Henryk Kowalczyk
Wczoraj i dziś oświaty w Skorczycach
A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają. (M. Rej)
Już od ponad 80 lat nieodłącznym elementem, Skorczyc jest placówka oświatowo-wychowawcza, będąca motorem kształtowania świadomości i kultury społeczności Wsi, umożliwiająca już czwartemu pokoleniu młodych mieszkańców Skorczyc czerpanie ze źródeł wiedzy niezbędnej w codziennym życiu.
Powstanie szkoły w Skorczycach związane jest z rodziną Hemplów, należącej do tej części społeczeństwa, której naczelnym zadaniem było pod niesienie na wyższy poziom wiedzy i kultury wszystkich Polaków, a szczególnie wsi polskiej. Byli również i tacy gospodarze - mieszkańcy wsi, którzy pragnęli zmienić istniejący stan zacofania i analfabetyzmu na wsi. Do nich na leżał m.in. gospodarz wsi Leszczyna, pan Piotr Żak - samouk, który w 1908 r. tak pisał w swoim liście opublikowanym w tygodniku społeczno-oświatowym „Pobudka”, ukazującym się w Lublinie:
Stan obecny oświaty ludowej jest godny politowania. Nawet wielu ojców i matek, którzy umieją czytać swoje dzieci nic nie nauczyli. Wstyd i hańba dla podobnych rodziców niedbaluchów, zdadzą oni ścisły rachunek przed Bogiem, że mogli, a nie dbali.
Prawda, u nas trudno o zdobycie nauki, bo szkół nie ma, lecz dla chcącego nic trudnego.
Rodzice sami pod świętym obowiązkiem powinni nauczać swoje dzieci tego, co umieją.
Początek XX w. to okres już ponad 100-letniej niewoli. Ze względu na pewien margines swobody powstały po rewolucji 1905 r. mogło dojść do tworzenia szkół i innych instytucji oraz organizacji narodowych. Tak prawdopodobnie na fali niepodległościowych dążeń i przygotowań do organizacji przyszłego odrodzonego państwa polskiego została zorganizowana, dzięki funduszom właściciela majątku Skorczyce - Leona Hempla, Publiczna Szkoła Elementarna. Dokument z 1916 r. o planowanych funduszach na funkcjonowanie już istniejącej, jednoklasowej szkoły ludowej z jednym nauczycielem, świadczy o wcześniejszym powołaniu do życia tej placówki.
Funkcjonowanie szkoły w Skorczycach w okresie zaborów i w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości to okres trudny. Ziemie polskie przez lata niewoli poddawane były procesowi wynaradawiania. W urzędach, szkołach i w życiu codziennym narzucono obce obyczaje, system rządzenia i nauczania. W początkowym okresie szkoła mieściła się w prywatnych mieszkaniach w wynajętych izbach wiejskich, praktycznie bez pomocy naukowych i z mizernym wyposażeniem. Tak, więc wynajmowane były pomieszczenia m.in. od Jana Gruchały, Józefa Nowakowskiego, Tomasza Szumnego. Dopiero po II wojnie światowej szkoła umieszczona została w budynkach pofolwarcznych, a następnie w baraku odzyskanym po Ośrodku Zaopatrzenia Rolnictwa. W tych pomieszczeniach warunki były jednak bardzo trudne.
Pierwszą nauczycielką i zarazem kierownikiem szkoły była pani Eugenia Pattekówna od ? do 1922 r.(?). Na podstawie istniejących dokumentów można stwierdzić, że w następnych latach w szkole w Skorczycach pracowali:
Stanisław Maj
Henryka Londówna
Maria Głębocka
Ludwik Kaczmar
Władysława Mazurkiewicz
Helena Bogusławska
Maria Barwianka
Laura Jagiełło
Czesław Kapica
Teresa Nowakowska
Janina Janeczko
Irena Gałkowska
Bronisława Kostkowska
Barbara Marianna Kania
Kazimiera Toporowska
Elżbieta Kowalczuk
Zofia Szady
Zdzisław Laskowski
Zofia Samuła
Aleksandra Dekondy
Teresa Kuśmierz (Robak)
Alicja Pac (Tokarska)
Barbara Grudzień
Teresa Kalisz
Krystyna Robak
Dorota Brzuszek
Mieczysław Wnuk
Elżbieta Chwiej
Kazimiera Gawdzik
Jolanta Kamińska (Młynek)
Krystyna Nowakowska
Wanda Morawska (Woźniak)
Izabela Cieslik (Piórkowska)
Elżbieta Zabielska
Maria Sidorowska
Krzysztof Tokarczyk
Henryk Krzysztoń
Kazimierz Cieślik
Marian Chorębała
Jerzy Rafalski
Józef Ziębowicz
Janina Grzebulska
Salomea Krzysztoń
Pelagia Sagan
Dariusz Grela
Małgorzata Izdebska
Janina Pluskwa
Bożena Kapica (Wiech)
Danuta Słowak
Domicela Machaj
Marzanna Szklarek
Marta Drozd
Grażyna Marcinkowska
Dorota Rusecka
Ewa Kozłowska
Halina Biernacka
Małgorzata Siewierska (Gajos)
Dariusz Młynarski
Katarzyna Zielińska (Sabeł)
Włodzimierz Witkowski
Andrzej Wójcik
Krzysztof Woźniak
Mieczysław Biemacki
Bożena Chrzanowska
Elżbieta Kapała
Irena Plewik
Krystyna Prokop
Zofia Rzęsa
Grażyna Wójcicka
Monika Węcławska
Henryk Kowalczyk
Warunki nauki w baraku były uciążliwie trudne. Wilgoć, chłód, niedostateczne wyposażenie w sprzęt i pomoce dydaktyczne dawały słabe podstawy do prawidłowej pracy szkoły.
