GLOSSARIUM DE RE METRICA GRAECA ET LATINA

A -- B -- C -- D -- E -- F -- G -- H -- I -- J -- K -- L -- M -- N -- O -- P -- Q -- R -- S -- T -- U -- V -- W -- X -- Y -- Z

D

Dactylo-epitriti sunt versus mixti: da + tr / s cf Aeolicum.

Dactylus ` v v est pes temporum quattuor et trium syllabarum: longum + biceps.

Dactyli Aeolici, syllabarum numerum certum habent [breves v v non contrahuntur].

Debilis positio habetur ante binas consonas, quarum prima muta et altera liquida vel nasalis sit. Manet brevis in oratione soluta, sed fit anceps in carminibus: Contrahit orator, variant in carmine vates | si mutam liquidamque simul brevis una praeibit. E.g. tenebrae, refluo (=tene-brae, re-fluo), non autem abripio, sublatum (ab-ripio, sub-latum).

Decasyllabus est versus aeolicus decem syllabarum, ut alcaicus.

Declamatio dicitur Graece mele/th.

Declinatio dicitur Graece kli/sij.

Demonstratio = hypotyposis, diatyposis, enargheia, evidentia, illustratio, suffiguratio, descriptio, effictio, subiectio, fit quando persona, res, locus, tempus tum scripto, tum voce, ita declaratur, ut cerni potius ac coram geri, quam audiri videatur, sc. ficta at viva et vehemens rei et eventus repraesentatio. Deiktikon seu demonstrativum est genus oratorium peculiare.

Denotatio est nucleus semanticus qui permanet in quolibet contextu: usus verborum cum sua propria communiore significatione; connotatio autem est summa valorum semanticorum quae verbum notant, sc. est factum per quod verbum augetur nova significatione, quae priori additur: leo = superbus, strenuus.

Descriptio - e)/kfrasij - est figura rhetorica, quae peculiarem locum extollit..

Deus ex machina in tragoedia est solutio difficilis conditionis dei auxilio.

Diachronia est ordo chronologicus (sermonis). Diachrònica est linguae pervestigatio per saecula, synchronica econtra est pervestigatio spectans aevum peculiare.

Diacritica graphemata sunt symbola ad declarandas voces vel sententias.

Diaeresis - diai/rhsij - est distinctio syllabarum dyphthongi, per signum < ¨ > declarata, quod Graece dialutika/ appellatur.
In metrica diaeresis est mora quae fit in fine verbi et pedis.
Caesura autem fit in fine verbi sed in medio pede. Diaeresis separat elementa versus, caesura copulat. Incisio est generalior terminus qui indicat finem verbi.

Dialecti sunt sermones provinciae, in lyrica magnum momentum habentes, quia genera carminum peculiari sua dialecto utuntur: Ionica epos, elegia, iambus, epigramma, Aeolica melica monodica, Dorica lyrica coralis, licet non desint mixtiones.

Dialephes est disiunctio sive hiatus et opponitur synaloefi.

Diastoles - diastolh/ - in metrica quantitativa est dilatio, productio syllabae natura brevis:
omnia vincit amor, et nos cedamus amori (VERG., b. 10.69).

In metrica accentuativa est productio accentus: tenèbra, ''simìle a fosca notte giù venìa''.

Diiambus vel dyiambus est geminus iambus: 2p ia.

Dimeter - di/metroj - est sequentia duorum metrorum eiusdem naturae.

Diminutio - meiòsis - est extenuatio personae vel rei persuadendi vel mitigandi gratia.

Diphilius idem est ac versus cherileus.

Diphthongus est unio vocalium in unam longam; apud Graecos: ai - ei - oi - ui - au - eu - ou - v - % - hi - hu; apud Latinos: au - eu - ae - oe - ei - oi - ui - yi (a)rpui/a Harpyia, Ilityia); e.gr. ae ut Aeneas, oe ut poena (poëma divisa est), au ut aurum, eu ut Eurus; ei apud antiquos tantummodo deprehenditur, ut eitur.

Dipodia est sequentia duorum pedum eiusdem naturae.

Dispondeus est sequentia duorum spondeorum.

Dispositio seu taxis est ordinata series sententiarum.

Dissolutio habetur cum breves ponuntur pro longa, e.g. tribrachys pro iambo.

Dissolutum - asyndeton - est sermo copulis carens.

Distichus - duo versus - est stropha duorum versuum.

Distichus elegiacus 6mda et 5mda componitur.
hex ` vv ` vv ` | vv ` vv ` vv ` x
pent ` vv ` vv ` | ` vv ` vv `

Teqna/menai ga\r | kalo\n | e)/ni proma/xoisi peso/nta
a)/ndr' a)/gaqo\n peri\ v(= | patri/di marna/menon
[tètnamenàigarkàlon-enìpromacòisipesònta]
[àndragatònperiè-pàtridimàrnamenòn]

Multas per gentes et multa per aequora vectus
Advenio has miseras, frater, ad inferias
[Mùltas pér gentés - et mùlta per aéquora véctus
ádvenihás miserás, - fráter, ad ìnferiás]

[ODIO E AMO - Catullo c. 85 - Una drammatica intensità in due versi epigrammatici]
Odi et amo. Quare id faciam, fortasse requiris.
Nescio, sed fieri sentio et excrucior. [Odio e amo. Invano tu mi chiedi la ragione. La ignoro. Eppure sento che accade, ed io ne soffro acerbamente.]

Usitatissimus est quoque distichus epodicus.

Dithyrambus - diqu/ramboj - est carmen Dionysiacum, cuius metra praecipua sunt da-ep., cr et bach. Chorus festivus in honorem Dionysi fortasse originem tragoediae dedit (Aristoteles, Poetica) Ditrochaeus (dichoreus) est sequentia duorum trochaeorum.

Dochmius - do/xmioj, doxmo/j, obliquus - est ia + cr vel bacch + ia vel 2bacchius^ vel huiusmodi.
Sunt fere 40 schemata ex solutione omnium longarum vel unius tantum:
x ` ` x ` .

Dodecasyllabus byzantinus non quantitate sed accentibus innititur.

Dodrans (tres partes = 3/4 di.chor.:
x x - v v - vel - v v - x x)
est colon a Schroeder invento ad declarandum colarion pindaricum:
I - v v - v - édite régibùs = ar^ vel telesilleus acephalus;
II x x - v v - Maécenàs atavìs = ph^ vel hem.

Dorica lyrica innititur dactylis et ponit spondeos in sede pari.

Dorica lyrica usque ad Ibycum notatur usu crebro dactylorum et aliorum symmetricorum membrorum, necnon longarum periodorum et stropharum.
Ionicae et Lesbicae strophae saepe iterantur ut exemplares structurae, cum Doricae videantur arbitrariae compositiones ad peculiarem cantum.
Stesichorus et Ibycus utuntur triadico systemate, quo stropha et antistropha cum tertia alia metrica structura copulantur, quae epodus (h( e)p%do/j, sc. strofh/) dicitur. post quam sequentia iteratur ad arbitrium poetae.

Dubitatio seu aporia est simulatio quaerendi: unde incipiendum, ubi desinendum, quid potissimum dicendum an omnino dicendum sit.

Duplicatio est Graeca anaploké, seu iteratio verborum.

HOME PAGE


Scrivi