (iur.) | Actio possessoria (iur.) | Actio realis (iur.) | Actio reconventionalis (iur.) | Actio recuperandae possessionis seu de spolio (iur.) | Actio rescissoria (iur.) | Actio retinendae possessionis (iur.) | - educativa industria educandi; sotto l'- ducente mf 20; actio (pastoralis Ecclesiae); | - della Chiesa navitas Ecclesiae; (in ogni) - omnibus (in); (quota capitale) titulus collocatae pecuniae; | con - propria actione; (quota capitale) collocatae pecuniae syngrapha; | (per) - agendum (ad); | - di movimenti actio motuum; | - (efficace) actio efficax; | - (di sostegno) operae sustinendi; | - cattolica; - liturgica | - ad obtinendam declarationem nullitatis actus

Azionista Syngrapharum dominus | Actionarius-ii; actionaria ae

azoico azoicus -a -um (geol.), aetas azoica

azoto azotum, i, n.

Azteco Aztecus, i, m

azzardo gioco d'- ludus alearius

azzeccagarbugli rabula -ae m.

azzurro caeruleus -a -um


Kal Mart MMVIII



Scrivi