Danuta Bijak

Szkoła w Ostrowie powstała w 1858 roku. Fundował ją Andrzej Mazurkiewicz - właściciel wsi Ostrów. Budynek, w którym mieściła się szkoła, w pewnej części wykorzystywany był na szkołę, zaś w budynku od strony wschodniej mieścił się przytułek dla starców.

Była to szkoła jednoklasowa. Szkoła ta, początkowo z jednym nauczycielem, przetrwała lata niewoli, dając odrobinę oświaty dzieciom polskim w czasie największego ucisku ze strony zaborcy. Pierwszymi nauczycielami w tutejszej szkole byli: Lange, Szczawińska, Pawłowski, Turczynowicz, Adamulis, Skierko, Dutkowski.

Podczas działań wojennych w 1915 roku, które toczono również we wsi Ostrów, szkoła wraz z budynkami szkolnymi została całkowicie spustoszona. Ucierpiała także wioska, której trzecia część została spalona, dlatego szkoła została zajęta przez pogorzelców. Przez pół roku lekcje odbywały się w pokoju nauczyciela, a od 1917 roku w pozostałych izbach lekcyjnych. W tym roku, dzięki pomocy Miejscowej Rady Szkolnej, wykonano podłogi oraz zakupiono niezbędne pomoce naukowe.

Dzięki poparciu Leona Hempla nauczyciel i późniejszy kierownik szkoły Wacław Rafalski zorganizował Koło Młodzieży, w którym najbardziej rozwinęła się sekcja teatralna. Za pieniądze zebrane z przedstawień zakupiono 270 tomów książek, które przeznaczono na bibliotekę dla tutejszej ludności.

1 września 1919 roku w wyniku zarządzenia władz szkolnych szkołę jednoklasową rozszerzono na dwuklasową. Kierownictwo objął dotychczasowy nauczyciel Wacław Rafalski. W szkole uczyła też Urbańska.

W 1920 roku w przytułku mieszczącym się w budynku szkolnym wybuchła epidemia tyfusu plamistego, wobec czego lekcje odbywały się w domu ludowym. Z powodu zwiększającej się liczby dzieci uczęszczających do szkoły w 1920 roku utworzono klasę trzecią, a w roku następnym klasę czwartą. Wobec braku pomieszczeń w budynku szkolnym wynajęto dwie izby na wsi. Do szkoły przybyli też nowi nauczyciele: Sabina Rycerz, Zofia i Wanda Szydłowski, Jakub Wąsik, Firstówna oraz miejscowy organista Jan Zawiślak.

W roku szkolnym 1924/25 obowiązki kierownika w zastępstwie Wacława Rafalskiego pełnił Jakub Wąsik, wtedy też do szkoły przybyła nowa nauczycielka Wanda Giermańska.

2 stycznia 1926 roku Dozór Szkolny w Urzędowie mia nował osoby, które weszły w skład tutejszej opieki szkolnej. Byli to: opiekun główny Maria Węglińska - właścicielka majątku Ostrów, Antoni Pokora, ksiądz Henryk Wiśniewski oraz Wacław Rafalski.

Z powodu złego stanu budynku Zarząd Szkoły interweniował w Radzie Gminnej w Urzędowie w sprawie prze prowadzenia kapitalnego remontu szkoły. 9 marca 1926 roku Zarząd Szkoły sporządził kosztorys w wysokości 12000 zł z zastrzeżeniem, że na szkołę ma być zajęty cały budynek. Niestety, suma ta me została zatwierdzona przez Wydział Powiatowy.

Po długich staraniach i dzięki pomocy tutejszych mieszkańców remont szkoły rozpoczął się w 1927 roku. Wydział Powiatowy ujął w budżecie szkolnym na rok 1927 kwotę 13 tys. zł na przeprowadzenie remontu. 6 maja 1928 roku na zebraniu gromadzkim dokonano zmiany placu należące go do szkoły, a znajdującego się po drugiej stronie gościńca, na plac należący do majątku Marii Węglińskiej, na którym pobudowana była szkoła. Dokonana zmiana była bardzo korzystna, gdyż plac ten przylegał do gruntu szkolnego i był większy od zamienionego.

11 listopada 1928 roku został poświęcony kamień węgielny pod gmach Szkoły Powszechnej w Ostrowie. Gminy Urzędów i Wilkołaz zostały zobowiązane do wzniesienia budynku szkolnego, mieszkalnego i gospodarczego, zaopatrzenie szkoły w niezbędne pomoce naukowe oraz do pokrywania kosztów związanych z utrzymaniem szkoły. Kosztami budowy szkoły w Ostrowie obciążono wszystkich posiadaczy ziemi w gminie urzędowskiej.

14 marca 1929 roku uchwałą Zgromadzenia Gminnego wybrano Komitet Budowy Szkoły, w skład, którego weszły następujące osoby: Maria Węglińska - właścicielka wsi Ostrów, Wacław Rafalski - kierownik szkoły, Stanisław Stelmaszczyk - sołtys wsi Ostrów, Józef Moryc - radny z Zadworza oraz Antoni Piasecki - właściciel majątku w Popkowicach - jako przewodniczący komitetu.