Jednocześnie lata powojenne to czas wielkich przemian na wsi - powszechna elektryfikacja, budowa dróg, rozwój gospodarstw indywidualnych; na początku lat 60. zostaje podjęte hasło budowy 1000 szkół na tysiąclecie Państwa Polskiego. Tak zrodziła się inicjatywa budowy szkoły w Skorczycach. Początkowo była to koncepcja budowy wspólnej szkoły dla Leszczyny i Skorczyc na pograniczu obu wsi. Niestety, koncepcja ta upadła. Wówczas powstaje nowa lokalizacja na dwuhektarowej działce z Państwowego Funduszu Ziemi u zbiegu dróg Urzędów-Wilkołaz-Borzechów. Dzięki wysiłkom ówczesnego kierownika szkoły oraz zaangażowaniu nauczycieli i mieszkańców zostaje ona zrealizowana.
W 1965 roku oddano do użytku nowy obiekt - szkołę tysiąclatkę z pięcioma pomieszczeniami do nauki oraz trze ma lokalami dla nauczycieli w części mieszkalnej. Pomoc i zaangażowanie mieszkańców Skorczyc były duże, zapewniali oni pomoc niefachową, organizację zaplecza, transport. Po oddaniu budynku szkoły wspólnie z uczniami, nauczycielami i rodzicami został zagospodarowany teren placu szkolnego. Wykonano ogrodzenie, obsadzając działkę krzewami i drzewami ozdobnymi.
Dzień dzisiejszy szkoły w Skorczycach (dane z 1999) to placówka licząca 9 oddziałów, kształcąca i wychowująca ok. 120 dzieci i młodzieży w jednym oddziale przed szkolnym oraz w ośmiu oddziałach klas I - VIII.
W szkole zatrudnionych jest 19 pracowników:
15 nauczycieli:
mgr Henryk Kowalczyk - dyrektor szkoły
mgr Mieczysław Biernacki Grażyna Wójcicka
mgr Bożena Chrzanowska Krystyna Prokop
mgr Małgorzata Izdebska Teresa Robak
mgr Marzanna Szklarek Zofia Rzęsa
mgr Elżbieta Kapała Domicela Machaj
mgr Monika Węcławska Jolanta Młynek
mgr Krystyna Nowakowska
mgr Irena Plewik
1 pracownik administracji:
mgr Aleksander Zdybel
3 pracowników obsługi:
Jan Kasiak
Halina Prokop
Roman Rataj
Szkoła z całym swym dorobkiem na dobre zagościła w świadomości mieszkańców Skorczyc, tworząc wspólnie z rodzicami i uczniami mikrośrodowisko korzystnie oddziaływujące na kształtowanie pozytywnych postaw obywatelskich.
W 1994 roku w 70 rocznicę śmierci fundatora szkoły w Skorczycach zorganizowana została w szkole impreza połączona z nadaniem szkole imienia Leona Hempla.
Uroczystość zgromadziła liczne delegacje szkół, instytucji i organizacji społecznych. Wzięli w niej udział mieszkańcy Skorczyc, Leszczyny, Popkowic i Urzędowa. Była to swego rodzaju manifestacja dla upamiętnienia ogromnego wkładu Leona Hempla w rozwój szkolnictwa w gminie Urzędów.
W tym też roku odrodziła się inicjatywa rozbudowy szkoły o dodatkowe pomieszczenia do nauki i salę gimnastyczną.
I znów, jak przed laty, ogromna wola zrealizowania zaplanowanego celu i wsparcie finansowe oraz niefachowe prace społeczności Skorczyc, Popkowic, a także wsparcie władz gminy i kuratorium w Lublinie, które w późniejszym etapie przejęły inwestycję do finansowania, pozwoliły pod koniec 1998 r. częściowo oddać pomieszczenia do użytku uczniów. Lata wspólnych zabiegów i działań zmierzających do poprawy warunków nauki i pracy doprowadziły do stanu obecnego, jakim jest praktycznie nowa placówka oświatowa z odnowionymi, funkcjonalnymi pomieszczeniami do nauki i do działalności pozalekcyjnej.
Doceniły te wysiłki również władze gminy i władze oświatowe, planując umieszczenie w szkole skorczyckiej gimnazjum. Należyta troska organów gminy i władz oświatowych przy aktywnym współudziale rodziców, uczniów i nauczycieli stwarza organizacyjne, pedagogiczne, społeczne i materialne podstawy do osiągania jak najlepszych wyników nauczania i wychowania.