Henryk Kowalczyk

 

Wczoraj i dziś oświaty w Skorczycach

 

A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają. (M. Rej)

 

Już od ponad 80 lat nieodłącznym elementem, Skorczyc jest placówka oświatowo-wychowawcza, będąca motorem kształtowania świadomości i kultury społeczności Wsi, umożliwiająca już czwartemu pokoleniu młodych mieszkańców Skorczyc czerpanie ze źródeł wiedzy niezbędnej w codziennym życiu.

Powstanie szkoły w Skorczycach związane jest z rodziną Hemplów, należącej do tej części społeczeństwa, której naczelnym zadaniem było pod niesienie na wyższy poziom wiedzy i kultury wszystkich Polaków, a szczególnie wsi polskiej. Byli również i tacy gospodarze - mieszkańcy wsi, którzy pragnęli zmienić istniejący stan zacofania i analfabetyzmu na wsi. Do nich na leżał m.in. gospodarz wsi Leszczyna, pan Piotr Żak - samouk, który w 1908 r. tak pisał w swoim liście opublikowanym w tygodniku społeczno-oświatowym „Pobudka”, ukazującym się w Lublinie:

Stan obecny oświaty ludowej jest godny politowania. Nawet wielu ojców i matek, którzy umieją czytać swoje dzieci nic nie nauczyli. Wstyd i hańba dla podobnych rodziców niedbaluchów, zdadzą oni ścisły rachunek przed Bogiem, że mogli, a nie dbali.

Prawda, u nas trudno o zdobycie nauki, bo szkół nie ma, lecz dla chcącego nic trudnego.

Rodzice sami pod świętym obowiązkiem powinni nauczać swoje dzieci tego, co umieją.

Początek XX w. to okres już ponad 100-letniej niewoli. Ze względu na pewien margines swobody powstały po rewolucji 1905 r. mogło dojść do tworzenia szkół i innych instytucji oraz organizacji narodowych. Tak prawdopodobnie na fali niepodległościowych dążeń i przygotowań do organizacji przyszłego odrodzonego państwa polskiego została zorganizowana, dzięki funduszom właściciela majątku Skorczyce - Leona Hempla, Publiczna Szkoła Elementarna. Dokument z 1916 r. o planowanych funduszach na funkcjonowanie już istniejącej, jednoklasowej szkoły ludowej z jednym nauczycielem, świadczy o wcześniejszym powołaniu do życia tej placówki.

Funkcjonowanie szkoły w Skorczycach w okresie zaborów i w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości to okres trudny. Ziemie polskie przez lata niewoli poddawane były procesowi wynaradawiania. W urzędach, szkołach i w życiu codziennym narzucono obce obyczaje, system rządzenia i nauczania. W początkowym okresie szkoła mieściła się w prywatnych mieszkaniach w wynajętych izbach wiejskich, praktycznie bez pomocy naukowych i z mizernym wyposażeniem. Tak, więc wynajmowane były pomieszczenia m.in. od Jana Gruchały, Józefa Nowakowskiego, Tomasza Szumnego. Dopiero po II wojnie światowej szkoła umieszczona została w budynkach pofolwarcznych, a następnie w baraku odzyskanym po Ośrodku Zaopatrzenia Rolnictwa. W tych pomieszczeniach warunki były jednak bardzo trudne.

Pierwszą nauczycielką i zarazem kierownikiem szkoły była pani Eugenia Pattekówna od ? do 1922 r.(?). Na podstawie istniejących dokumentów można stwierdzić, że w następnych latach w szkole w Skorczycach pracowali:

Stanisław Maj

Henryka Londówna

Maria Głębocka

Ludwik Kaczmar

Władysława Mazurkiewicz

Helena Bogusławska

Maria Barwianka

Laura Jagiełło

Czesław Kapica

Teresa Nowakowska

Janina Janeczko

Irena Gałkowska

Bronisława Kostkowska

Barbara Marianna KaniaUczniowie i nauczyciele Szkoły Podstawowej w Skorczycach. Lata 50'

Kazimiera Toporowska

Elżbieta Kowalczuk

Zofia Szady

Zdzisław Laskowski

Zofia Samuła

Aleksandra Dekondy

Teresa Kuśmierz (Robak)

Alicja Pac (Tokarska)

Barbara Grudzień

Teresa Kalisz

Krystyna Robak

Dorota Brzuszek

Mieczysław Wnuk

Elżbieta Chwiej

Kazimiera Gawdzik

Jolanta Kamińska (Młynek)

Krystyna Nowakowska

Wanda Morawska (Woźniak)

Izabela Cieslik (Piórkowska)

Elżbieta Zabielska

Maria Sidorowska

Krzysztof Tokarczyk

Henryk Krzysztoń

Kazimierz Cieślik

Marian Chorębała

Jerzy RafalskiSzkoła w Skorczycach (fot. L. Dzudziński)

Józef Ziębowicz

Janina Grzebulska

Salomea Krzysztoń

Pelagia Sagan

Dariusz Grela

Małgorzata Izdebska

Janina Pluskwa

Bożena Kapica (Wiech)

Danuta Słowak

Domicela Machaj

Marzanna Szklarek

Marta Drozd

Grażyna Marcinkowska

Dorota Rusecka

Ewa Kozłowska

Halina Biernacka

Małgorzata Siewierska (Gajos)

Dariusz Młynarski

Katarzyna Zielińska (Sabeł)

Włodzimierz Witkowski

Andrzej Wójcik

Krzysztof Woźniak

Mieczysław Biemacki

Bożena Chrzanowska

Elżbieta Kapała

Irena Plewik

Krystyna Prokop

Zofia Rzęsa

Grażyna Wójcicka

Monika Węcławska

Henryk Kowalczyk

Warunki nauki w baraku były uciążliwie trudne. Wilgoć, chłód, niedostateczne wyposażenie w sprzęt i pomoce dydaktyczne dawały słabe podstawy do prawidłowej pracy szkoły.

