PIOTR POMYKALSKI

Urodzony w Urzędowie 4 grudnia 1895 roku Piotr Pomykalski był jedną z bardziej zasłużonych postaci, jakie działały w osadzie przed rokiem 1939.

Piotr wychowany w patriotycznej atmosferze miasteczka brał jako uczeń szkoły powszechnej udział w strajku szkolnym, który wybuchł w Urzędowie 3 grudnia 1905 roku, jako protest przeciw zrusyfikowanej szkole i który zapoczątkował zakończone sukcesem strajki szkolne w całej Lubelszczyźnie. Duży wpływ na kształtowanie charakteru wrażliwego chłopca miały manifestacje patriotyczne ludności Urzędowa z listopada tegoż roku z żądaniami wprowadzenia języka polskiego do szkól, urzędów i sądów i śpiewaniem pieśni narodowych.

Piotr już jako uczeń Szkoły Jagiellońskiej - urzędowskiego progimnazjum wstąpił do organizacji niepodległościowej grupującej młodych ludzi, założonej przez Piotra Kuncewicza, Mikołaja Pajdowskiego i Jana Wójcickiego. Chłopcy uczyli się władać bronią oraz uczestniczyli w działaniach sabotażowych przeciw rosyjskiemu zaborcy - zrywali rosyjskie drogowskazy i szyldy oraz szykanami zmusili do opuszczenia Urzędowa przez nauczyciela - moskala.

W lutym 1916 roku na bazie tej grupy powstał oddział Polskiej Organizacji Wojskowej. Pierwszym komendantem urzędowskiej POW był Julian Gałkowski a jego następcą we wrześniu 1916 roku został Piotr Pomykalski „Konewka”, sprawując jednocześnie komendę oddziału bojowego. W kwietniu 1917 „Konewka” zostaje komendantem na wyższym szczeblu organizacyjnym, mianowicie podobwódu „A”, do którego oprócz Urzędowa wchodziły oddziały w Bobach, Dzierzkowicach, Moniakach, Księżomierzy i Kraśniku. Działania dywersyjne Peowiaków odbijały się głośnym echem na Lubelszczyźnie. Wzięli masowo udział w rozbrajaniu okupanta austriackiego w Urzędowie i Kraśniku.

Piotr Pomykalski, który w POW ukończył szkołę podoficerską i kurs instruktorski wstąpił w 1918 roku do Wojska Polskiego. Brał udział w działaniach wojennych i dwukrotnie był odznaczony Krzyżem Walecznych.

W 1921 roku powrócił do Urzędowa w stopniu chorążego i tu ożeniwszy się zaczął prowadzić gospodarstwo rolne, lecz jego czynny charakter nie pozwalał mu ograniczyć się tylko do tej działalności - musiał pracować z ludźmi i dla ludzi.

Ożywił działalność koła Peowiaków i Legionistów w Urzędowie i był jego komendantem do śmierci. Działał nie tylko w organizacji kombatanckiej. Był radnym w gminie Urzędów i wójtem gminy w latach 1931-1933, członkiem Wydziału Powiatowego i Sejmiku Powiatowego w Janowie Lubelskim. Jako członek tych ciał zawsze służył radą i pomocą w załatwianiu spraw. W Urzędowie był współorganizatorem Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej imienia Stefczyka, spółdzielni spożywców „Społem”, Komitetu Budowy Domu Ludowego. Za swoją działalność społeczną był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Posiadał i szereg innych odznaczeń, wśród nich Krzyż Niepodległości.

Piotr Pomykalski nie żył długo. Zmarł po przebytej operacji 28 października 1928 roku. Jego pogrzeb, w którym wzięły udział rzesze Urzędowian i liczni uczestnicy spoza Urzędowa, był dowodem uznania dla niepodległościowej, wojennej i społecznej w Odrodzonej Ojczyźnie, działalności.