Jesienią 1929 roku zalano fundamenty pod tutejszą szkołę. Budowa postępowała bardzo powoli z powodu braku pieniędzy i bierności przewodniczącego Antoniego Piaseckiego. Budowę szkoły powierzono majstrowi z Lublina panu Leonowi Kasickiemu. Nadzór techniczny nad robotami sprawował inżynier Bogdan Krauze. Jesienią 1930 roku został wykończony zrąb budynku, który pokryto dachem. Najbardziej czynne stanowisko przy budowie szkoły zajęli: kierownik szkoły, sołtys St. Stelmaszczyk oraz wójt gminy Tadeusz Michalewski. Dzięki staraniom wójta Kuratorium Okręgu Szkolnego przyznało na budowę szkoły bezzwrotną zapomogę w kwocie 17 tys. zł.

Z dniem 1 września 1926 roku wobec zwiększającej się liczby uczniów szkoła została przekształcona na 6-klasową. Grono nauczycielskie składało się z następujących osób:

Wacław Rafalski, Henryka Landówna, Genowefa Sośnicka, Michał Sośnicki, Bronisława Stefańcówna, Stanisław Kalar.

3 lipca 1930 roku w czasie zebrania gminnego zwołane go przez wójta gminy Urzędów Ignacego Gładkowskiego powzięto decyzję o zaciągnięciu pożyczki na dokończenie budowy szkoły oraz zwolniono ze stanowiska przewodniczącego - Piaseckiego, który nie wywiązywał się z powierzonych mu zadań. Na stanowisko to powołano Wacława Rafalskiego.

W roku szkolnym 1929/30 z powodu nie ukończenia budowy lekcje odbywały się w wynajętych izbach na wsi. Roboty opóźniały się z powodu braku pieniędzy. Dzięki staraniom starosty w połowie października 1930 roku wykończono 5 klas oraz kancelarię. Pozostałe pomieszczenia oddano w następnym roku.

W 1935 roku nastąpiła zmiana na stanowisku kierownika szkoły. Dotychczasowy kierownik W. Rafałski został przeniesiony do Szkoły Powszechnej w Ratoszynie. Nowym kierownikiem został mianowany Michał Kida - nauczyciel 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Potoku Wielkim. Został tu przeniesiony wraz ze swoją żoną, również nauczycielką. Oprócz wymienionych osób pracowali również: Jadwiga i Brunon Müllerowie, Janina Stepanowa, Bronisława Stefańcówna.

W maju 1936 roku oraz w czerwcu 1937 nawieziono 4 tys. furmanek ziemi na wyrównanie placu szkolnego. Ziemię na ten cel ofiarował Tadeusz Węgliński - właściciel majątku Ostrów. W lipcu 1937 roku została wybudowana na placu szkolnym betonowa studnia, której koszt wyniósł 78 zł. Ogrodzono również plac szkolny. Część kosztów pokryła gmina Urzędów, resztę uzupełniono ze składek szkolnych oraz dzięki pomocy Piaseckiego.

W czerwcu 1939 roku rozpoczęto prace przy budowie budynku gospodarczego. W czasie okupacji niemieckiej gestapowcy zniszczyli bibliotekę i pomoce szkolne. Kierownik szkoły Michał Kida został aresztowany i wywieziony do więzienia w Lublinie, a stamtąd do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Do domu wrócił po dwóch latach.

W listopadzie 1945 roku został zorganizowany w szkole kurs dokształcania dla analfabetów oraz kursy historii i geografii dla dzieci, które ukończyły szkołę i na świadectwie nie miały stopni z tych przedmiotów.

W tym też roku wybudowano i pokryto słomą szopę na składowanie drewna. Za pieniądze uzyskane ze składek zakupiono część książek dla biblioteki.

W 1945 roku nastąpiła zmiana na stanowisku kierownika szkoły. Na miejsce Michała Kidy mianowany został Wacław Rafalski.

W 1969 roku szkoła została rozbudowana o skrzydło wschodnie.

W latach 1957-1968 w budynku szkoły funkcjonowała Szkoła Przysposobienia Rolniczego, która w 1968 roku przeistoczona została w Zasadniczą Szkołę Rolniczą - funkcjonowała ona do 1972 roku. W roku szkolnym 1965/66 zaczęto realizować program 8-klasowej szkoły podstawowej.

W 1971 roku nastąpiła ponowna zmiana na stanowisku kierownika szkoły. Dotychczasowy kierownik Wacław Rafalski odszedł na emeryturę, a na jego miejsce został powołany Jerzy Rafalski.

1 września 1973 roku obowiązki dyrektora szkoły objął Henryk Szumny.

W 1975 roku został zatwierdzony oddział przedszkolny, a w 1977 roku przedszkole, którego dyrektorem została Otylia Zarzeczna. W maju 1991 roku decyzją Rady Gminy w Wilkołazie przedszkole zostało zlikwidowane.

W 1984 roku rozprowadzono wodę w budynku szkolnym oraz wykonano wewnątrz sanitariaty. Przedsięwzięcie to możliwe było do zrealizowania dzięki dużej pomocy Inspektora Oświaty i Wychowania w Wilkołazie - mgr. Ryszarda Pelca. W następnym roku budynek został skanalizowany, a przedszkole i kuchnia uzyskały bieżącą wodę. W roku 1988 wykonano elewację budynku szkolnego.

25 stycznia 1995 roku na wniosek p. Barbary Żuber Rada Pedagogiczna podjęła uchwałę w sprawie nadania szkole sztandaru. 26 11995 r. zebrał się Społeczny Komitet Fundacji Sztandaru, który ustalił szczegółowo program prac związanych z wręczeniem szkole sztandaru. Uroczystości te z udziałem wielu zaproszonych gości i miejscowego społeczeństwa miały miejsce 14 maja 1995 roku.