SENECA CRITICA I GIOCHI DEI GLADIATORI |
|
Il filosofo Lucio Anneo Seneca, vissuto a Roma nel I secolo d.C.,
condanna decisamente la crudeltà degli spettacoli di gladiatori, tanto amati dal pubblico
romano: Casu in meridianum spectaculum incidi lusus expectans et sales et aliquid laxamenti, quo hominum oculi ab humano cruore adquiescant: contra est. Quicquid ante pugnatum est, misericordia fuit; nunc omissis nugis mera homicidia sunt: nihil habent quo tegantur. As ictum totis corporibus expositi numquam frustra manum mittunt. Hoc plerique ordinariis paribus et postulaticiis praeferunt. Quidni praeferant? Non galea, non scutum repellitur ferrum. Quo munimenta? Quo artes? Omnia ista mortis morae sunt. Mane leonibus et ursis homines, meridie spectatoribus suis obiciuntur. Interfectores interfecturis iubent obici et victorem in aliam detinent caedem; exitus pugnantium mors est: ferro et igne res geritur. Haec fiunt, dum vacant harena. "Sed latrocinium fecit aliquis, occidit hominem". Quid ergo? Quia occidit, ille meruit ut hoc pateretur: tu quid meruisti miser, ut hoc spectes? "Occide, verbera, ure! Quare tam timide incurrit in ferrum? Quare parum audacter occidit? Quare parum libenter moritur?". Plagis agitur in vulnera. "Mutuos ictus nudis et obviis pectoribus excipiant". Intermissum est spectaculum. "Interim iugulentur homines, ne nihil agatur ". Age, ne hoc quidem intelligitis, mala exempla in eos redundare, qui faciunt? Agite, dis immortalibus gratias, quod eum docetis esse crudelem, qui non potest discere. ...Per caso capitai in uno spettacolo di gladiatori che
combattevano nel pomeriggio, aspettandomi dei giochi, degli intermezzi farseschi e qualche
spettacolo rilassante con cui gli occhi degli uomini possono riposarsi dalla vista del
sangue umano: avvenne proprio il contrario. Tutti i combattimenti precedenti furono opere
di misericordia; adesso, lasciate da parte le cose da poco, ci sono dei veri e propri
omicidi: non avevano niente con cui proteggersi. Esposti al colpo con tutto il corpo non
mandano mai un colpo a vuoto. La maggior parte degli spettatori preferivano questo ai
duelli ordinari e a quelli richiesti dal pubblico. LUCIO ANNEO SENECA, Epistulae ad Lucilium,7, 3-5 |
ROMANIZZAZIONE
DEL TERRITORIO PISANO Prima della romanizzazione La romanizzazione NAVI ROMANE A PISA TEATRO ROMANO TERME ROMANE A PISA ANFITEATRO ROMANO A LUCCA ACQUEDOTTO ROMANO A SAN
GIULIANO TERME VILLA ROMANA LA VIA AURELIA |