STEFAN LELEK-SOWA

Urodzony w Kraśniku 5 września 1885 r. Uczeń gimnazjum im. Staszica w Lublinie, za udział w strajku szkolnym w 1905 roku został aresztowany i zesłany do Władywostoku, skąd w 1908 roku zbiegł. Następnie w latach 1908-1913 przebywał między innymi w Japonii, Chinach, Nowej Gwinei, Australii i Stanach Zjednoczonych, gdzie ukończył wydział polityczny na Uniwersytecie w Valparaiso w stanie Indiana. Do kraju powrócił W 1913 r i kontynuował studia na wydziale filozoficznym Uniwersystetu Jagiellońskiego w Krakowie.

W 1914 roku był żołnierzem I Brygady Legionów. Następnie przeszedł do pracy konspiracyjnej na terenie Lubelszczyzny i objął funkcje komendanta okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 roku służył w Wojsku Polskim w stopniu kapitana, później był dowódcą V Batalionu Milicji Ludowej w okręgu łomżyńskim.

W okresie międzywojennym ukończył prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Działacz PPS, prezes Związku Legionistów i Peowiaków Okręgu Lublin, sędzia Sądu Apelacyjnego w Lublinie, od 1938 roku senator.

W konspiracji w 1939 roku przewodniczący Rady Politycznej Służby Zwycięstwu Polski na okręg lubelski, następnie zastępca Komendanta Okręgu SZP do spraw cywilnych. SZP rozwinęła swą działalność na Lubelszczyźnie, a Stefan Lelek zorganizował placówki SZP w swojej siedzibie w Dzierzkowicach i w sąsiednim Urzędowie.

Na skutek akcji niemieckiej przeciw inteligencji i działaczom społecznym Stefan Lelek został aresztowany i rozstrzelany, wraz z córką Haliną, podczas masowej egzekucji w Lublinie na Rurach Jezuickich w dniu 29 czerwca 1940 roku.

Opr. Stanisław Surdacki