Jednocześnie lata powojenne to czas wielkich przemian na wsi - powszechna elektryfikacja, budowa dróg, rozwój gospodarstw indywidualnych; na początku lat 60. zostaje podjęte hasło budowy 1000 szkół na tysiąclecie Państwa Polskiego. Tak zrodziła się inicjatywa budowy szkoły w Skorczycach. Początkowo była to koncepcja budowy wspólnej szkoły dla Leszczyny i Skorczyc na pograniczu obu wsi. Niestety, koncepcja ta upadła. Wówczas powstaje nowa lokalizacja na dwuhektarowej działce z Państwowego Funduszu Ziemi u zbiegu dróg Urzędów-Wilkołaz-Borzechów. Dzięki wysiłkom ówczesnego kierownika szkoły oraz zaangażowaniu nauczycieli i mieszkańców zostaje ona zrealizowana.

W 1965 roku oddano do użytku nowy obiekt - szkołę tysiąclatkę z pięcioma pomieszczeniami do nauki oraz trze ma lokalami dla nauczycieli w części mieszkalnej. Pomoc i zaangażowanie mieszkańców Skorczyc były duże, zapewniali oni pomoc niefachową, organizację zaplecza, transport. Po oddaniu budynku szkoły wspólnie z uczniami, nauczycielami i rodzicami został zagospodarowany teren placu szkolnego. Wykonano ogrodzenie, obsadzając działkę krzewami i drzewami ozdobnymi.

Dzień dzisiejszy szkoły w Skorczycach (dane z 1999) to placówka licząca 9 oddziałów, kształcąca i wychowująca ok. 120 dzieci i młodzieży w jednym oddziale przed szkolnym oraz w ośmiu oddziałach klas I - VIII.

W szkole zatrudnionych jest 19 pracowników:

15 nauczycieli:

mgr Henryk Kowalczyk - dyrektor szkoły

mgr Mieczysław Biernacki Grażyna Wójcicka

mgr Bożena Chrzanowska Krystyna Prokop

mgr Małgorzata Izdebska Teresa Robak

mgr Marzanna Szklarek Zofia Rzęsa

mgr Elżbieta Kapała Domicela Machaj

mgr Monika Węcławska Jolanta Młynek

mgr Krystyna Nowakowska

mgr Irena Plewik

1 pracownik administracji:

mgr Aleksander Zdybel

3 pracowników obsługi:

Jan Kasiak

Halina Prokop

Roman Rataj

Szkoła z całym swym dorobkiem na dobre zagościła w świadomości mieszkańców Skorczyc, tworząc wspólnie z rodzicami i uczniami mikrośrodowisko korzystnie oddziaływujące na kształtowanie pozytywnych postaw obywatelskich.

W 1994 roku w 70 rocznicę śmierci fundatora szkoły w Skorczycach zorganizowana została w szkole impreza połączona z nadaniem szkole imienia Leona Hempla.

Uroczystość zgromadziła liczne delegacje szkół, instytucji i organizacji społecznych. Wzięli w niej udział mieszkańcy Skorczyc, Leszczyny, Popkowic i Urzędowa. Była to swego rodzaju manifestacja dla upamiętnienia ogromnego wkładu Leona Hempla w rozwój szkolnictwa w gminie Urzędów.

W tym też roku odrodziła się inicjatywa rozbudowy szkoły o dodatkowe pomieszczenia do nauki i salę gimnastyczną.

I znów, jak przed laty, ogromna wola zrealizowania zaplanowanego celu i wsparcie finansowe oraz niefachowe prace społeczności Skorczyc, Popkowic, a także wsparcie władz gminy i kuratorium w Lublinie, które w późniejszym etapie przejęły inwestycję do finansowania, pozwoliły pod koniec 1998 r. częściowo oddać pomieszczenia do użytku uczniów. Lata wspólnych zabiegów i działań zmierzających do poprawy warunków nauki i pracy doprowadziły do stanu obecnego, jakim jest praktycznie nowa placówka oświatowa z odnowionymi, funkcjonalnymi pomieszczeniami do nauki i do działalności pozalekcyjnej.

Doceniły te wysiłki również władze gminy i władze oświatowe, planując umieszczenie w szkole skorczyckiej gimnazjum. Należyta troska organów gminy i władz oświatowych przy aktywnym współudziale rodziców, uczniów i nauczycieli stwarza organizacyjne, pedagogiczne, społeczne i materialne podstawy do osiągania jak najlepszych wyników nauczania i wychowania.